Burak TAŞÇI - Hurriyet.com.tr Ekonomi Servisi
Türkiye'de geçtiğimiz yıldan bu yana devam eden sıfır ve ikinci el otomobil piyasasını düzenleyici kararlar devam ediyor. Hem alınan önlemler hem de reel piyasadaki gerçeklikler vatandaşı tasarrufa iterken otomobil satışlarında eski popüler günlerin uzakta kaldığı görülüyor.
Stokçuluk, fiyat belirleme, müşteriyi sıraya koyma, sıra önüne geçmek için açıktan para verme, aksesuar zorlaması gibi ticaretin dışında kalan ancak bir dönem normal sayılan uygulamalar sona erdi. Artık bayiler müşterileri arayarak araç satışlarında kampanya olduğunu ve müşterilerin araç alma taleplerini sormaya başladı.
İkinci el piyasasında kimi galericiye göre işlerin çok iyi olduğu kimi galericiye göreyse de yaprak kıpırdamadığı açıklamaları geliyor. Bazı galericiler günde en az 2 araç satışı yaptıklarını, noterlerde araç satışı sıralarının olduğunu belirtse de galericiler sitelerindeki sakinlik gözlerden kaçmıyor.
Sıfır otomobil fiyatları durağan seyreden döviz kurları, yüksek mevduat faizleri, yüksek taşıt kredisi faiz oranları, finansmana erişimde zorluklar gibi nedenlerden ötürü sakin seyrediyor. Geçtiğimiz yıllardaki gibi fiyatlar her ay 100 bin lira seviyelerinde artmıyor. Reel piyasa koşulları gereği makul fiyat artışları yaşanıyor. Ayrıca bazı araçlarda kasa değişimleri yaşanması nedeniyle fiyatlarında değişiklik yaşanması normal karşılanıyor.
EN UCUZ OTOMOBİL BELLİ OLDU
En ucuz otomobilin hangisi olduğuna bakıldığında listenin başında Güney Koreli KIA Picanto 850 bin lirayla yer alıyor. Picanto'yu Citroen C3 900 bin lirayla takip ederken Hyundai i10 905 bin lirayla üçüncü sırada yer aldı.
OTOMOBİL DURDUĞU YERDE MASRAF, MEVDUAT GARANTİ GETİRİ
Otomobil alan birisi aracı çalıştırmadan park halinde tutsa da sabit giderleri oluyor. Motorlu Taşıtlar Vergisi, zorunlu trafik sigortası, opsiyon olarak da olsa kasko, muayene, yıllık periyodik bakım derken en düşük maliyetli otomobilin bile 50 bin lira civarında masrafı oluyor. Ancak bugünkü mevduat faizi koşullarında 1 milyon lira faize bir aylık bağlandığında getirisi 50 bin lira civarında gerçekleşiyor. Başka bir deyişle otomobile ihtiyacı olmayan birisi parasını yatırım araçlarında değerlendirerek daha fazla getiri sağlayabilir.
(Not: Mevduat faizi getirisi bankadan bankaya değişkenlik gösterebilir. Enflasyon ve diğer yatırım araçları karşısında getiri oranı düşük ya da yüksek olabilir. Garanti getirisi ve yüzdesel getiri oranı ortalama olarak bilindiği için mevduat faizi örnek gösterilmiştir. Yatırım tercihlerine göre 1 milyon liraya daha yüksek getirilerin olabileceği yatırım araçları olabilir)
OTOMOBİL SATMAK ZAHMETLİ HALE GELDİ
Sıfır ya da ikinci el otomobili satmanın süresi uzadı. Piyasada popüler araçların satış süreleri bile bir ayı aşar hale geldi. Piyasada bolca satışta olan otomobiller nedeniyle tercih edilme ihtimali düştükçe ikinci el otomobil fiyatları da hızla gerilemeye başladı.
OTOMOBİL ARTIK YATIRIM ARACI DEĞİL
Fiyatlardaki dengelenme, arz ve talebin değişkenlik göstermesi otomobili yatırım aracı olmaktan çıkardı. Sıfır otomobili alıp garajda bekletenler satamadıkları için her geçen gün zarar etmeye devam ediyor.
SIFIR OTOMOBİL ALIRKEN DİKKAT
Sıfır otomobil alırken sıfır diye kontrol etmemezlik yapmayın. Sıfır araçlarda da hatalar olabiliyor, kontrollerinizi yapıp teslim alın. Bayilerde boya ölçüm cihazları bulunduğundan dolayı boyasını kontrol edebilir, parçaların vida-somun birleşim yerlerinde oynama olup olmadığını gözle muayene edebilirsiniz.
Araç fiyatında anlaşma yaparken mutlaka küçük de olsa aksesuar talep etmeyi unutmayın, satışta zorlandıkları için aksesuarı vereceklerdir.
MUTLAKA PAZARLIK EDİN, FİYAT DÜŞÜRECEKLERDİR
Sıfır olsa da pazarlık etmeyi unutmayın. Bayiler satışlardan çok büyük karlar etmese de ilerleyen zamanda yetkili servis hizmeti vereceği için büyük kazançlar elde edeceklerdir. Örnek vermek gerekirse basit bir yağ değişimi periyodik bakımında aynı ürünleri alıp kendiniz yaptırmaya kalksanız 2 bin lira civarında ödeme yapacakken yetkili servis sizden 5-6 bin lira ücret talep edebilir. Elbette ki yetkili serviste yapılan bakımlar aracın garanti süresi içinde oluşacak olumsuzluklara yönelik teminat sağlıyor, bu avantajı da unutulmamalı. (Bu tutar örnektir, ultra lüks, supersport otomobillerin bakımlarıyla kıyaslanmamalı)