Maliye eski Bakanı ve BDDK eski Başkanı Zekeriya Temizel, sabit yatırım için gelen yabancı sermayenin, vergiden değil, vergi kaçıranlardan şikayetçi olabileceğini belirtti. Temizel, `Mali Milat` ve benzeri uygulamaların piyasalarda tedirginlik yarattığı konusundaki eleştirilerin de `vergilerin yatırımlar üzerindeki etkileri konusunda hiçbir şey bilmeme anlamına geldiğini` söyledi. Temizel şunları söyledi:
Geçmişteki vergi düzenlemeleri ile yabancı sermaye arasında direkt bağlantı kurmak kesin olarak vergilerin yatırımlar üzerindeki etkileri konusunda hiçbir şey bilmeme anlamına gelir. Çünkü genellikle çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları nedeniyle yabancılar Türkiye`de ödedikleri vergileri, kendi ülkelerinde ödediklerinden mahsup ederler. Dolayısıyla vergiden kaynaklanan bir sorun sözkonusu olmaz.
Yolsuzluk ve rekabet
Araştırmalara göre sabit sermaye yatırımcılarını etkileyen en önemli unsur yolsuzluklardır. Çünkü, bu insanlar, genellikle gittikleri ülkede, yolsuzluklar nedeniyle haksız rekabetle karşı karşıya kaldıklarını belirtiyor ve yatırımdan kaçınıyorlar. O ülkede varolan vergi kaçakçıları, doğrudan yatırımcıları kaçıran unsurlardan biri. Dikkat edin vergi değil, vergi kaçakçılığı. Çünkü bu yatırımcılar vergi kaçıramaz.
Bunun dışında, vergi yükü ağırlığı vesaire tartışmaları yersiz, çünkü, Türkiye`deki vergi yükü diğer ülkeler ile karşılaştırdığınızda ağır değil. Özellikle yatırım istisnaları, teşvikleri, bu konulardaki vergi engelini ortadan kaldırıyor. Bunların ötesinde, bürokrasinin ağırlığı, izinler, atılması gereken adımlar yatırımcıları canından bezdiriyor.
Bir yatırımcının, istikrarsızlık ortamında yatırımının getirisini hesaplaması mümkün değildir. Ancak hesaplarsa yatırım yapar. Ekonomik istikrarsızlığın temel nedeni nedir? Buna genellikle, `Kamu maliyesi sorunu` diyerek yanıt veriliyor. Borçlanma nedeniyle doğrudan yatırımlar yerine, portföy yatırımları karlı hale geliyor. Dolayısıyla, `Sadece vergi var`, veya `Vergi düzenlemeleri yatırımcıları kaçırıyor` gibi dar kapsamlı bir değerlendirme, kesinlikle cehalet yansıması olur. Türkiye, inanılmaz bir vergi kaçağıyla karşı karşıyadır, bu da haksız rekabet yarattır.
Türkiye`de 3 yıl boyunca elektrik fiyatlarının ne olacağını bilen var mı? Türkiye`den çıkan ve başka ülkelere giden sabit yatırımlarda bu unsur önemli bir rol oynuyor. Yabancı sermaye sorununa sağlıklı bakış, yolsuzlukların var olup olmadığı, bürokratik engeller ve altyapı eksiklikleridir. Dolayısıyla, bürokrasinin hafifletilmesi, yolsuzluklar, ekonomik istikrar ve temel girdilerdeki istikrarın hepsinin birlikte çalışılarak çözülmesi gerekir.