Maliye Bakanlığı, Kasım 2016’da bir gece ansızın ÖTV’de değişiklik yaparak matraha (vergisiz fiyat) dayalı kademeli sisteme geçti. Buna göre 1.6 litre ve altı motora sahip araçlardaki ÖTV oranları yüzde 45 ila 60 arasında 3 dilime ayrıldı.
Hürriyet'ten Emre Özpeynirci'nin haberine göre; matrahı 40 bin TL’yi aşmayan otomobiller için ÖTV yüzde 45’te sabit kalırken, matrahı 40 bin lirayı aşıp 70 bin lirayı geçmeyenler için ise ÖTV yüzde 45’ten 50’ye yükseldi. Matrah fiyatı 70 bin lirayı aşanlarda ise ÖTV oranları ise bir gecede yüzde 45’ten yüzde 60’a çıktı. İşte bu sistem 1 yıldır sektörün büyük kabusu oldu. Çünkü Türk Lirası’nın Euro karşısında 1 yılda yüzde 22 değer kaybettiği bir ortamda matraha dayalı ÖTV sistemi araç fiyatlarının neredeyse her ay otomatik olarak zamlanmasına yol açıyor.
ALT DİLİMDE KALMADI
ÖTV sistemi ilk devreye girdiğinde yüzde 45’lik dilime giren otomobil oranı toplam satışların yüzde 25-30’u civarındayken bugün neredeyse sıfırlanmış durumda. Yani Türkiye’de artık matrah fiyatı 40 bin TL ve altında otomobil neredeyse 1 veya 2 tane kaldı. En ucuz otomobillerin bile artık yüzde 50 ÖTV dilimine girdiği, çoğunun ise yüzde 60’lık dilimde yer alması göz önüne alınarak, otomotiv sektörünün çatı örgütleri ve temsilcileri aylardır Ankara-İstanbul arasında mekik dokuyarak, durumu anlatmaya çalışıyor. Sektör temsilcileri hem kurlardaki artış hem de 2018’den itibaren motorlarda Euro 5’ten Euro 6’ya geçilmesinin fiyatları artıracağını aktarırken, bunları dikkate alan Maliye Bakanlığı’nın matrah limit artışına yeşil ışık yaktığı söyleniyor.
Yani 2018 yılında 40 bin TL alt sınır olan matrah limitinin en az 50 bin TL’ye, 70 bin TL’lik ikinci matrah limitinin ise 80 bin TL’ye çıkarılması öngörülüyor. Bunun olması durumunda 2018 yılında otomobil fiyatlarının daha fazla zam görmesinin önünün kesilebileceği, sektörün rahat bir nefes alacağı kaydediliyor.
1 YIL SONRA GÜNDEMDE
Ankara’yla görüşüp ÖTV limitlerinin artması konusunda umutlu olduklarını söyleyen bazı yetkililer, “Kamu tarafından 2018 yılı öncesi tüm ayarlamalar yapıldı. BDDK kredi limitlerini artırdı. Yeni MTV sisteminde yüksek artıştan geri adım atıldı. Engelliye satışlarda limit 200 bin TL’ye çıkarıldı. Torba kanun tasarılarında bir çok değişiklik yapıldı. Tek düzenleme yapılmayan ÖTV limitlerinin 1 yıl sonra artırılması gündemde. Bu konuda sektörün umutlu bekleyişi söz konusu” açıklamasını yaptı.
SİPARİŞ VERİRKEN FARKLI GELİNCE FARKLI
ÖTV’deki yeni matrah sisteminin yarattığı kaostan dert yanan bazı yöneticiler ise kurların artışına bağlı olarak yurtdışına araç sipariş vermekten çekindiklerini belirterek şunları söylüyor: “3 ay önce araç sipariş veriyorsunuz, araç gelene kadar kur artışından bir anda üst ÖTV dilimine giriyor. Yani siparişi verirken 120 bin TL’ye satmayı planlandığınız araç bir anda 160 bin TL oluyor. Bu durum satışlara da yansıyor. Limitler artarsa 2018’de bir nebze de olsun rahat nefes alabiliriz.” Hatta bazı yöneticiler geçtiğimiz aylarda; “Matrah sistemi kalksın ÖTV’yi isterlerse en düşük yüzde 60 yapsınlar. Hiç olmazsa önümüzü görürüz” açıklamasını bile yapmıştı.
70 BİN TL KREDİ ŞANSI
EKONOMİNİN lokomotif olan otomotiv sektörüne yönelik son 1-2 yıl içerisinde çok önemli değişiklikler yapıldı. Öyle ki; araç satın almak isteyen müşterinin de aracı satmaya çalışan satış görevlisinin de kafasını ciddi anlamda karıştıran bir çok uygulama gündeme geldi. Bunlardan ilki Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından aracın değerine göre yüzde 30 peşinat şartı getirilmesiydi. Yani taşıt kredilerinde maksimum 50 bin TL’ye kadar yüzde 70 kredi kullanılabiliyordu. Vatandaşın kafası bu hesabı yaparken bile karışıyordu. Bu durum taşıt kredi kullanımını yüzde 70’den 50’ye indirirken, tüketici kredi kullanımını artırdı. Güya tasarrufları artırmak için getirilen bu uygulama geçtiğimiz günlerde değişti. BDDK taşıt kredilendirmedeki eşik değeri 50 bin liradan 100 bin liraya yükseltti. Buna göre tüketiciler aracın nihai fatura değeri 100 bin Türk Lirası ve altında olanlar için yüzde 70’e kadar kredi kullanma şansına kavuştu.
MTV’DE ÖMÜR BOYU VERGİ
SEKTÖRÜN ve tüketicilerin kafasını karıştıran diğer bir uygulama ise yeni kademeli Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) sistemi oldu. 1 Ocak’dan itibaren alınacak yeni araçlarda hem motor hacmine hem de aracın değerine göre ödenecek MTV hesaplaması tamamen içinden çıkılmaz bir hesaplama gerektiriyor. Kaldı ki, bundan sonra trafikte seyreden yaklaşık 21 milyon araç eski sistemden MTV ödemeye devam edecekken, 1 Ocak 2018 sonrasında alınacak yeni araçların ürün ömrünün sonuna kadar yeni, yani daha yüksek sistemden MTV ödemesine devam edecek olması da ayrı bir sorun. Yani 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle otomobil alanlar aracın ömrü boyunca yüksek vergi ödemeye mecbur olacak