Roche Türkiye Genel Müdürü ve YASED Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Yöneyman;
1958 yılında üretime başlayan ilaç sanayisinin önde gelen kuruluşu Roche, 1971 yılında 18 milyon kutu olan ilaç üretim kapasitesini, bugün 55 milyon kutuya çıkarmış durumda ve Avrupa`nın ilk beş üretim merkezinden biri olmaya hazırlanıyor. Roche Türkiye Genel Müdürü ve Yabancı Sermaye Derneği (YASED) Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Yöneyman, uluslararası kuruluşların lokal yöneticilere bakış açısını, yabancı sermayenin Türkiye`ye nasıl yaklaştığını, ilaç sektöründe yabancı sermayenen rolünü ve Roche`un başarısının altında yatan yönetim felsefesini Dünya`ya anlattı.
Avrupa`nın ilk beş üretim merkezinden biri:
* Roche Türkiye Avrupa`nın ilk beş üretim merkezinden biri olmaya hazırlanıyor. Bu süreçte temel aldığınız yönetim felsefesi nedir?
Roch`un benimsemiş olduğu ve yol ğösterici kabul ettiği bazı değerler vardır. bu değerler yaptığımız her işte yenilikçi, hızlı ve büyümeye yönelik çalışmaktır. Bu değerler çerçevesinde İnsan Kaynakları felsefemize baktığımızda, yeniliklere açık, özgür düşünebilen, yaratıcı, dinamik, takım ruhu taşıyan, insan ilişkileri kuvvetli, kararlı ve şirket politikalarını sorgulayabilecek cesarete sahip, liderlik özellikleri taşıyan kişilerin oluşturduğu bir şirket kültürü yaratmaktır. Elemanlarımıza sağladığımız verimli çalışma ortamı, kaliteli insan kaynaklarını çeken, motive eden ve Roche` bağımlılıklarını artıran en önemli unsurdur. Bu ortam, elemanlarımızın kendilerini geliştirebildikleri, yetki kullanabildikleri, beceri ve potansiyellerden optimal bir biçimde yararlanılan, iyi performansın ödüllendirildiği, bilgi paylaşımının ve iletişimin en üst düzeyde olduğu, bireysel haklara saygı duyulan, öğrenmeye ve eğitime son derece önem verilen bir ortamdır. İkinci unsur ise Roche`un izlediği ücret politikasıdır. tüm çalışmalarında yüksek performans standartlarını yakalamayı hedefleyen Roche, eleman seçerken ve terfi ettirirken, profesyonel yeterlilik ile uygun liderlik stilini bağdaştırabilen, tecrübelerini artırabilmek için gereken esnekliğe sahip, Roche`un ana prensiplerini planlarına ve çalışmalarına yansıtabilen elemanları ön plana çıkartır.
Lokal yöneticilerin başarısı:
* Uluslararası kuruluşların lokal yöneticilere bakış açısını nasıl değerlendiriyorsunuz? Yabancı ve lokal yöneticiler arasındaki çalışma farklılıkları nelerdir?
Uluslararası kuruluşlar genelde Türkiye`deki insan kaynaklarına çok olumlu bakıyorlar. Bu çerçevede lokal yöneticilerin çok iyi eğitilmiş, değerli tecrübeye sahip yöneticiler olduğunu düşünüyorlar. Bu nedenle de, yabancı kuruluşlar her geçen gün daha yüksek sayıda lokal yönetici tarafından yönetiliyor. Bugür Türkiye`deki yabancı yatırımların büyük bölümünün Türk yöneticiler tarafından yönetildiğini söyleyebiliriz.
* Türkiye`nin yabancı sermaye için temsil ettiği avantajlar ve riskler nelerdir?
Yabancı yatırımlar açısından Türkiye`nin avantajları arasında özellikle büyük bir pazar olması, insan kaynakları, altyapı, mevzuat, uluslararası anlaşmalar ve çevre ülkelerle ilişkiler sıralanabilir. Türkiye`de varolan olumsuzluklar ve riskler açısından ise, başta gelen sorunlar siyasi istikrarsızlık, ekonomik istikrarsızlık, huhuk ve adalet sisteminin yetersizliği, mevzuat eksiklikleri ve uygulamadan kaynaklanan sorunlar, insan hakları ve diğer sosyal problemler ve tanıtım eksikliği sayılabilir.
* Sağlık sektöründe yabancı sermayenin rolü ve önemi nedir?
İlaç sektöründe yabancı yatırımların önemli bir ağırlığa sahip olduğu bilinmektedir. Tıbbı malzeme sektöründe yabancı kuruluşların ağırlığı %15-20 dolaylarındadır. Ancak yabancı sermayeli kuruluşların sağlık sektöründeki rol ve önemine yalnızca sahip olunan pay açısından bakmak doğru değildir. Yabancı kuruluşlar, sahip oldukları payın ötesinde, Türkiye`ye know-how araştırma sonuçları, patent sahibi oldukları ürünler, sağlık sektöründe verdikleri eğitim gibi faktörler dolayısıyla ve yarattıkları istihdam ve katma değer ile de Türk ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.
Uzun yıllardır büyük yabancı sermaye gelmiyor:
* Yabancı sermayenin Türkiye`ye bakış açısını nasıl değerlendiriyorsunuz? Önümüzdeki günlerde ne gibi gelişmeler bekliyorsunuz?
Son dönemde yaşanan ekonomik sıkıntıların yabancı yatırımları olumsuz etkilediği YASED Barometre sonuçlarından da görülmektedir. Ancak, burada asıl vurgulanması gereken husus, hep vurguladığımız gibi, Türkiye`ye zaten yıllardır önemli miktarda yeni yabancı sermaye gelmediğidir. Son dönemde yaşanan sıkıntılar, bu sürece sadece katkıda bulunmuştur. Önümüzdeki dönemde, hükümetin TBMM`ne yolladığı yeni Yabancı Sermaye Yasası`nın ve şu anda Bankalar Kurulu`nda görüşülen Endüstri Bölgeleri Yasa Tasarısı`nın çıkarılması ve yatırım ortamı uygulamalarının iyileştirilmesi sonucunda yeniden güven veren bir hale getirilmesi ile, Türkiye yeni yatırım çekebilir hale gelecektir. Mart ayında yapılacak THY ve Telekom özelleştirmesi ve onu takip edecek enerji yap-işlet projeleri bu açıdan destekleyici olacaktır.
* Türkiye`de yabancı yatırıma ve özellikle risk sermayesine ihtiyaç duyulan başlıca sektörler hangileridir?
Türkiye`de her sektörde yabancı yatırıma ve risk sermayesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu soruya terster cevap vermek daha doğru olacaktır. Türkiye`de, otomotiv başta olmak üzere birkaç sektörde önemli kapasite fazlası bulunmaktadır. Bunların dıyında tüm sektörlerde ihtiyaç vardır. Risk sermayesi açısından, özellikle yüksek teknoloji gerektiren küçük ölçekli IT firmalarında ve hizmet sektöründe ihtiyaç olduğundan söz edilebilir.