Küçük, hem de çok küçük birikimlerinizi değerlendirilebileceğiniz en uygun yol... Yatırım fonları yatırımcılara cazip fırsatlar sunuyor.
Ahmet Bey x şirketinde çalışıyor. Öyle büyük miktarlarda birikim yapacak para geçmiyor eline. Ama elinde 500 milyonu var. Ya da maaşını ay sonuna kadar bitirmediği için maaşının yatırıldığı bankadaki vadesiz tasarruf hesabında 200 milyon kalıyor. Ahmet bey
döviz alsa yıl sonuna kadar olan getirisi aşağı yukarı belli. Çünkü haziran ayından sonra belli bir bant içinde dalgalanmaya bırakılacak olsa da sonuçta belirlenmiş oranlar var. Uzmanların değerlendirmesi bu oranların enflasyonun altında kalacağında kesişiyor.
Mevduata yatırsa ya da repo yapsa piyasa faiz oranının altında getiri elde edecek. Borsaya ise ya korkusundan yanaşmıyor ya da bu kadar küçük miktarlarla hisse alamıyor. Biraz da tek varlığı olan bu küçük birikiminin garantide olmasını istiyor.
İşte bütün yatırım araçlarının bu dezavantajlarının yanında hem piyasa faiz oranlarından yararlanılacak hem de riskin en aza indiği bir enstruman olarak geriye bir tek yatırım fonları kalıyor. Özellikle de geceleri rahat uyumak isteyenler için B tipi fonlar...
Geçen yıllara bakıldığında yatırım fonlarının getirisinin reponun üstünde olduğunu hatırlatarak avantajlarını teker teker sayalım yatırım fonlarının. Bu fonları yönetenler finans piyasasının uzmanlarından. Üstelik bankalar buralardaki çalışanlarının performansını yönettiği fonun getirisine göre değerlendiriyor. Buna göre yükselme şansı olan fon yöneticisi de elinden geleni arkasına koymuyor. Repo yatırımcısı açısından düşünelim. Normalde 300-500 milyonu olan küçük yatırımcı parasını bankaya götürdüğünde faiz oranı yüzde 100 ise yüzde 60 bile alamaz. Çünkü oran küçüktür, bankacı da buna yan gözle bile bakmaz. Oysa aynı yatırımcının fon alması durumunda bir çok küçük birikimi toplayan fon yönetiminin piyasadaki en yüksek düzeyden repo yapması ile küçük yatırımcımız bu avantajdan yararlanabilecektir. Yatırımcımızın bono aldığını varsayalım. Örneğimizdeki Ahmet Bey gibi parasının peşinde koşturmaya zamanı olmayan, finansal piyasaları takip etme olanağından yoksun küçük yatırımcımızın yatırım fonu aldığında bu dezavantajı avantaja dönüşebilir. Çünkü fon yönetimleri genellikle en iyi fiyattan bono alım satımı yapabilme yeteneğine sahip. Bir de bono alındığı zaman bankaların kar için aldıkları 3-5 puanlık kesintiden de kurtulmuş olacak.
Küçük yatırımcı için yüksek olan aracılık komisyonları fon yönetimi için bindelerle onbindelerle ifade edilir hale geliyor. Tabii yatırımcımızın fon yönetimlerinin talep ettikleri yönetim ücretleri arasında da bir kıyaslama yapması daha fazla kazanç elde etmesinde etkili olabilir. Ancak fon seçiminde göz önüne alınacak ilk etkenin geçmiş performanslar olduğunu akıldan çıkarılmamalı.
ÇEŞİT ÇEŞİT RİSK:
Yatırım fonları temelde A ve B tipi olmak üzere ikiye ayrılıyor. Genel tanımlama böyle ama risk çeşitlemesine göre birçok fon var. Örneğin en riskli sayılan A tipi diğeşken fonlar en az yüzde 25 hisse senedi içeriyor. Bu oran yüzde 25`ten yüzde 95`e kadar çıkıyor. Buna göre de çeşitlendirilmiş A tipi fonlar var. Bunun yanında yüzde 30`u hisse senedi yarısı bono ve repo olan karma fonlar, repo ve bono ağırlıklı B tipi fonlar, O/N piyasasını yansıtan yani repo ağırlıklı likit fonlar vs. vs.... Yani ne kadar risk isteniyorsa ona göre fon bulunuyor. Fonların içerdiği yatırım araçlarına göre yapıları ve risk oranları değişiyor. Fonların cazibesi ve riski yatırım araçlarının dönemsel dalgalanmalarına göre farklılaşıyor.
Borsa yükselirken A tipi fonlar, repo yükselirken B tipi fonlar iyi kazandırıyor. Tabii bu fonların alt ayrımlarının kazançları da bono, repo ve borsanın getirisine göre yine kendilerinin içerdikleri araçların seyrine bağlı olarak değişiyor.
Fon uzmanları yatırımcının öncelikle alacakları fonların içinde ne olduğunu-yüzde kaçı hisse senedi, repo veya bono gibi- öğrenmeleri ve kendi risk düzeyi ile örtüşen fonu almaları konusunda ısrarlılar. Yatırımcının daha sonra hayal kırıklığına uğramaması için tabii. Fonun getirisi bizzat yönetenlere bağlı olduğu için de fonun geçmiş performansı önem kazanıyor. Fonun performansı da birinci derecede fon yöneticisine bağlı. Buradan küçük yatırımcı fon almak için biraz genel ekonomik göstergelerden haberdar olması gerektiğini çıkarabiliriz. Borsanın düşmesinin beklenmediği bir ortamda A tipi fon almalı ya da reponun çok yüksek seyretmesinin beklendiği bir ortamda ise B tipi fonlara yönelmeli. Sonra da alacağı riski belirlemeli. Fonların önceki getirilerini incelemekte de yarar var tabii.
KISA VADEDE BONO TAŞIYANLAR:
Yapı ve Kredi Bankası Sermaye Piyasaları Bölüm Yönetmeni Hakan Kalkan, küçük yatırımcılara yatırım fonu önerenlerden. Özellikle de B likit fon öneriyor. Çünkü bu fonlardan alacakları faiz oranlarının repoya oranla daha yüksek olacağını düşünüyor.
Kalkan, daha uzun vadeli düşünenlere ise tahvil ve bono öneriyor. Borsaya yeni giren ve hisse senedi riski almak isteyen küçük yatırımcılar için ise A tipi fonların oldukça uygun olduğunu kaydediyor. Pamuk Yatırım Araştırma Müdürü Taner Özarslan, risk almak istemeyen yatırımcılar için B tipi likit fon, piyasaları profesyoneller aracılığıyla izleyip, az risk alıp yüksek getiri bekleyenler için B tipi değişken, hisse senedi almak isteyen ama ilgilenecek bilgi ve zamanı olmayanlar için A tipi fonları öneriyor. Alan Yatırım Hazine Müdürü Selçuk Aruca ile birlikte birçok uzman önümüzdeki bir kaç haftalık dönemde bono portföyü ağırlıklı olan fonların iyi getiri sağlayacağını düşünüyor. Nedeni ise Hazine`nin satışını yaptığı bonoların faizlerinin yüksekliği ve faiz oranlarının düşme eğilimine girmesi.
BATMA RİSKİ YOK:
Bankaların kuruluşları olan fonların kendi tüzel kişilikleri var. Bankadan ya da bizzat fon yönetiminden fon alındığında alınan fonun karşılığında bulunan menkul kıymet Takasbank`ta saklanıyor. Eğer yabancı menkul kıymet içeren fon alınmış ise bu da uluslararası saklama kuruluşlarında saklanıyor. Sermaye Piyasası Kurulu da açığa satış yapılmaması veya eksik teminatlandırma gibi işlemleri önlemek için çok düzenli ve titiz bir denetim yapıyor. Yani fona yatırdığınız paranın uçup gitmesine imkan yok. Yüzde 100 garantide. Son olarak yatırım fonlarını istediğiniz zaman alıp satma özgürlüğünün olduğunu yani en önemli özelliklerinden birisinin likit olmalarını hatırlatalım.
PROFESYONELLERE GÜVENİN:
Hakan KALKAN/Yapı Kredi Bankası Sermaye Piyasaları Bölüm Yönetmeni
PARASI bir milyarın altında olan küçük yatırımcılar eğer repo yapmak istiyorlarsa banka şubelerini değil de alternatif dağıtım kanallarını kullanmalılar. Çünkü repo yapısı gereği oldukça maliyetli bir iş ve bankalara önemli yük getiriyor. Dolayısıyla banka küçük miktarlara repo yapsa bile 2-3 puan daha düşük faiz uyguluyor.
ZATEN ben eğer miktarlar trilyonlara varmıyorsa bütün yatırımcılara şu anda yatırım fonu, özellikle B likit fon öneriyorum. Bu fonlardan alacakları faiz oranları repoya oranla daha yüksek olacaktır.
BİRAZ daha uzun 3-6 ay vadeli düşünenlere ise tahvil ve bono öneriyorum. Borsaya yeni giren ve hisse senedi almak isteyen küçük yatırımcılar için ise A tipi fonlar oldukça uygun.
ÇÜNKÜ, borsa tamamen oturmadı ve şubat sonlarına kadar da oturması beklenmiyor. Gecelik faizler, hala en fazla getiri sağlama yollarının başında geliyor. Yatırımcının alternatif yatırım araçlarına, yatırımcıların da profesyonellere yönelmesi gecelik faizlerin kalıcı şekilde düşmesine bağlı. Bunun da olmasını bekliyoruz ama biraz zaman gerekiyor.
GENELDE yatırımcıların, özelde de küçük yatırımcıların batılı ülkelerin çoğunda olduğu gibi profesyonellere güvenip, paralarını fonlara yatırması gerekir. Küçük yatırımcılara bir tavsiyem de insansız, altennatif dağıtım kanallarına yönelmesi. Şu anda bankamızda fon alımı ATM, telefon ve internetten, repo ise telefon ve internetten yapılabiliyor. Alternatif kanallardan hisse senedi alınabilmesi için de çalışmalarımız sürüyor.
RİSKİ SEVMEYENE B TİPİ LİKİT:
Taner ÖZARSLAN/ Pamuk Yatırım Araştırma Müdürü
BİR milyarın altında parası olan küçük yatırımcının, repo yapması, tahvil ve bono alması oldukça zor. Repo yapsalar dahi alacakları faiz oldukça düşük olacaktır. Bence bu tip yatırımcılar, hiç düşünmeden fon almalılar. Bunun için de önce kendi risk kategorilerini belirlemeliler.
YANİ ne kadar risk alabileceklerini düşünmeleri lazım. Bundan sonraki aşamada profesyonellerin yardımıyla seçeneklerden birini seçmek küçük yatırımcılar için en uygun olanı.
RİSK almak istemeyen yatırımcılar için B tipi likit fon, Piyasaları profesyoneller aracılığıyla izleyip, az risk alıp yüksek getiri bekleyenler için B tipi değişken, hisse senedi almak isteyen ama ilgilenecek bilgi ve zamanı olmayanlar için A tipi fonlar en uygun olanları.
A TİPİ fonlarda da az riks almak isteyenler için A tipi değişken, uzmanlar aracılığıyla borsayı takip etmek isteyenler için A tipi hisse fon, riskini endekse bağlayan ve borsayı endeks düzeyinde izleyenler için A tipi endeks fon uygun olur.
ÇÜNKÜ bu fonda endeks ile kazanç arasında belirli bir orantı var, ama riski yüksek bir fon. Pamukbank`ta şu anda fon alımında ATM, telefon, internet ve wap kullanılabiliyor.
ÖNCEKİ GETİRİYE BAKILMALI:
İbrahim Fuat HASESKİ/ Garanti Portföy Varlık Yönetimi Uzmanı
KÜÇÜK yatırımcılara önerdiğimiz yatırım aracı fonlar. Yatırmcı risk tercihine göre önce A tipi veya B tipi fon arasında bir seçim yapmalı.
DAHA sonra da agresif yada ılımlı olmasına göre, bu fonların alt kategorileri arasında bir ayrıma gitmeli.
KÜÇÜK yatırımcılar, paralarının miktarı az olduğu için diğer yatırım araçlarını rahatça kullanamazlar, kullansalar dahi normal faiz oranlarından yararlanamazlar.
OYSA yatırım fonları, yapısına göre repo hisse senedi, tahvil ve bono gibi enstrümanları yatırımcının kullanmasına ve normal faiz oranlarından yararlanmasına olanak sağlar. Fonların diğer bir avantajı da, piyasayı takip edemeyen küçük yatırımcının fırsatları uzmanlar aracılığı ile değerlendirmesi.
UYGUN fonu belirlerken yatırımcı, risk tercihinin dışında, fonun geçen yılki getirisine bakmalı. Önemli likidite sorunu yoksa orta vade ( üç ay) iyi bir getiri sağlamak için uygun. Garanti Bankası`nda yatırım hesabı açıldıktan sonra, ATM, Alo Garanti, internet ve şubelerden fon alım satımı yapılabiliyor.
KÜÇÜK FONLARDA YÜKSEK GETİRİ DAHA KOLAY:
Selçuk ARUCA / Alan Yatırım Hazine Müdürü
KÜÇÜK yatırımcılar için repo şu dönemde pek karlı olmaz. Mevduattan para kazanmak için ise büyük miktarlar gerekiyor. Bu dönemde küçük yatırımcılar için en uygun yatırım aracı B tipi yatırım fonları.
ÖNÜMÜZDEKİ bir kaç haftalık dönemde bono portföyü ağırlıklı olan fonların iyi getiri sağlayacağını düşünüyorum.
FON seçilirken de öncelikle hangi enstrümanları içerdiği öğrenilmeli. Daha sonra da söz konusu fonların önceki getirileri incelenmeli. Fonun asıl başarısını yöneticilerinin performansı belirler.
BÜYÜK bankalar çok şubeli olduğu için, küçük yatırımcılara ulaşmada daha şanslı. Fon yönetilirken fonun montanını da düşünmek gerekir. Küçük fonlarda yüksek geriri sağlamak daha kolaydır.
BÜYÜK bankaların fonları daha çok likit fonlardır. Bankalarla aracı kurumların
getirileri arasında pek fark yoktur.
HER YERDEN ALINABİLİR:
Alt limiti veya üst limiti olmayan yani 100 milyona da 100 milyara da alabileceğimiz yatırım fonlarına ulaşmak da kolay. Küçük yatırımcılara uzmanların bir tavsiyesi de insansız, alternatif dağıtım kanallarından fon alınması. Şu anda bir çok banka şubesinin yanı sıra ATM`lerden, telefon bankacılığı sunan birimlerden, internetten ve wap`tan fon alınabiliyor.