Ramazan Bayramı’nda idari izinlerin 9 güne çıkarılmasıyla tatil planları değişti. Otel için rezervasyon yaptırmayanlar haberin ardından rezervasyon için turizm şirketlerine veya otellere telefon açmaya başladı. Sektör temsilcileri, tatilin 9 gün olmasının ardından vatandaşların talebinin arttığını ve kararın açıklanmasının ardından sadece bir günde rezervasyonların yaklaşık yüzde 10 arttığını belirtti. Peki, tatile çıkmak isteyen otellerde yer bulabilecek mi? Turizmciler, otel doluluklarının Türkiye genelinde şu anda yüzde 85’lerde olduğunu ve tatil periyotlarının bölündüğünü ifade ederek, son dakika rezervasyonlarında yer bulunabileceğini belirtti.
ÜÇ TATİL PEŞ PEŞE
Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu, Hürriyet’e yaptığı değerlendirmede, bayramın 9 güne çıkarılmasını olumlu karşıladıklarını belirtti. Kavaloğlu, “Ramazan Bayramı, ardından ara tatil ve Paskalya tatili peş peşe geliyor. Avrupa’da yaşayan Türkler Ramazan Bayramı tatili ile Paskalya tatilini birleştirdiler. En uzun süreli konaklamaya gelenler Avrupa’da yaşayan Türkler. Ramazan Bayramı tatili kısa bir döneme denk geliyordu ama ara tatille birleşince daha ciddi rezervasyon almaya başladık. Ramazan Bayramı’ndan daha çok ara tatil periyoduna rezervasyon alıyoruz. 9 gün açıklanmadan önce gelen rezervasyonlar daha çok 2-3 geceydi, şimdi 4-5 gece rezervasyonlar almaya başladık. Son dakika satışlarıyla otel doluluklarının yüzde 80 olmasını bekliyoruz” dedi.
YÜZDE 100 DOLULUK BEKLENİYOR
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, vatandaşın tatil süresinin az olduğu için seyahat planlamadığını ancak tatilin 9 güne çıkarılmasının önemli bir katkısı olacağını söyledi. İşler, dün itibariyle rezervasyon taleplerinde artış gözlemlediklerini belirterek, “Daha şimdiden yüzde 10’a yakın artış yansıdı. Bu sene geçmiş yıllara oranla daha düşük gidiyorduk. Geçen sene yüzde 100 doluluklar varken, bu yıl yüzde 85’lerdeydik. Aradaki farkı 9 günlük tatille yakalayacağımıza inanıyoruz ve yüzde 100 doluluklara ulaşacağımızı tahmin ediyoruz” dedi.
Otellerdeki doluluk oranlarının şu anda yüzde 85 civarında olduğunu belirten İşler, tatile çıkmak isteyenlerin şu anda yer bulabileceğini de belirtti. İşler, kişi başı konaklama fiyatlarının 2 bin liradan başladığını 15 bin liraya kadar çıktığını belirterek her kese uygun konaklama olduğunu da söyledi.
Perakendeciler, dört günlük tatil döneminde toplam 130 milyar liralık kartlı alışveriş yapılacağını öngörüyor. E-ticaret tarafında ise bir ayda yaklaşık 400 milyar TL’lık satış gerçekleşmesi öngörülüyor. Bayram alışverişinin etkisini Hürriyet’e değerlendiren Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, markalı perakendede 2025’in ilk iki ayında adet satışlar daralırken bayram alışverişinin kısmen de olsa nefes aldıracağını ifade etti.
ORTALAMA YÜZDE 40 ARTIŞ
Öncel, “Önceki yıllardaki gözlemlerimizden dini bayramlar için alışverişin arife günü yoğunlaştığını biliyoruz. Örneğin geçen yıl 4 günlük ramazan bayramı tatilindeki toplam 94.1 milyar liralık kartlı harcamanın, 37 milyar liralık kısmının, yani yüzde 39’unun arife günü gerçekleştirildiğini görüyoruz. Bu yıl 4 günlük bayram tatilinde kartlı harcamanın yıllık enflasyona paralel, yüzde 40 civarında artışla 130 milyar lirayı geçeceğini tahmin ediyoruz. Söz konusu alışverişin yaklaşık yüzde 40’ının, yani 50 milyar liralık kısmının 29 Mart Cumartesi gerçekleşmesini bekliyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Öncel, siyasi ve sosyal gelişmelerin tüketimi de etkilediğini ifade ederek, “İnsanlar keyifli oldukları zaman tüketim yapıyorlar. Keyifli olmadıkları zaman tüketimi kesiyor” dedi.
IdeaSoft’un CEO’su Seyhun Özkara da bayram alışverişlerinde bir aylık dönemde yaklaşık 350-400 milyar TL’lik bir e-ticaret hacmi gerçekleşmesini öngördüklerini belirtti. Özkara, “Bayram döneminde tüketicilerin en çok ilgi gösterdiği kategoriler arasında giyim, ayakkabı ve gıda öne çıkıyor. Özellikle tatlılar, çikolata, şekerleme ve kahve büyük talep görüyor. Ayrıca hediyelik eşya alışverişlerinde de ciddi bir artış yaşanıyor” dedi. Kargonomi Genel Müdürü Ersin Ekinci de “Bayramda artan online alışveriş talebi, lojistik firmalarına olan talebi de yüzde 50 civarında artıyor” diye konuştu.
Ramazan başladı, ilk iftarlar yapıldı. Her yıl olduğu gibi yine oteller, restoranlar, kafeler iftar menülerini hazırladı. Bu yıl iftar menülerinin fiyatları geçen seneye göre ortalama yüzde 30 ila yüzde 50 arasında artmış durumda. Buna göre, İstanbul’da lüks hizmet veren 5 yıldızlı otellerin iftar menüleri için istenen fiyatlar 6 bin TL’yi bulurken, en uygun iftar menüsü veren restoranlarda ise fatura bedeli 350 TL’den başlıyor. Bu sene israfı önlemeye yönelik uygulamalar dikkat çekiyor. Restoranların fiks menü yerine alakarta döndüğü görülüyor.
‘BÜYÜK YERLERDE ZOR’
“Alakarta doğru ufaktan bir dönüş var. Daha çok küçük mekânlar için geçerli” diyen Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, konuyla ilgili şunları söyledi: “400-500 kişilik bir lokantada insanlar iftar saati aynı anda yemeğini yemek istiyor. 400 kişilik bir yerde sipariş alınması, hazırlanması, tek tek gelmesi teknik olarak mümkün değil. Bu yüzden büyük yerler mecbur fiks menü yapıyor. Ama daha küçük işletmeler alakart uygulayabiliyor. Alakarta doğru dönüş var, talep de bu yönde. İsraf etmeden yemek yemeye bu yıl daha da dikkat ediliyor. Menüler daha ölçülebilir ve daha makul. İsraf olmadan insanların doyabileceği menüler yapılmaya çalışılıyor. Bu olumlu bir gelişme. Her geçen gün israf konusu daha da ciddiye alınmaya başlandı.”
Kurumsal davetlerin pandemi sonrası yüzde 80 düştüğünü de belirten Bingöl, “Şirketler bu işi çok azalttı. Talep alakarta döndü” ifadelerini kullandı.
YÜZDE 60 ALAKART TERCİH EDİYOR
Fiks menü dayatmayan işletmelerin israfı önlemeye yönelik örnek uygulamaları var. İstanbul Acıbadem’de bulunan Birbiçer Kebap’ın sahibi Fırat Topan, üç dönemdir alakart şeklinde hizmet verdiklerini ifade etti. “İnsanların 1.500-2 bin bin TL’ye fiks menü alma zorunluluğu olmaması gerektiğine inanıyorum” diyen Topan, şunları söyledi: “Üç dönemdir yapmış olduğumuz uygulamadan çok memnunuz. Gelenlerin yüzde 60’ı alakart tercih ediyor. Ekmekleri fazla veriyorduk, israf oluyordu. Biz de altı dilimden dört dilime düşürdük. İsteyene ilave yapıyoruz.”
Geçtiğimiz sene ramazanın ilk günlerinde yüzde 40 oranında dolu olduklarını bu sene ise bu oranın yüzde 60’a çıktığını söyleyen Topan, “Birkaç gün içerisinde yüzde 100 doluluk oranına ulaşacağımızı düşünüyoruz” diye konuştu.
