Türkiye'de doğrudan ve dolaylı olarak milyonlarca kişiyi etkileyen asgari ücretin belirlenmesi için 21 gün kaldı. 31 Aralık 2024 tarihine kadar asgari ücret belirlenmesi gerekiyor.
Bunun için toplantıların tamamlanıp ortak bir karar olmasa da zam oranının açıklanması bekleniyor.
Hükümet, işçi ve işveren tarafı asgari ücreti belirlemek için pazarlık yapacak ve nihai oran son toplantının ardından kamuoyuna duyurulacak. İlk toplantı bugün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda gerçekleştirilecek.
ZAM ORANI NE OLACAK?
Zam oranına ilişkin olarak uzman, ekonomist, işçi tarafının farklı farklı tahminleri bulunuyor. Genel manada yüzde 25'ten başlayıp oluşması beklenen yüzde 45 civarındaki enflasyon oranı ve refah payının eklenmesiyle birlikte zammın yapılması tahmin ediliyor. Net bir zam oranını tahmin etmek oldukça zor ve uzmanlar geniş bir aralıkta tahmin belirtme yöntemini kullanarak ihtimal artırarak oran tutturmaya çalışıyor.
ASGARİ ÜCRETLİ DIŞINDA KİMLERİ İLGİLENDİRİY0R?
Asgari ücret rakamı işsizlik maaşı, asgari ücretlinin kıdem tazminatı, GSS primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, asgari ücretlilerin rapor ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemi etkiliyor.
ASGARİ ÜCRETİN DOLAR KARŞILIĞI NE OLUYOR?
Türkiye’de ikinci el otomobil alım-satım işlemlerinde köklü değişikliklere gidildi. Güvenli ödemeyle birlikte dolandırıcılıkların sona ererken, araç alım-satım anında satış gerçekleşmeden alıcı kişi araç için trafik sigortası poliçesi yaptırmak zorunda kaldı.
Bireysel alım-satım işlemlerinde trafik sigortası zaten Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararla zorunlu olurken, galericilerin satın aldığı araçlar için trafik sigortası poliçesi yaptırması zorunluluğu fiyatlar üzerinde yükseliş yaratabilir.
Galericiler aldıkları ve showroomlarına koydukları araçları anında satma imkanına erişemiyor. Belli bir süre showroomlar sergilenen satışta olan, trafiğe çıkmayan ve kullanılmayan araçlar için yıllık maliyeti 15-20 bin lira arasında değişen trafik sigortası poliçesi yaptırmak zorunda kalıyorlar.
“ANAYASA MAHKEMESİ KARARI İPTAL ETTİ”
İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği Başkanı Hayrettin Ertemel, konuya ilişkin olarak Hurriyet.com.tr’ye önemli açıklamalarda bulundu.
Ertemel “Bundan sonra otomobil alış esnasında noter satışı olmadan önce trafik sigortası kesme zorunluluğu getirildi. 15 günlük süre içinde arabayı alan yeni kişi herhangi bir kazaya karıştığında geçmişe dönük 15 gün içinde bir kaza olduğunda eski sahibine kaza rücu ediyordu. Anayasa Mahkemesi bunun hukuksuz olduğunu düşünüp iptal etti” dedi.
“KARAR DOĞRU, GALERİCİLER İÇİN SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL”
Ertemel alınan kararın bireysel alım-satım için uygun olduğunu belirtti ancak galericiler için sistemin uygun olmadığını açıkladı.
İkinci el otomobil piyasasında her gün binlerce araç el değiştiriyor. Eski sistemde araç alınmasına karar verilen araç ekspertiz ya da güvenilen kişilere gösterildikten sonra noterler tarafından para alışverişinin tamamlanıp tamamlanmadığına dair sözlü beyan sonrasında otomobilin satışı gerçekleşiyordu.
Günümüzde para alışverişi güvenli ödemeye geçti ve sözlü beyan yerine noterler güvenli ödemeyi ekranlarında gördüklerinde satışa onay veriyor.
TRAFİK SİGORTASI SATIŞTAN ÖNCE YAPTIRILACAK
Bunun yanında dünden itibaren trafik sigortası olmayan kişiler araç alamayacak. Eski sistemde araçların trafik sigortasının olup olmadığı noterler tarafından kontrol ediliyor ancak aracın yeni sahibinin trafik sigortası yaptırıp yaptırmadığı kontrol edilmiyordu ve eski sahibinin trafik sigortası 15 gün geçerli oluyordu.
Yeni sistemde önce güvenli ödeme adımları tamamlanacak ve sonrasında araç devir alınmadan trafik sigortası yaptırılacak. Aracın ruhsat bilgileri, alıcının TC'si sigortacıya bildirilecek ve trafik sigortası yaptırıldığı anda noter satışa onay verip yeni ruhsatı basacak ve para da güvenli ödeme sistemi üzerinden alıcıdan satıcıya aktarılacak.
PLAKA DEĞİŞİKLİĞİ OLURSA NE OLACAK?
Noterde satış işlemi anında plaka değişikliği de talep edilirse sigorta önce eski plaka üzerine yapılacak. Noterde satış işlemi tamamlandıktan sonra sigortacıyla irtibata geçilip yapılan sigortanın zeyili yeni plakaya istenecek. Sigorta zeyil işlemi için herhangi bir ücret ödenmeyecek.
Not: Plaka değişikliği için ikametin farklı ilde olması gerekiyor. Örnek vermek gerekirse alıcı ve satıcı İstanbul ikametliyse aracın plakası da 34'se satış anında değişmiyor. Alınacak araç 34 plaka ve alıcı kişinin ikameti Tekirdağ ise plaka değişikliği talep ediliyor ve 59 plakanın serisi veriliyor. Seri ise emniyetten otomatik olarak seçildiğinden sıra hangi plaka serisindeyse o atanıyor. Bunun dışında plakasını değiştirmek isteyen olursa iki plakasının da kayıp olduğunu bildirip yeni harf ve rakamlardan oluşan ikametine bağlı ildeki seri olan plakayı alabiliyor. Bunun için önce emniyete, sonra notere, sonra da plaka basım yerine gitmek gerekiyor. Yakın zamanda e-devlet üzerinden emniyet ve notere gitmeye gerek kalmadan ilgili form doldurularak plaka basım yerinden yeni plakalar temin edilecek.)
Türkiye’de konut sahibi olmak isteyenlerin sayısı artsa da günümüzdeki imkanlar ve şartların olanak sağladığı kişi sayısı sınırlı kalmaya başladı. Ev sahipliği sayısı gerilerken kiracı sayısında artış yaşandı. Kiraya olan talep artarken enflasyonist ortamda kira tutarları da yükselişe geçti.
Konut yatırımının diğer yatırım araçlarına göre çok daha fazla kazandırdığı Türkiye’de yüksek konut kredisi faizi, yüksek mevduat, kiracılarla yaşanan sorun gibi etkenler yatırım yapmak isteyen vatandaşları başka alanlara kaydırdı.
Neredeyse son bir yılda, yıllık yüzde 50’ye yakın ve üzerinde mevduat faizi veren bankalar nedeniyle günümüzde 5 milyon lirasıyla ev almak isteyen birisi parasını mevduata koyduğunda aylık 200-250 bin lira civarında faiz getirisi elde ediyor. Aynı evi kiraya verse alacağı maksimum kira 35 bin lira oluyor. Bu süre zarfında da ev fiyatları hızla geriledi ve satışta olan konut miktarı devasa boyutlara ulaştı. Başka bir deyişle 5 milyon lirasını ev almak yerine 8 aydır mevduatta değerlendiren birisinin her ay 200 bin lira faiz aldığını düşünürsek sadece faizden 1.6 milyon getiri sağlıyor. Faizin de faizini aldığını düşünürsek bu tutar 2 milyon liraya yaklaşıyor. Ancak bu kişi parasını 5 milyonluk eve bağlasaydı 8 ayda aylık 35 bin lira kira almak için çabalasaydı sadece 280 bin lira gelir elde etmiş olacaktı. Ayrıca bu 8 aylık süreçte ev fiyatları yerinde saydı ya da daha da düşüş gösterdi.
Başka bir deyişle 5 milyona kendi oturacağı konutu alacak olan kişi bonus olarak da İstanbul’da bazı ilçelerde 1.5-2 milyon lira arasına satılan 1+1 konutu da hiç kredi kullanmadan satın alma lüksüne sahip oldu ve bu konuttan da 15 bin liraya kadar kira alacağından pasif gelir yaratabildi.
Bu nedenle yüksek enflasyon dönemlerinde konut yatırımı yerine diğer yatırım araçları üzerinden dev karlar ederek neredeyse yeni bir konut için peşinat ortaya çıkarılabiliyor.
GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ FAİZİN DÜŞMESİNE ODAKLANDI
Gayrimenkul sektörü temsilcileri de bu noktada sadece faizin düşmesine odaklandı. Satışta bekleyen dev portföylerde fiyatlar her geçen gün aşağı çekilse de daha da düşmesi beklentisi satışların önünü kesiyor. Son aylarda konuta talep artsa da beklenen büyük ivme henüz gerçekleşmedi.
Merkez Bankası’nın faizi tek haneye yakın seviyelere indirmesiyle birlikte konut sektöründe işlerin açılacağı öngörülüyor.
Adalet ve İçişleri Bakanlığı'nın aldığı karara göre Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı.
Alınan kararlara göre yönetmeliğin 9'uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde” ibaresi yürürlükten kaldırıldı. Başka bir deyişle 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren çekme karavanların tamamı için tescil belgesi ve plaka basım talep belgesi oluşturulacak. Tescilleri noterler tarafından gerçekleştirilecek. Şu anda olduğu gibi O1 Belgesi ve çekme karavan satış faturası ile noterden satış yapılamayacak.
PLAKA BASIM TALEPLERİ İÇİN NOTERE GİTMEYE GEREK KALMADI
Kaybedilen bir tescil plakasının yeniden basımı için plaka basım talep belgesi oluşturulması, iletişim bilgilerinin güncellenmesi ve araca ait özet tescil bilgileri raporu oluşturulması işlemleri e-Devlet üzerinden yapılacak. Düzenlemeden önce bu işlemler için notere gidilip evrak alınıyor sonrasında şoförler odasında plakalar bastırılıyordu.
ENGELLİ ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME
Engelli araçlarının tamamı için "Engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırılan ve özel tüketim vergisinden müstesna olarak iktisap edilen aracın bizzat engelli tarafından kullanılması gerekmektedir" ibaresi tescil kayıtlarına işlenecek. Söz konusu şerhi haiz araçların bizzat kullanılmaması veya araçta istisnadan yararlanan engelli olmaksızın kullanıldığının tespit edilmesi halinde tespitin yapıldığı yer defterdarlığına bildirim yapılacak.
İstisnadan faydalanan engelli kişi araçta olsa dahi aracın engelli olmayan kişiler tarafından kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından belgelendirilmemesi halinde üçüncü kişilerin söz konusu aracı kullanmaları yasaklandı.
Engelli aracının tescil kayıtlarına "Araç sahibi engelli kişinin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci derece kan ve kayın hısımları, kardeşleri, vasisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü arasından tescil kayıtlarına işlenen en fazla iki kişi tarafından kullanılabilir" şerhi eklenecek. Vergi dairesi müdürlükleri tarafından alınan taahhütnamede yer alan ve bu araçları kullanacak kişilerin kimlik bilgileri tescil kayıtlarına işlenecek. Aykırı durumda defterdarlığa bildirim yapılacak.
Otomobil satın almak isteyenler için en elverişli aylar geldi. Yılsonunun gelmesiyle birlikte 2024 model araç stokunu bitirmeye çalışan distribütörler fiyat indirimleri ya da kampanyalar düzenleyebiliyor. Mart ve Nisan ayına kadar ellerinde kalan 2024 model araçları satmaya çalışacak olan bayiler de uygun kredi faizleri sunabiliyor.
2025 MODELLER DAHA PAHALI OLACAK
2024 model araç stoku bitirilene kadar kampanyalar devam edecek ancak 2025 model araçlar daha pahalıya satışa sunulacak.
EN UCUZ OTOMOBİLLER BELLİ OLDU EGEA
En ucuz otomobil listesinde ilk sırayı yerli üretim olan Fiat Egea aldı. Egea 889 bin 900 lirayla ilk sırada bulunurken Hyundai i10 920 bin lirayla ikinci sıraya yerleşti. Opel Corsa 1 milyon 75 bin 900 lirayla üçüncü sırada yer aldı.
Milyonlarca çalışanı ilgilendiren yemek ücretlerine ilişkin önemli değişiklik yapıldı. Resmi Gazete'de yayımlanan ve 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecek yeni düzenlemeyle birlikte yemek bedelinin sadece nakit ödemelerle sınırlı olması ortadan kaldırıldı.
Yemek kartları yapılan düzenlemeyle kapsam içine alındı.
ASGARİ ÜCRET ŞARTI DEĞİŞTİRİLDİ
Yemek bedeli hesaplanmasında bir günlük asgari ücret bedelinin formülasyonla yemek ücretine dönüştürülmesi yerine günlük yemek bedeli baz alınacak.
Eski madde:
"İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı"
Yeni madde:
İstanbul'da faaliyete geçmesi beklenen 2500 uygulama tabanlı ticari taksiler için tasarım çalışmalarında son aşamaya gelindi.
5 farklı tasarım gerçekleştirildi ve tasarımlarda ana renk olarak beyaz baz alındı. Beyaz renk üzerine folyo kaplama ile yapılması planlanan çalışmalar kapsamında Fiat Egea marka araç tercih edildi.
Altyapı, düzenleme, işleyiş biçimi gibi teknik konuların tamamlanmasının ardından İBB tesislerinde uygulama tabanlı araçlara folyo kaplama yapılarak yolcu taşımacılığına başlaması bekleniyor.
TASARIMLARDA TEPE LAMBASI GÖRÜNMÜYOR
Uygulama tabanlı ticari taksilerin tasarımlarında tepe lambası görünüyor. Yoldan müşteri almayacak olduklarından tepe lambası kullanımına da gerek olmayabiliyor.
ANKETLE SEÇİLECEK
Taksilerin tasarımları İBB'nin açtığı anket neticesinde ortaya çıkan sonuca göre belirlenecek.
İŞTE YENİ TASARIMLAR
