Yüksek faiz sorunu önce Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında geçen hafta başında toplanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda ardından da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında Beştepe’de bankacılarla yapılan faiz zirvesinde masaya yatırılmıştı. Hürriyet'ten Aysel Alp'in haberine göre; Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, para bu kadar pahalı, finans bu kadar maliyetli, faizler bu kadar yüksek olduğunda yatırım iştahı kalmadığına dikkat çekti. Zeybekci, bir grup gazeteciyle sohbet toplantısında faizlerin düşmesi için atılabilecek adımları şöyle anlattı:
BİR PUAN KARŞILIKLARDAN GELİYOR
“Paranın giriş ve satış fiyatı arasındaki maliyetin çok iyi çalışılması gerekir. Bu maliyetin içinde kamunun da getirdiği yükler var. Vergi, damga vergisi, harç vs. Ayrıca ekonominin bu kadar rahatladığı bir ortamda karşılık oranlarıyla ilgili bölüm de örtülü maliyet. Paranın yüzde 10’unu karşılık oranı olarak yatırınca faizde bir puan maliyet de oradan geliyor.
Burası indirilmeli, sıfıra yakın hale getirilmeli. Şu anda rahatız; kamunun maliyetleriyle, karşılık oranlarıyla ilgili burada hareket edilebilecek bir bölüm var. Tüm bunlar yapıldıktan sonra bankacılık sistemine ‘karınızı yarı yarıya indirin, fedakârlık yapın’ denilebilir. Kamu bankaları bu konuda öncülük yapabilir. Zaten kamu bankaları böyle bir adım attığı zaman otomatik olarak diğer bankalar da ister istemez bunun takipçisi olur.
SYO, AVRUPA STANDARDINA ÇEKİLEBİLİR
Bankacılık sisteminde sermaye yeterlilik oranı (SYO) ile ilgili Avrupa’dan daha iyiysem; niye o zaman orada 2-3 puanlık hareket alanımı değerlendirmiyorum, kullanmıyorum ki her şeyi hesaplamamız lazım.
BEN SADECE ÖNERİYORUM
Ben bu konuda sadece önermekle yetinirim. Çünkü Maliye Bakanlığı bir tarafta veren olacak. Çünkü bunlardan vazgeç, dediğin zaman orada kendi dengelerini kurmak zorunda. Hazine bunun tarafı, Merkez Bankası bunun tarafı. Bankalar Birliği tarafı..”
ENFLASYONA KARŞI HAVA YASTIĞI STOK
Geçen hafta Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda büyüme-enflasyonla ilgili önlemleri, bundan sonraki döneme ilişkin planları görüştük. Hafta içinde yeniden bir araya geleceğiz. Enflasyon talep fazlalığından kaynaklanıyor. Ancak tüketimi kısma mantığıyla yaklaşmak yerine üretim, yatırımı artırmaya yönelik bir yaklaşımla üzerine gitmeliyiz.
Türkiye’de para bu kadar pahalı, finans bu kadar maliyetli, faizler bu kadar yüksek olduğunda insanlar yatırımla ilgili iştahlı davranmıyor. Çünkü bu fiyatla yatırım kararı almak daha zor oluyor. Para pahalı olduğu zaman stok yapmaktan DA kaçınılıyor. Stok yapmadığınız zaman piyasada taleple ilgili en ufak bir kıpırdanma olunca, doğrudan üretime kadar giden bölümde bir boşluk oluşuyor. Hiç kimse stok yapmamış, üretimde en ufak dalgalanma direkt fiyatlara yansıyor. Arada stoklar olsa, hava yastıkları gibi talebin fiyata bu kadar hızlı etki etmesinin önüne geçer. Onun için enflasyonla mücadelede faizin de fiyatın da paranın da ucuzlaması ve bollaşması, birlikte yürümesi gereken adımlar.