TÜRKİYE otomotiv pazarı zorlu finansal koşullara rağmen 2025 yılını en iyimser tahminlerin bile üzerinde kapatmaya hazırlanıyor. 2024 yılında 1 milyon 238 bin adede ulaşan otomobil ve hafif ticari araç pazarının bu sene 1 milyon 300 bin adetleri aşacağı tahmin ediliyor. Citroen Türkiye Marka Direktörü Bora Duran, son zamanların en hızlı son çeyreğine hazırlandıklarını belirterek, “Krediler geriye doğru gelmeye başladı. Ticari kredilerde gelişmeler var. Kampanyalar da mevcut koşullar içerisinde devam edecek. Özellikle hafif ticari araç satışlarının son çeyrekte hızlanacağını düşünüyorum. Tahminin 2025 yılı toplam binek ve hafif ticari araç satışlarının 1 milyon 320 bin adetler seviyesinde kapanacaktır” dedi.
‘İYİMSERİN DE ÜZERİNE ÇIKTI’
Sene başında 1.2 milyon adetle en iyimser tahminleri kendilerinin yaptıklarını hatırlatan Duran, satış temposunun bu tahminlerin bile ötesine geçtiğini söyledi. Duran, pazar payı artmaya devam eden elektrikli otomobillerin toplam satışlarının 2025 yılını 170-175 bin adet seviyesinde kapatacağını da bildirdi. Bu da elektrikli otomobil satışlarında geçen yıla kıyasla yüzde 70’in üzerinde bir artış anlamına geliyor.
İŞTE REKORUN NEDENLERİ
Geçtiğimiz hafta Citroen’in davetlisi olarak katıldığımız yeni C5 Aircross’un İspanya’daki basın toplantısı kapsamında sorularımızı yanıtlayan Bora Duran, rekor kıran satışların temel nedenleri şu şekilde sıraladı: “Uzun süredir bekleyen bir filo talebi var. Dolayısıyla bu talebin pazarın büyümesinde etkisi büyük. Sonrasında pazara giren yeni oyuncuların mutlak etkisi bulunuyor. Tesla, BYD, Togg gibi markalar Türkiye pazarını büyütmeye devam ediyor. Bireysel satışlar da özellikle yerli üretim modellerin öncülüğünde karşılanmaya devam ediyor. Yani aslında perakendede talep de çok fazla.”
‘EN ÇOK CITROEN SATAN İKİNCİ ÜLKE OLABİLİRİZ’
Citroen markasının Türkiye’deki satış hedefleriyle ilgili bilgiler veren Bora Duran, “2023 yılında 63 bin 500 adet satışla pazardan yüzde 5.1 pay alarak tarihi satışa ulaşmıştık. Geçen seneyi 61 bin adetle kapattık. 2025 yılın hedefimiz 70-71 bin adetle pazardan yüzde 5.5 pay alabilmek. Elektrikli araç pazarından da 11 bin adetle yüzde 7’ye yakın pay almak istiyoruz. Bunları gerçekleştirirsek ki olacak gibi duruyor, tarihi rekorumuzu da kırmış olacağız. Üstelik beş ay boyunca tedarik nedeniyle C3 ve C3 Aircross satamamıştık. Bu rakamlarla Citroen dünyası içerisinde İtalya ile ikincilik için savaşacağımıza inanıyoruz. Yılı Citroen’in tüm pazarlarında ikinci veya üçüncü olarak kapatarak bitirebileceğimizi düşünüyoruz.”
Bu sonuçlarla otomotiv pazarında tüm zamanların en yüksek eylül satışları yakalanmış oldu. Eylülde ÖTV avantajlı modeller satışların zirvesinde yer aldı. ÖTV’si artan elektrikli otomobil pazarında ise yavaşlamanın ilk sinyalleri görüldü. Bu dönemde Togg’un ikinci modeli T10F, bin 194 adetlik teslimatla elektrikli otomobil pazarına ikinci sıradan girdi.
9 AYLIK VERİ TÜM ZAMANLARIN REKORU
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre Ocak-Eylül 2025 döneminde toplam otomotiv pazarı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9.15 artarak 927 bin 647 adet oldu. Böylece, toplam satışlar yılın dokuz aylık döneminde tüm zamanların rekorunu kırdı. Ulaşılan bu rakam toplam pazarın bu sene de rekor seviyeye ulaşarak 1.3 milyon adedi geçebileceğini gösterdi.
ELEKTRİKLİ ARACA ÖTV FRENİ
Elektrikli otomobillere uygulanan en düşük ÖTV oranının yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkarılmasının etkileri eylülde devam etti. Haziran ayında 25 bin adetlere çıkan elektrikli pazarı, eylül ayında 12 bin 706 adetlere geriledi. Eylülde elektrikli otomobillerin toplam pazardan aldığı pay yüzde 14.39 oldu. Dokuz ayın sonunda ise elektrikli otomobil satışları bir önceki yıla kıyasla yüzde 133.9 artarak 132 bin 346 adede ulaştı.
Şirket satışa sunduğu T10X ve T10F modellerinin başlangıç fiyatını 34 bin 295 Euro olarak açıkladı. İlk etapta 1000 adetle sınırlı aracını ön siparişe açan Togg bu yılın sonuna kadar 600 adet teslimat gerçekleştirmeyi hedefliyor.
ÜÇ FARKLI VERSİYON
Şirketin internet sitesindeki bilgilere göre, her iki modelin de arkadan itişli standart menzile sahip V1 versiyonunun fiyatı 34 bin 295 Euro olarak duyuruldu. T10X ve T10F’nin arkadan itişli, V1 donanım paketli ve uzun menzilli versiyonlarının fiyatı ise 40 bin 118 Euro olarak belirlendi. V2 donanıma sahip arkadan itişli ve uzun menzilli T10X ve T10F’nin Almanya satış fiyatları ise 41 bin 200 Euro olarak açıklandı. Bu arada, uzun menzilli ve donanımlı versiyonun fiyatı zorunlu opsiyonlarla 46 bin Euro’lara kadar ulaşıyor.
TESLA’DAN REKABETÇİ
Fiyatlar Togg’un Avrupa’daki en büyük rakiplerinden birisi olan Tesla’ya göre rekabetçi konumlanıyor. Tesla’nın Türkiye’de de satışa çıkardığı Model Y’nin Almanya’daki fiyatı 45 bin 970 Euro olarak açıklanıyor. Bu da Togg’un giriş seviye versiyonları Model Y’den daha uygun fiyatlı, üst donanımlı versiyonunu ise Model Y ile neredeyse benzer kılıyor.
BEŞ YILDIZLA GİRDİ
Togg, Avrupa’nın en büyük otomotiv etkinliği olan Münih’teki IAA Mobility 2025’te büyük bir lansman etkinliği gerçekleştirmişti. Fuarda, hem T10X’in hem de T10F’nin Euro NCAP programındaki güvenlik testlerinden başarıyla geçerek 5 yıldız aldığı açıklanmıştı. Togg CEO’su Gürcan Karakaş, ihracat süreci ile ilgili, “Almanya’da rekabetçiliğimizi gösterip başarılı olduktan sonra her ülkede başarılı olabiliriz. Almanya’daki öğrendiklerimizi Fransa ve İtalya’da devam ederek ilerlemek istiyoruz” şeklinde konuşmuştu.
KARAYOLLARI Genel Müdürlüğü kararıyla 3 bin 500 kilogramın altındaki “kamyonet” ruhsatlı araçların da kantarlardan geçme zorunluluğu başlıyor. Şu anda yalnızca 3 bin 500 kilogramın üzerindeki araçlar için uygulanan bu zorunluluk 1 Kasım 2025’ten itibaren tüm araçları kapsayacak şekilde devam edecek. Ancak artık Pikap, hafif ticari araç hatta bazı 4x4 SUV’ların bile kamyonet sınıfında satın alınabilmesi sürücülerin kafalarını karıştırmış durumda.
UZUN KUYRUKLAR OLUŞABİLİR
Hürriyet’in konuyla ilgili uzmanlardan aldığı bilgilere göre, 3 bin 500 kilogramın altındaki araçlar için kantar zorunluluğu sadece yük taşıyan kamyonet ruhsatlı araçları kapsayacak. Ticari olarak yük taşıma amacıyla kullanılmayan Pikap’lar veya arkada yolcular için koltukları ve camları bulunan hafif ticari araçlar bu kapsama girmeyecek. Zaten bu araçların ruhsatında “yük nakli - hususi” ifadesi de yer alıyor. Kantar zorunluluğu denetimler açısından faydalı ancak uzun kuyruklar oluşturabilir.
İşte yeni dönemle ilgili merak edilen soruların yanıtları...
Mevcut uygulama kimleri kapsıyor?
3 bin 500 kilogramın altındaki araçlarda kantar zorunluluğu 2022’ye kadar yapılıyordu. Ancak denetim istasyonlarında yoğunluklar ve uzun kuyrukların yollara kadar taşması nedeniyle bu uygulamaya son verildi. 2022 yılında beri sadece 3 bin 500 kilogramın üzerindeki yük taşıma amaçlı araçlar denetimden geçiyor.
Neden ihtiyaç duyuluyor? Ne zaman başlıyor?
Karayolları Genel Müdürlüğü’ne yapılan şikâyetler ve tespitler sonucunda söz konusu muafiyetin suistimal edilerek kamyonet ve panelvanlara azami yükünün çok üzerinde yükleme yapıldığı görüldü. Bu kapsamda, 1 Kasım 2025 itibarıyla 3 bin 500 kilogramın altında ağırlığa sahip kamyonet ve panelvanlara yeniden kantara çıkma zorunluluğu getirildi.
TÜRKİYE’nin otomotivde uyguladığı gümrük vergilerini AB ve STA ülkeleri dışında kalan ülkeler için standart hale getirmesi şimdilik en çok pazar paylarını kaybeden Çinli üreticilere yaramış görünüyor. Düzenlemeden önce yüzde 60’a ulaşan gümrük vergileriyle Türkiye’ye otomobillerini sokabilen Çinliler artık yüzde 35’lik toplam vergi yüküyle otomobil getirebilecek. Daha karar çıkar çıkmaz birçok Çinli marka 300 bin TL’lere varan indirimler ve sınırlı sayıda araç için ilave kampanyalar yapmaya başladı bile.
YATIRIMLAR TEKRAR GÜNDEME GELEBİLİR
Yeni tarifeler Türkiye’de hızla pazar kaybeden Çinli markalara derin bir nefes aldırdı. Ancak karar; Türkiye’nin otomotivde cari açığı azaltma hedefi, yatırım teşviki alan BYD’nin ve Türkiye’de yatırımları bulunan diğer otomotiv üreticilerinin rekabet edebilmesi açısından ters düşüyor. Ayrıca, elektrikli araç tebliğinden dolayı Türkiye’ye daha çok benzinli motora sahip araç girmesi anlamına da geliyor. Kararın Türkiye açısından tek olumlu olabilecek yanı ise Chery, SAIC gibi üreticilerin uzun süredir tıkanan olası yatırım kararlarını tekrar gündeme getirebilmesi.
Kararın ardından SAIC bünyesindeki MG markası Yeni HS Luxury modelinde sınırlı sayıda araç için fiyatını 259 bin TL düşürerek 2 milyon 380 bin TL seviyesini düşürdü. MG7 modelinde ise 180 bin TL’lik indirimi devreye aldı ve aracın kampanyalı yeni fiyatınının 2 milyon 795 bin TL’den başladığını açıkladı. Chery ise Omoda 5 Pro modelinin fiyatını 2 milyon 145 bin TL’den 1 milyon 790 bin TL’ye, Tiggo 8 Pro modelinin fiyatını ise 2.8 milyon TL seviyelerinden 2.2 milyon seviyelerine kadar düşürdü. 2 milyon 550 bin TL fiyat etiketine sahip olan Jaecoo 7’de da yeni fiyat 2 milyon 150 bin TL olarak duyuruldu.
NE OLMUŞTU
TÜRKİYE otomotiv ithalatında Avrupa Birliği (AB) ve STA (Serbest Ticaret Anlaşması) yaptığı ülkeler dışında kalan diğer tüm ülkeler için ilave gümrük vergilerini yeniden belirledi. Düzenleme ABD’ye 2018’den beri uygulanan ilave gümrük vergilerinin kaldırılmasıyla eş zamanlı olarak geldi. Dün Resmi Gazete’de yayınlanan karara göre, AB ve STA Ülkeleri dışındaki ithal araçlarda benzinli, dizel ve hibritlerden yüzde 10’a ilave olarak yüzde 25 gümrük vergisi, elektrikli ve şarj edilebilir hibritlerden (PHEV) yüzde 10’a ilave olarak yüzde 30 gümrük vergisi alınacak.
BÜYÜK DEĞİŞİMLER OLMAYACAK
Türkiye, otomotiv ithalatının yüzde 80’inden fazlasını AB ve STA Ülkelerinden gerçekleştirdiği için ciddi bir değişiklik olmayacak. Düzenleme öncesi yüzde 60’a ulaşan yüksek gümrük tarifelerinin uygulandığı ABD ve Çin’den ithal araçlarda sınırlı da olsa yeni fırsatlar yaşanacak. Çinli araçlar biraz ucuzlayacak, ABD’den daha önce hiç ithal edilmeyen bazı modeller için fırsatlar doğacak. Ancak, Japonya’ya daha önce ilave gümrük vergisi uygulanmadığı için buradan ithal araçların fiyatları artacak. Uygulama iki ay sonra yürürlüğe girecek.
Peki yeni düzenleme ne anlama geliyor? Hangi modelleri etkiliyor? İşte en merak edilen soruların yanıtları...
Neden ihtiyaç duyuldu? Ne anlama geliyor?
Ticaret Bakanlığı, otomotiv ithalatında cari dengeyi sağlayabilmek ve Türkiye’deki yerli araç üreticilerini korumak maksadıyla, AB ve STA dışında kalan tüm ülkelerden yapılan araç ithalatına ilave yükümlülükler getirildiğini bildirdi. Önceden 2018’deki krizden dolayı ABD’ye ve yüksek ithalattan dolayı Çin’e özel otomotiv tarifeleri vardı. Şimdi AB ve STA dışında kalan ülkeler için bu vergiler bir standarda oturtuldu. Ancak daha önce hiç ilave gümrük vergisi uygulanmamış Japonya, Tayland, G. Afrika vb. ülkeler de bundan etkilendi.
Önceden ne kadar vergi uygulanıyordu?
Düzenleme öncesinde otomotiv ürünlerinde ABD’ye ve Çin’e yüzde 10’a ilave olarak yüzde 50 gümrük vergisi uygulanıyordu. Ayrıca Çin’den ithal elektrikli araçlarda yüzde 40 ilave gümrük vergisi daha vardı. Diğer büyük otomotiv ithalatçılarımızdan Japonya, Güney Afrika, Tayland vb. ülkeler için böyle bir yükümlülük yoktu. Şimdi bu ülkeler de dahil olmak üzere, AB ve STA dışında kalan tüm ülkelerden otomotivde ek gümrük vergisi alınacak.
GEÇEN seneyi durgun geçiren ikinci el araç pazarı 2025 yılında toparlanmasını sürdürüyor. Sıfır araçlarda ÖTV ve kur artışı nedeniyle artan fiyatlar ile kısıtlı kredi olanakları, tüketicilerin ikinci el araçlara olan talebini güçlendiriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) “Motorlu Kara Taşıtları, Ağustos 2025” verilerinden derlediğimiz bilgilere göre, ağustos ayında ikinci el otomobil pazarı, temmuz ayına kıyasla yüzde 3 küçüldü ancak Ağustos 2024’e göre yüzde 7.5 büyüyerek 659 bin 915 adede ulaştı. Ocak-Ağustos 2025’i kapsayan sekiz ayın sonunda ise ikinci el otomobil pazarı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8 artarak 4 milyon 460 bin 373 adet olarak gerçekleşti.
TOPLAM PAZAR 7 MİLYONU GEÇTİ
Ağustos döneminde otomobil, motosiklet, hafif ticari ve ağır ticari araçların da dahil olduğu toplam pazar, Ağustos 2024’e göre yüzde 5.4 artarak 985 bin 244 adet oldu. Sekiz ayın sonunda toplam ikinci el araç pazarı yine yüzde 5.4 artarak 7 milyon 155 bin 819 adet olarak kayıtlara geçti. Pazardaki talebin yıl sonuna kadar süreceğini belirten uzmanlar, ikinci elde toplam pazarın 11 milyon adede yaklaşarak rekor kırmasını beklediklerini kaydetti.
FİYATLAR YÜZDE 14.4 ARTTI
İkinci el araç platformu VavaCars’ın raporuna göre, 2025’in ilk sekiz ayında ikinci el araç fiyatları yüzde 14.4 oranında yükseldi. İkinci eldeki fiyat artışının enflasyon, ABD Doları ve Euro’nun altında kaldığını belirten VavaCars Ticari Grup Başkanı Serdıl Gözelekli, “Ağustos ayında gözlemlediğimiz yüzde 3.98’lik fiyat artışı, ikinci el araç pazarındaki yukarı yönlü trendin devam ettiğini ortaya koyuyor. Bu, son altı ayda kesintisiz şekilde süren artış eğiliminin bir parçası. 2025’in ilk sekiz ayında toplam fiyat artışı yüzde 14.4 seviyesine ulaştı. Bu veriler, ikinci eldeki fiyat artışının döviz kurlarına kıyasla daha hızlı gerçekleşebileceği ve ÖTV değişikliğinin yaklaşık yüzde 5 oranında yansıma yaratabileceği yönündeki öngörülerimizi doğrular nitelikte. Öte yandan, enflasyon ve dövizdeki dalgalanmaların ikinci el araç fiyatları üzerindeki baskısını sürdüğünü de gözlemliyoruz. Önümüzdeki dönemde sıfır araç fiyatlarında yaşanabilecek olası artışlar, ikinci el piyasasına olan talebi daha da yukarı çekebilir” dedi.
Serdil Gözelekli
‘GÜÇLÜ TALEP DEVAM EDİYOR’
ESKİ adı Facebook olan Meta’nın kurucusu Mark Zuckerberg, şirketin ilk yapay zekâ destekli akıllı gözlüğü ‘Meta Ray-Ban Display’i geçtiğimiz günlerden ABD’de düzenlenen bir etkinlikle tanıttı. Zuckerberg, bu cihazların akıllı telefonların yerini alabileceğini ve ‘süperzekâ’ vizyonunun merkezinde olduğunu belirterek, “Gözlükler gördüğünüzü görebilen, duyduğunuzu işitebilen, gün boyunca sizinle konuşabilen ve çok yakında ihtiyacınız olan kullanıcı arayüzünü gerçek zamanlı olarak görüş alanınıza yansıtabilen tek form faktörüdür” dedi.
APPLE’IN UYKULARI KAÇABİLİR
Akıllı gözlük teknolojilerini sahiplenen Mark Zuckerberg, telefonlardan sonraki en büyük teknoloji sıçraması olmasını beklediği akıllı gözlüklerle yıllık 566 milyar dolar büyüklüğe ulaşan telefon pazarına göz dikiyor. Öyle ki, şu anda bir yılda dünya çapında yaklaşık 1.2 milyar akıllı telefon satılıyor. Gelecekte bu gözlükler başarılı olur ve telefonların yerini almaya başlarsa Mark Zuckerberg’in Meta’sı çok büyük bir pazarın en başındaki şirket olabilir. Üstelik Apple’ın başarısız gözlük denemeleri düşünüldüğünde Zuckerberg pazardaki birçok dengeyi kökünden değiştirebilir.
NASIL ÇALIŞIYOR
30 Eylül’den itibaren 799 dolar fiyatla satışa sunulacak yeni gözlükler, sağ lense gömülü renkli bir baş üstü ekranla geliyor. Ekran, kullanıcıların Instagram, WhatsApp ve Facebook gibi uygulamaları görüntülemesine olanak tanırken, aynı zamanda navigasyon talimatları ve canlı çevirilere de imkân tanıyor. Akıllı gözlükler, kamera, mikrofon ve hoparlörlerle donatılmış yerleşik bir asistanla çalışıyor ve internet ve sosyal medya kullanımı için doğrudan buluta bağlanıyor. Tasarımı önceki Ray-Ban Meta gözlüklerine göre daha hantal olsa da test eden ilk kullanıcılar çerçeveye yerleştirilmiş ultra ince piller sayesinde uyumun rahat kaldığını söylüyor. Numaralı gözlük kullananlar da yaklaşık 400 dolar ödeyerek bu teknolojiyi kullanabilecek.
Önce ABD’de satışa çıkacak gözlüklerin ilk satış noktaları arasında Best Buy, LensCrafters, Ray-Ban ve Verizon mağazaları bulunuyor. Şirket, 2026’da ise Kanada, Fransa, İtalya ve Birleşik Krallık gibi pazarlarda yeni gözlüklerini satışa çıkarmayı planlıyor.
6 SAAT PİL ÖMRÜ 12 MP KAMERA
