KİT ürününe zammın yolu tasarruf tedbirine uymaktan geçiyor. Zam talebinde bulunanların tedbirlere uyup uymadığına bakılacak. Uymayan KİT`lerin talebi ise Hazine`den dönebilecek. Çalışanların zamları da işletmenin karlılığına göre yapılacak.
Kamu iktisadi teşebbüslerinin (KİT), kur ve maliyet artışlarını fiyatlarına aynen yansıtması kararı alınırken, aynı zamanda tasarruf tedbirlerine de `harfiyen` uymaları istendi. Tedbirleri uygulamayan ve iki yakasını bir araya getirmeyen KİT`lerin zam talepleri, Hazine`den dönebilecek. KİT işçisine ise `verimlilik`, kâr/zarar hesabı dikkate alınarak zam verilmesi planlanıyor.
Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş`in 14 Mart`ta açıkladığı `öncelikli önlemler` paketinde, `Başta enerji ve petrol sektörü olmak üzere ithale dayalı ürünlerin fiyatları kurdaki değişiklikleri, artan maliyetleri tümüyle ekonomik gerekçeleri yansıtacak şekilde geciktirilmeden ayarlanması` öngörülmüştü. Zamlar da kurun dalgalanmaya bırakılması ile birlikte bu kararın öncesinde başlamıştı.
Akaryakıt ürünleri, elektrik, doğalgaz, telefon, Tekel ürünleri yüzde 10`luk artışlarla zammın öncüsü oldular. Ancak, KİT`lerin mal ve hizmetlerine yapacakları zamda maliyetlerindeki her türlü artışı fiyatlarına yansıtamayacak. Büyük bir bölümü verimli çalışmayan ve personel fazlalıkları ile hantal bir yapı oluşturan KİT`ler, maliyetlerini uygulamaya konulacak tasarruf tedbirleriyle kontrol altına alacak.
KİT`lerin patronu konumunda olan Hazine, işletmelerde üretimin verimlilik ilkelerine göre yapılması ve tüm kamuda uygulanacak sıkı tasarruf tedbirlerine KİT`lerde de tam olarak uyulması konusunda kararlı. Hazine, mal ve hizmetlerine zam isteyen KİT`lerden önce tasarruf tedbirleri uygulamasının sonuçlarının bir rapor halinde verilmesini isteyecek. Hazine, alınan tasarruf tedbirlerinin sonuçlarını yeterli bulduğu takdirde, zam taleplerini onaylayarak yürürlüğe koyacak. Tasarruf tedbirlerine uymayan KİT`lerin zam talepleri ise Hazine`den dönecek. KİT`lerin finansman dengesinin ise zamlar üzerine kurulduğu ve bütçeye ek yük getirmeyecek şekilde planlandığı belirtildi.
Farklı ücret
Kamuda önümüzdeki günlerde yoğunlaşacak olan toplu iş sözleşmelerinde `ortak ücret stratejisi` de enflasyon ölçüsünün yanı sıra KİT`lerin verimlilik, kâr-zarar durumlarına endekslenecek. Bugüne kadar bağıtlanan kamu toplu iş sözleşmelerinde, işletmelerde birbirine yakın sözleşmelerin yapıldığına işaret eden yetkililer, KİT`lerin bazıları zarar ediyor bazıları ise çok kârlı. Tüm KİT`lerde aynı zam oranlarının benimsenmesi sözkonusu olmayacak. KİT`lerin kârlılık durumları da sözleşmelere yansıyacaktır. Verilecek zam oranları her KİT`te farklı olabilecek dedi.