Şirket paylarının Borsa İstanbul’da işlem görmesinin faydaları üç başlıkta incelenebilir: makro ekonomi açısından, yatırımcılar açısından ve şirketler açısından.
Halka Arzın Makro Ekonomik Faydaları
• Kaynak Sorununa Çözüm
• Üretim ve İstihdam Artışı
• Sermayenin Tabana Yayılması
Halka Arzın Yatırımcılara Sağladığı Faydalar
• Fiyat Avantajı
• Güven Unsuru
• Yatırım Çeşitliliği
• Risk ve Getiri Değişkenliği
• Devamlı ve Zamanında Bilgilenmek
• Gözetim, Denetim ve İzleme Ortamında Likidite İmkânı.
Halka Açılmanın Şirketlere Sağladığı Faydalar
Halka arz, düşük maliyetle önemli bir finansman kaynağına ulaşabilmenin yanı sıra, şirketlerin kurumsallaşma süreçlerine ivme kazandırmakta, yurt içi ve yurt dışı yaygın tanıtımlarına katkıda bulunmakta, şirketlerin müşterileri, tedarikçileri ve finans kuruluşları nezdinde kredibilitelerinin artmasına yardımcı olmakta ve bu sayede şirketlerimizin uluslararası pazarlarda rakabet edebilir hale gelmesinde önemli rol oynamaktadır.
Finansmana Erişim
Şirketler, kapasitelerini artırma, yenileme ve Ar-Ge yatırımları yapma, şirket satın alma, dış pazarlara açılma, markalaşma gibi iş planlarını hayata geçirmek için ihtiyaç duydukları kaynakları pay halka arzı yoluyla sermaye piyasalarından elde edebilmektedirler. Beher payını, belirlenen firma değeri üzerinden ve primli bir fiyatla halka arz etmekle şirketler, alternatif finansman yöntemlerine göre daha düşük maliyetle, uzun vadeli ve geri ödemesi olmayan bir finansmana ulaşmaktadırlar.
Ayrıca şirketler, halka açıldıktan ve payları Borsa İstanbul'da işlem görmeye başladıktan sonra da paylarını kolaylıkla teminat göstererek kredi kullanabilme, borç senedi ihraç edebilme gibi imkânlardan yararlanmak suretiyle finansman sağlayabilmektedirler.
Likidite
Halka arz edilen payların organize bir pazarda, istenildiği anda, piyasa arz ve talebine göre oluşan fiyatlardan şeffaflık içerisinde alınıp satılmasının mümkün kılınması, paylara likidite kazandırmakta ve böylece şirketlerin mevcut ortakları ihtiyaç olması halinde kısa sürede nakde ulaşmada önemli bir imkan elde etmektedirler.
Yurtiçi ve Yurtdışında Yaygın Tanıtım
Payları Borsa İstanbul'da işlem gören şirketler hakkındaki çeşitli bilgiler, Sermaye piyasalarının şeffaflık ve kamuyu aydınlatma işlevi çerçevesinde başta Kamuyu Aydınlatma Platformu (www.kap.gov.tr) olmak üzere çeşitli veri yayın kuruluşları, basın ve yayın kuruluşları ile diğer görsel yayın kuruluşları vasıtası ile yurt içi ve yurt dışı yatırımcılara sürekli olarak ulaştırılmaktadır.
Söz konusu bilgi dağıtımı şirketlerin ve şirket ürünlerinin hem yurt içinde hem de yurt dışında tanınmalarına yardımcı olmaktadır. Şirket hakkında artan farkındalık ve bilinirliğin sağladığı avantaj sayesinde gerek yurt içi, gerekse yurt dışında şirketlerle çeşitli işbirliği imkânları artmaktadır.
Kurumsallaşma
Ülkemizde faaliyette bulunan şirketlerin karakteristik özelliği aile şirketi hüviyetine sahip olmalarıdır. (Sektöründe önde gelen uluslararası bir danışmanlık firması tarafından 2012 yılında yapılan Küresel Aile Şirketleri Araştırmasının Türkiye sonuçlarına göre, Türk şirketlerinin % 95’i aile şirketlerinden oluşmaktadır.) Bu durum genellikle, şirketin ömrünün kurucu ya da yönetimde söz sahibi olan aile bireylerinin ömürleri ile sınırlı olmasını beraberinde getirebilmektedir. Halka açılmak suretiyle gerek şirket yönetim ve organizasyonunun gerekse şirket ortaklık yapısının kurumsallaşması, aile şirketlerinin nesilden nesile sorunsuz ve daha başarılı şekilde aktarımını sağlamaktadır.
Şirketlerin paylarını halka arz etmeleri ve Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlamaları, SPK ve Borsa İstanbul’un incelemelerini içeren bir süreç dâhilinde gerçekleşmektedir. Ayrıca şirketler işlem görmeye başladıktan sonra finansal tablolarını belirli dönemlerde bağımsız denetim kuruluşlarına denetlettirmekte, ortaklarını ve kamuyu düzenli olarak bilgilendirmektedir. Bu çerçevede halka açılmak ve paylarının Borsa İstanbul'da işlem görmesini sağlamak ile şirketler, sermaye piyasasının sunduğu yol haritası sayesinde kurumsallaşma süreçlerini hızlandırmaktadır.
İkincil Halka Arz İmkanı
Gelişmekte olan ülkelerdeki sermaye birikiminin yetersizliği ülkelerin ekonomik gelişim sürecini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çerçevede şirketler büyümek, gelişmek, yatırım yapmak ve globalleşen dünyada rakipleri ile rekabet edebilmek için gerekli olan sermayeyi bulmakta zorlanmaktadırlar. Borsa şirketi olarak sermaye piyasasından temin edilen finansmanın şirketlerin kaynak probleminin çözümüne sağladığı katkı, son yıllarda giderek daha fazla önem kazanmaktadır.
Şirketler sadece birincil halka arz ile değil, payları Borsa İstanbul’da işlem görmekte iken de yatırım ve diğer ihtiyaçları nedeniyle ortaya çıkan ek kaynak gereksinimlerini, mevcut ortaklarının rüçhan haklarını kısıtlamak suretiyle daha sonra da gerçekleştirebilecekleri bir İkincil Halka Arz ile karşılayarak yeniden finansman imkanı yaratabilirler.
Kredibilite
Şirketlerin paylarının halka arzı ve Borsa İstanbul’da işlem görmesi, Şirketlerin bankacılık ve para piyasası nezdindeki kredibilitelerini artırmakta, daha kolay ve uygun maliyetlerle kredi bulma imkanı kazanmalarını sağlamaktadır.
Globalleşme
Paylarının halka arzı ve Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlaması ile birlikte şirketler, yabancı ülkelerde de kolayca sermaye piyasası aracı ihraç edebilir ve yabancı bir ülke de sermaye piyasası araçlarını kote ettirerek işlem görmesini sağlayabilirler. Böylece yurt dışı piyasalara ulaşabilirler.