İnşaat Yüksek Mühendisi, Yapı Denetim Kuruluşları Birliği eski Başkanı Tekin Saraçoğlu, “Yapı denetim şirketini seçmece yaparsanız, rekabet gelir, rekabet tavizi getirir, indirimler patlar. Zeminden çatıya inşaatın güvenliği müteahhitin, çavuşun, işçinin insafına kalır” uyarısı yaptı.
YENİ YASA TEKLİFİYLE NE DEĞİŞİYOR
TBMM’ye gönderilen ve bu hafta komisyonda görüşülmesi beklenen torba yasa teklifinin 12. maddesiyle 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu’nda iki kritik değişiklik yapılıyor.
Buna göre inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar için yapı denetim kuruluşu, bakanlık bünyesindeki elektronik sistemle değil, müteahhitlerin tercihiyle seçilecek. Yani 1 Ocak 2019’dan önce olduğu gibi müteahhit yapı denetim şirketini kendisi seçip bulacak.
Teklifin kritik ikinci değişikliği ise inşaat alanı 500 metrekarenin üzerindeki diğer hizmet sözleşmeleriyle ilgili yapılacak. Bu inşaatlar içinse ‘bakanlıkça elektronik ortamda aynı anda belirlenen en fazla 2 yapı denetim kuruluşundan biriyle, yapı sahibi arasında yapı denetim hizmet sözleşmesi’ imzalanacak. Yani bakanlık elektronik ortamda 2 yapı denetim şirketi belirleyecek ve müteahhit bunlardan birini seçebilecek.
‘YENİ BİNALAR DA RİSKLİ OLACAK’
Bu iki değişikliğin yasanın delinmesi anlamına geleceğini ve deprem ülkesi Türkiye’de, daha yeni 50 bin can yitirilmişken, riskli diye yıkılan binaların yerine riskli yeni binalar yapılmasına neden olacağını belirten Tekin Saraçoğlu,şunları söyledi:
“500 metrekareyle başlaması demek, yasanın delinmesi anlamına gelir. Bugün 500, yarın 1500 olur. Zaten 500 metrekarenin üzerindekilerde müteahhite iki yapı denetim firması arasında seçme hakkı veriliyor ki bu da rekabeti, rekabet tavizi getirir. Yapı denetimde tenzilatlar patlar, 2019 öncesinde olduğu gibi yüzde 50-60 indirimler gelebilir. Bu da zeminden çatıya denetimi, dolayısıyla binanın güvenliğini zayıflatır. Güvenli bina yapmak için riskli binayı yıkarken, yaptığınız yenisi de güvensiz olabilir. Mesela zayıf bir zeminde çakılması gerekli kazık sayısı eksik, demirin çapı olması gerekenden ince olabilir. Yapı denetçi ya gelmeyebilir kazıklar çakılırken ya da görmezden gelebilir. Çavuş, işçiler mesaiyi kısa kesmek için etriye demirlerini eksik bağlayabilir. Yani yeni binalar müteahhitin, çavuşun, işçinin insafıyla yapılır. Dolayısıyla bu değişiklikten derhal vazgeçilmelidir.”