ABD Enflasyonu 13 Yılın Zirvesinde
Bugün açıklanan haziran ayı ABD enflasyon oranı 2008 yılından bu yana kaydedilen en yüksek oranda açıklandı. Son 13 yılın en hızlı enflasyon artışı sonrasına dolar endeksi yönünü yukarı çevirdi. Haziran ayında aylık olarak yüzde 0,9 olarak açıklanan enflasyon oranı sonrasında finansal piyasaların hareketlenmesiyle ons altın 10 dolar değer kaybederek 1805 dolara kadar geriledi.
Haziran ayında aylık enflasyon oranı yüzde 0,9/aylık çekirdek enflasyon oranı yüzde 0,9/yıllık enflasyon oranı yüzde 5,4/yıllık çekirdek enflasyon oranı yüzde 4,5 olarak açıklandı. Verilerin beklentilerin üzerinde gelmesi dolar endeksinde değer artışı yaşanmasına neden oldu.
Aşılama çalışmaların hızlanmasıyla kısıtlamaların sona ermesinde kaynaklı olarak artan ABD enflasyon oranı, yıllık bazda oluşana yüzde 4,9 artış beklentisinin üzerinde yüzde 5,4 olarak açıklandı. Başta enerji ve ikinci el araç fiyatlarında yaşanan yükselişin desteklediği enflasyon oranında gıda harcamalarında yaşanan yükselişinde etkili olduğu görülüyor. Nisan ve mayıs aylarına yüzde 0,4 artan gıda fiyatlarının Haziran ayında yüzde 0,8 artış kaydetmesi tüketici talebinin canlandığı gösterdiği gibi küresel çapta artan gıda fiyat yükselişini de göstermiş durumda.
Benzer bir tablo konaklama ve fiyatlarında da görülmekte. Geçtiğimiz ay yüzde 0,3 yükselen konaklama ücretleri Haziran ayında yüzde 0,5 artmış durumda. Aşılama çalışmaların yoğun olduğu bölgelerde talebin hızla yükselmesi enflasyon oranını yükseltici etki yaratırken, aşılama oranında düşük olduğu bölgelerde delta varyantına dair endişelerin bulunduğunu ve enflasyon oranındaki yükselişin daha yavaş olduğunu da belirtmek gerekiyor.
Pandeminin başlarında düşen talebin, normalleşmeyle yeniden canlanması sonrasında işletmelerin de fiyatları normalleştirdiği görülüyor. Diğer yandan tedarik kıtlığı ve yüksek nakliye maliyetleri de mal enflasyonunda hızlı artışlar yaratmaya devam ediyor. Pandemi dönemimde uygulanan düşük faiz oranı ve yaklaşık 6 trilyon dolarlık devlet yardımının, açılma sonrasında fiyatlar genel dengesini yükseltmesi ve tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar fiyatları yükseltmeye devam ediyor. Küresel çapta yaşanan yarı ileten kıtlığının da neden olduğu araç üretiminin azalması, ikinci el fiyatlarında hızlı yükselişin devam etmesine neden olarak enflasyon oranını yükseltmeye devam ediyor.
Genel olarak bakıldığında enflasyon kalemlerin birçoğunda artış yaşanmış durumda. İlerleyen aylarda bu artışların kalıcılık göstermesi bazı ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinin de bahsettiği gibi ekonominin ısındığını göstermeye başlayabilir. Bununla birlikte enerji ve araç fiyatlarında yaşanabilecek düşüş ilerleyen aylarda enflasyon oranında yaşanan hızlı yükselişi düşürme olasılığını da barındırıyor.