BRIC’ten arda kalanlar

Bildiğiniz üzere bazen size görüştüğüm yabancı yatırımcıların global ekonomiye dönük ve özellikle de diğer gelişmekte olan ülkelere yönelik görüşlerini veriyorum.

Şevin Ekinci
Ekinci Economics Consulting

Buradan son bir iki haftadır özellikle uzun yıllarca piyasa literatürüne yerleşen BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin grubu) konusunda kayda değer yorumlara yer vermek istedim. Bu yıl hem Rusya’da hem de Brezilya’da politik gelişmeler süregelen yolsuzluk iddiaları, ekonomik durgunluk ve yükselen enflasyon sebebiyle hem Rusya hem Brezilya borsalarında ciddi düşüşler görüldü. Sonucunda, grup olarak BRIC, global ekonomik gücü canlandırmak için bir dayanak olma özelliğini yitirdi. Görüştüğüm yabancı yatırımcılara göre artık sadece Hindistan ve Çin bu gelişmekte olan ülkeler arasında rağbet gören ülkeler olacak. Ben, Çin büyümesinde daha düşük veriler gelirken bu grupta global ekonomik potansiyel olarak Çin’i de saymayı yanlış görüyorum, gelecek sene tek potansiyel Hindistan’da görünüyor.

BRIC illüzyonunun doğuşu 2001 yılında Goldman Sachs Ekonomisti Jim O’Neill bu terimi ortaya atınca başlamıştı. Gerçekten de o dönemde BRIC, dünyadaki global ekonomik güçteki değişimin gelişmiş ülkelerden yeni aktörlere doğru gidişini somutlaştırmış bir terimdi.

Bugün bu lakap ve bu lakaba atfedilen umutlar tamamen anlamsızlaşmış görünüyor. Her ne kadar Hindistan ve Çin’in durumu, Brezilya ve Rusya’dan çok daha iyi görünüyor olsa da grup olarak BRIC’in artık global ekonomik gücü kalkındırma özelliği ortadan kalktı.

Son on yılda birçok gelişmekte olan ülke borç yeniden yapılandırmaları, ekonomik krizler ve politik ayaklanmalarla boğuşurken BRIC, krizden ekonomik istikrar ve reformlara doğru başarılı adımlar atıyordu. 2000-2001 yıllarında BRIC ülke borsalarından alım yapan birçok yatırımcı 2008 global finansal krizine kadar oldukça başarılı oldu.2008-2009 yılları arasında ciddi bir düzeltmeden sonra BRIC piyasaları yine bir sıçrama yaşadı ancak 2011 yılı ortalarından beri BRIC piyasaları, özellikle de Rusya ve Brezilya, geride kaldılar. Son verilere göre Brezilya’da büyüme oranı yıllık bazda yüzde 0.9 daraldı. Rusya’da yıllık büyüme oranı rekor düşük düzeyde, yüzde 0.2 seviyesine indi. Her iki ülkede de politik gelişmeler ekonomilerini ciddi anlamda sarstı hatta bu sene yapılan seçimlerde Dilma Roussef seçilmesine rağmen Brezilya’da ekonomik zayıflık en az dört yıl daha süreceğe benziyor.

Öte tarafta, bu yıllık büyüme oranları Hindistan’da en son yüzde 5.7 iken Çin’de yüzde 7.3 seviyesinde. Son açıklanan veriler Çin’de de büyüme tarafında bence olumlu bir resim vermiyor. Önümüzdeki dört sene için BRIC grubundan tek arda kalan potansiyel Hindistan; bunu değişen yeni hükümetine ve yeni gelen görece liberal lideri Modi’ye borçlu olacak.