İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Projesi ile yaklaşık 2 trilyon dolarlık milli gelire ulaşılmasında önemli roller üstlenecek olan Borsa İstanbul, 10. Kalkınma Planı kapsamındaki İFM Öncelikli Dönüşüm Programı çerçevesinde Teknolojik Altyapının Güçlendirilmesi’nden sorumlu olurken, finansal çeşitlilik, hukuki altyapı, faizsiz finans sistemi gibi başlıklara da katkı sunacak. Finans Merkezi’nin kurulması ile birlikte Borsa İstanbul çatısı altında işlem gören şirket paylarının piyasa değeri toplamının 2023’te GSYIH’nın yüzde 80’ine yükseltilmesi hedefleniyor.
İstanbul’u Londra, New York ve Frankfurt gibi dünyanın ilk 10 finans merkezinden biri haline getirmek için başlatılan İstanbul Finans Merkezi projesinin kalbini Borsa İstanbul oluşturacak. Böylelikle Borsa İstanbul, Türkiye ekonomisi için 2023 yılında hedeflenen 2 trilyon dolar milli gelire ulaşmak amacıyla önemli roller üstlenmiş olacak. 2023 yılında en az 1.000 yerli şirketin olması, işlem gören şirketlerin paylarının piyasa değeri toplamının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYIH) oranının en az yüzde 80’e yükseltilmesi hedefleniyor. Borsa İstanbul, 10. Kalkınma Planındaki IFM öncelikli dönüşüm programında “teknolojik altyapının güçlendirilmesi” bileşeninin sorumlusu olurken, finansal çeşitlilik, hukuki altyapı, faizsiz finans sistemi gibi başlıklara da katkı sunmakta.
Para gelişen ekonomilere kayıyor
Günümüzde dünya ekonomisine bakıldığında, ekonomi ağırlık merkezinin gelişen ekonomilere kaydığı görülüyor. 20 yıl önce küresel ekonomide payı üçte birin altında olan gelişen ekonomiler bugün dünya ekonomisinin neredeyse yarısını oluşturuyor. Bu kapsamda ülke ekonomilerinin finans merkezleri de küresel piyasalarda öne çıkan merkezler arasında yer almak için kıyasıya rekabet içindeler. İstanbul da bu rekabetin önemli adaylarından biri. İstanbul hâlihazırdaki yapısı itibariyle küresel finans merkezi olmanın gerekli koşullarının barındırıyor.
İstanbul 60 ülkenin kalbinde yer alıyor
Türk ekonomisi İstanbul’a 4 saatlik uçuş uzaklığındaki 60 ülkenin ekonomik kalbi konumundayken, İstanbul da Türk ekonomisinin kalbi. Türkiye GSYH’sinin yüzde 27’si İstanbul’dan sağlanıyor ve tarihinde 4 imparatorluga başkentlik yapmanın kültürel ve tarihi zenginliğini barındırıyor. Ekonomisi, nitelikli iş gücü, gelişmiş teknoloji altyapısı ve stratejik lokasyonu ile öne çıkan ve hali hazırda birçok uluslararası Kuruluşa ev sahipligi yapan İstanbul, uluslararası finans merkezi olma yönünde emin adımlarla ilerlemekte. Bu durumun bir göstergesi İstanbul’un son 5 yılda Küresel Finans Merkezleri Endeksinde (GFCI) 37 finans merkezini geride bırakmasıdır. Ancak bulunduğumuz sıra henüz 42.
Rekabetçi bir yapı oluşturuldu
Sermaye piyasalarında gerçekleştirilen dönüşümün tamamlanması ile İstanbul’un hak ettiği merkez hüviyetine kavuşturulması hedefleniyor. Borsa İstanbul, İstanbul Finans Merkezi’nin kalbinde yer alan kurum olarak, çalışmalarına hızlı bir şekilde devam ediyor. Bu kapsamda Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe giren yeni Sermaye Piyasaları Kanunu bu iş modelinin yeniden tasarlanmasında önemli bir dönemeç olarak ortaya çıkıyor. Yeni kanun ile birlikte İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası ve de İstanbul Atın Borsası bir araya getirilerek Borsa İstanbul anonim şirketi oluşturuldu. Bu yeni yapı ile birlikte, tüm sermaye piyasası işlemlerinin gerçekleştirilebilecegi küresel rekabetçi ortamda öne çıkabilecek bir borsa yapısı tesis edildi.
Farklı para birimleri ile eş anlı satış
Borsa İstanbul, son bir yıldır sürdürdügü görüşmelerini tamamlayarak, dünyanın en büyük borsa gruplarından Nasdaq-OMX ile 3 Temmuz 2013 tarihinde teknoloji tedarikine dayalı stratejik ortaklık ön anlaşması imzaladı. Söz konusu ön anlaşma ile Borsa İstanbul dünyanın en seçkin borsalarında kullanılan yüksek standartlarda teknolojiye sahip bir işlem platformuna kavuşacak. Birden fazla varlık sınıfının, farklı para birimlerinde eş anlı olarak alınıp satılabildigi ve işlem sonrası süreçlerle tam bir entegrasyonun sağlandığı bir altyapı devreye girecektir. Bu sayede, IFM eylem planında yer alan “teknolojik altyapının güçlendirilmesi” noktasında en önemli adım atılmıs oldu.
Dünya Bankası’ndan İslami Finans Merkezi
İFM eylem planında yer alan bir diğer madde ise, “finansal ürün ve hizmet çeşitliliğinin artırılması”dır. Finansal ürün yelpazesinin geliştirilmesine yönelik çalışmalara Borsa İstanbul tarafından da büyük katkı sağlanıyor. Borsa İstanbul yerleşkesinde Dünya Bankası Küresel İslami Finans Geliştirme Merkezi faaliyete geçerken, bu merkez, Dünya Bankasının uluslararası düzeyde, İslami Finans alanında açtığı ilk ofis olma özelliğine sahip. İslami finans ürünlerinin geliştirilmesine önemli katkılar sağlayacak merkez, aynı zamanda İstanbul’un İslami Finans alanında en önemli bölgesel finans merkezi olmasına katkı sağlayacak. Borsa İstanbul, yeni piyasalar ve ürünler geliştirmek için çalışmalarını ise tüm hızıyla sürdürüyor.
Listingİstanbul’a ilgi büyük
“İFM tanıtımının yapılması ve imajının oluşturulması” için Listingİstanbul projesi oluşturuldu. Bu proje ile yabancı şirketlerle görüşülerek İstanbul’un bölge için önemi aktarılıyor. Bu sayede uluslararası sermayenin İstanbul’da varlığının artırılması hedefleniyor. Çeşitli kurum ve borsalar ile Borsa İstanbul arasında oluşturulan bağlantılar ve karşılıklı imzalanan “memorandum of understanding” anlaşmaları da İFM imajı için önemli kazanımlardan. Öte yandan Nasdaq-OMX marka değerinin İstanbul’a kazandırılması, İFM imajının oluşturulmasına pozitif katkı sağlayacak.