Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) beklenti anketine göre, ihracatçılar üçüncü çeyrekte ihracatta düşüş trendinin durarak, yatay seyir ya da artış olmasını beklerken, yıl sonunda dolar/TL'nin 2.82, euro/TL'nin 3.06, ve euro/dolar paritesinin de 1.1 olacağını öngörüyor. İhracat parite etkisi ve jeopolitik gelişmelerle Temmuz'da yüzde 13 azalışla 10.86 milyar dolar, yılın ilk yedi ayında yüzde 8.8 azalışla 84.37 milyar dolar olmuştu.
TİM'in tüm sektörleri temsil eden 504 firmanın üst düzey yöneticisinin katılımı ile gerçekleştirdiği "2015 yılı 2. çeyrek gerçekleşme ve 3. çeyrek beklenti eğilim anketine" göre, ihracatçılar, rekabetçi ideal dolar kurunu 2.59, euro kurunu da 2.9 seviyesinde görüyor.
Anketin tanıtıldığı toplantıda kurlardaki son dönem artışı değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, şu anki dalga boyunun (kurda) yüksek olduğunu belirterek, "Dolar kurunun 3 TL'de rekabetçi olup olmayacağı işçilik, hammadde maliyetlerine bağlı" dedi.
Büyükekşi, bugünkü gelişmelerin bir sonraki ankette değerlendirilebileceğini söyledi. Son dönemde siyasi belirsizlik ve jeopolitik risklerin artmasıyla TL değer kaybederken, kur bugün 2.89'u aşarak yeni tarihi zirvesini gördü.
Ankette enflasyon tahmini yüzde 7.25, büyüme beklentisi yüzde 3 seviyesindeyken, kabul edilebilir minimal parite düzeyi 1.12 olarak belirtildi. Firmaların döviz borç oranlarına ilişkin detaylar da şu şekilde sıralandı: "Firmaların döviz borcunun toplam borcuna oranı yüzde 47.5. Döviz borcunun toplam ciroya oranı yüzde 26.2. Döviz yükümlülüklerinin, toplam varlıklara oranı yüzde 22.3"
NEGATİF BEKLENTİLER DEVAM EDİYOR
Ankette ayrıca, yılın 3. çeyreğinde 65,000 yeni istihdam, firmaların yüzde 72.8'i ihracatlarının artacağını veya aynı kalacağını öngörüyor. Büyükekşi, Türkiye ekonomisi ve ihracatçı için temkinli beklentinin mevcut halini koruduğunu belirterek, Avrupa'ya yönelik olumsuz öngörülerin ihracata yansımasının minimal düzeyde olacağına inanıldığını söyledi.
İlk çeyreğe nazaran ithal girdi kullanım miktarı dengesinde bir azalış gözlendiğini kaydeden Büyükekşi, "Genel kârlılık düzeyinde negatif beklentiler hâlâ devam ediyor. Dolayısıyla ihracatçılarımızın parite kaynaklı kârlılık problemlerinin hala sürdüğünü görüyoruz" diye konuştu.
Ankete göre, ihracatçının öncelikli sorunu yüzde 49.6 ile döviz kuru olarak belirtilirken, yüzde 44.4 ile enerji maliyetleri ve yüzde 40.3 ile hammadde ve ara mal fiyatları takip etti. Döviz riskinden korunmak için döviz kredisi ve vadeli işlemleri kullanan firmaların oranı yüzde 32, "forward" yaptığını belirten firmaların oranı yüzde 30, döviz riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmayan ihracatçı firmaların oranı ise yüzde 44 seviyesinde.