İşte Hürriyet gazetesi yazarı Zeynel Balcı'nın bu haftaki yazısı...
Rallinin devam ettiği Borsa İstanbul’da iyimserlik sürüyor. Alternatif piyasaların görünümü sermaye piyasalarına (hisse senetlerine) ilginin devamında önemli paya sahip. Para piyasaları (faiz, döviz) yüksek enflasyona karşı tasarrufları korumaktan uzak. Dövizdeki hareketlilik azaldı ve yükseliş hareketi yatay seyre döndü. Faizin durumu zaten herkesin malumu. Kur Korumalı Mevduat da (KKM) benzer görünüme bürünmeye başladı. Konut fiyatlarındaki yükselişte önceki ivmeler yok, bir yavaşlama söz konusu. Bu durum hisse senetlerine olan ilgiyi besliyor.
Son günlerde etrafımızda sıkça; Borsa primli, primsiz hisse yok gibi, artık satma zamanı, peki hisseleri satarsak parayı nereye yatıracağız, gibi sözleri birçoğumuz duymuşuzdur. Alternatifsizlik, bazı hisse fiyatlamalarında ciddi balon veya köpük oluşumlarını beraberinde getirmiş durumda. Bilanço değerleme kriterlerini işlevsiz hale getiren bu tür fiyat oluşumlarına karşı dikkatli olmak gerektiği uyarısını tekrar yapmakta yarar var. Zirve seviyelerindeki duyarsızlıkların sonraki dönemlerde faturası biraz ağır olabiliyor. Diğer yandan 09/2022 bilançolarının yayınlanması önümüzdeki hafta tamamlanacak. Şimdiye kadar gelen bilançolarda özellikle bankalar ve bazı sanayi şirketlerinde oldukça parlak sonuçlar var. Bu durum hisse bazlı hareketliliğe neden olmakla birlikte borsadaki çıkışa katkı veriyor. Ancak bilançolardaki yüksek enflasyon etkisini de dikkate almak gerekir. Enflasyondan arındırılmış reel kazançlara ayrıca bakmak yararlı olacaktır. Yabancı yatırımcıların ilgisinin azalmasına rağmen yerli yatırımcıların katkısıyla Borsa İstanbul’da olumlu hava devam ediyor.
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre ocak ayında yaklaşık 199 bin olan açılan hesap sayısı ekimde yaklaşık 652 bin 500 oldu. Bakiyeli yatırımcı sayısı da ocakta 5 milyon 136 bin olurken, ekimde 5 milyon 750 bini aştı.
FED POLİTİKALARINDA DEĞİŞİM YOK
Dış piyasalarda bir süredir ABD Merkez Bankası (Fed), faiz artırımlarını yavaşlatacak, 2023’ün ilk aylarında durduracak gibi söylemler iyimserliğe neden olmuştu. Bu durum Çarşamba günkü Fed toplantısı sonrası Başkan Powell’ın açıklamalarıyla sonlandı. Fed beklendiği üzere faiz oranını 75 baz puan artırarak yüzde 4.00 seviyesine yükseltti.
Toplantı metnindeki ifadeler önce güvercin tonda bulunup Aralık toplantısı için 50 baz puanlık faiz artırım olasılığının güçlendiği şeklinde yorumlandı ve ABD borsalarına yükseliş olarak yansıdı. Ancak Fed Başkanı Powell’ın toplantı sonrası açıklamalarında farklı bir ton vardı ve oldukça şahin bulundu. Bu defa ABD piyasalarında olumsuz yönde fiyatlamalar öne çıktı, ABD Borsalarına satışlar geldi. Parasal sıkılaşma politikalarına devam mesajı veren Powell’ın açıklamalarında; “Faiz artışlarına ara vermeyi düşünmek için çok erken. Devam eden faiz arttırmalarına hala ihtiyaç var. Daha yavaş faiz artırımlarının zamanı Aralık ayında gelebilir.” vurguları vardı. Bir yavaşlama sinyali verilse de faiz artışına ara vermek veya 2023’ün ilk aylarında tamamen durdurmak gibi bir söylem yoktu. Borsalar dışındaki parametrelerde de Powell’ın açıklamaları karşılık buldu. ABD 10 yıllık bono faiz oranı yüzde 4.15, Dolar Endeksi 112 seviyelerini test etti. Buna karşılık euro değer kaybıyla birlikte euro/dolar paritesi 0.97’ye çekildi. Bu gelişmelere bağlı olarak altının ons fiyatında satış baskısı devam etti ve 1.630 doların altına çekilip daha sonra tepki alımlarıyla yükseldi. 1.650 dolar seviyesi geçildi. Diğer yandan parasal sıkılaşmanın devamının etkisiyle “resesyon” beklentileri tekrar öne çıktı. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, “hafif bir resesyonun” mümkün olduğunu söyledi. Parasal sıkılaşma ve resesyon beklentilerine rağmen petrol fiyatında ise yükseliş sürüyor. Brent petrol 96.00 doları geçti. Petrolde, Kasım ayından itibaren OPEC+ üretim kesintilerinin başlaması, AB’nin Rusya ile ilgili yeni yaptırımları ve Çin’in Kovid önlemlerinde gevşeme sinyalleri fiyatlamaya yönelik önemli gelişmeler. Özetle, dış piyasalar kısa bir faiz artırım süreciyle ilgili yavaşlama beklentisinin ardından tekrar sıkı para politikası sürecine ve daha temkinli bir görünüme dönmüş oldu.
İNGİLTERE MERKEZ BANKASI FED’İ İZLEDİ
İngiltere’de yeni hükümetin göreve gelmesi sonrası parasal sıkılaşma politikalarına tekrar geri dönüş adımları sürüyor. Vergi indirim paketinin geri çekilmesinin ardından Merkez Bankası’ndan faiz artırımı geldi. Faiz artırımı bekleniyordu ama 75 baz puanlık artış sürpriz oldu. Beklenti 50 baz puandı. Faiz son 33 yılın en yüksek faiz artışıyla yüzde 3.00 seviyesine çekildi. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Bailey, “Şimdi etkili hareket etmezsek, daha sonra daha kötü olacak. Banka faizinin daha da artması gerektiğini düşünüyoruz” derken İngiltere Maliye Bakanı Hunt, “Hükümetin birinci önceliği enflasyonu kontrol altına almak” dedi. Diğer yandan Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde de faiz artırımından yana tavrını sürdürüyor. Lagarde; “Enflasyonun daha kalıcı hale geldiğini ve beklentilerde çıpanın bozulma riski altında olduğunu görseydik, ek önlemler almamız gerekirdi. Enflasyonu orta vadeli hedefimize geri getirme konusunda kararlıyız ve bunun için gerekli önlemleri almaya kararlıyız. Para politikasının nihai olarak başarması gereken şey basittir: yüksek enflasyonun yerleşmesine izin vermemeliyiz ve vermeyeceğiz” dedi. Konuşmanın içeriğinde ABD Hazine Bakanı Yellen gibi “yanıldık” itirafı var. Dünyanın en büyük iki ekonomisinin tepe noktasındakiler enflasyon gibi ekonomi için hayati sayılabilecek bir konuda yanılmışlar. Ama şu haklarını da teslim etmek gerekir ki, yanıldıklarını görüp ona göre yeni önlemler almak ve duruma uyum sağlamakta tereddüt göstermediler.
YABANCI SATIŞLARI İVME KAYBETMEYE BAŞLADI
TCMB verilerine göre 28 Ekim haftasında yabancı yatırımcılar; Hisse senetlerinde 11.6 milyon dolar satış, tahvil bonoda (DİBS) 13.6 milyon dolar alış yaptılar. Borsa İstanbul’da yabancı payı yüzde 31.00 seviyesinin altına geriledi. Son dönemde haftalık bazda yabancı satış miktarlarındaki azalma, yurtdışı yerleşiklere ait portföyün daralmasından mı, yoksa Borsa İstanbul’daki yükseliş nedeniyle beklemeye geçmelerinden mi, kesin kanıda bulunmak bu aşamada zor. Diğer yandan Türkiye’nin 5 yıllık CDS priminde (risk primi) düşüş eğilimi sürüyor. Geçen hafta 660 seviyelerine kadar geriledi. 10 yıllık eurobond faiz oranları ise yüzde 10.00 seviyesine çekildi. Dip not olarak vermek gerekirse; Önümüzdeki hafta veri akışı yoğun görülmekle birlikte, Türkiye ödemeler dengesi-cari denge, ABD, Almanya ve Çin TÜFE verileriyle 8 Kasım’da ABD ara seçimleri var. ABD enflasyon verisiyle ara seçim daha yakından izlenecek.
BORSADA YENİ ZİRVELER DENENİYOR
Borsada çıkış trendi devam ediyor. İlk destekler 4.150-4.100 seviyelerinde. Çıkışın devamı için 4.100 seviyesinin üzerinde kalınması önemli olacak. Sonraki destekler 4.040 ve 3.900 olarak görülüyor. İlk dirençler ise 4.300 seviyesinde bulunuyor. Bu seviyenin üzerinde verilecek direnç seviyeleri 4.250-4.300 noktalarında. Endekste çıkış hareketi gücünü korumakla birlikte direnç seviyelerinde kâr satışları görülebilir.