Bankalar karı uçuşa geçti
Geçtiğimiz hafta BDDK’nın açıkladığı verilere göre bankacılık sektörünün Ocak-Ağustos döneminde net karı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63 oranında artarak 26.6 milyar oldu. Karın bu kadar sert yükselmesinin temel nedeni net faiz gelirlerindeki artış oldu.
Merkez Bankasının faiz indirimleri mevduat faizlerini aşağı çekerken, kredi faizlerine yansımadığından bahsediyorduk. Net faiz gelirlerindeki artışın sebebinin mevduat ve kredi arasındaki makasın açılması olduğunu söyleyebiliriz.
Kredilerdeki artış ile bankaların komisyon gelirlerinde net faiz gelirlerine paralel olarak yükseliş görüldü. Net karın yükselmesinde etkili olan diğer kalem ise bankaların menkul kıymetlerden elde ettiği zararların azalması oldu.
Kredilere baktığımızda, bankaların kredi faizlerinde yaptığı indirimin etkilerini görüyoruz. Toplam krediler bir önceki aya göre %0.4 artış gösterirken, yıllık bazda %9.1 yükselerek 1.59 trilyon liraya ulaştı.
Bankaların en büyük fon kaynağı olan mevduatlar bir önceki yıla göre yüzde 4.9 artış ile 1.30 trilyon liraya ulaştı.
2014 yılına kadar yani FED’in normalleşme başlamadan önce, bankalardaki kredi büyüme hızı mevduat artış hızının çok üzerindeydi. Şimdi ise neredeyse bu iki oran aynı. Bu olumsuz bir gösterge.
Sorunlu kredi oranının %4’lere yaklaştığı sektörde, bankalar temkinli davranmayı tercih ediyor. Ağustos sonunda geçen yıla kıyasla 37 baz puan artarak yüzde 3,26’ya yükseldi. Ayrıca Kredi/mevduat oranı %120’ye yakınken, kredi fiyatlarında anlamlı bir düşüş zor gözüküyor.
Genel olarak rakamlar sektör adına olumlu. Sermaye yeterlilik rasyosu geçen yılın aynı dönemine kıyasla 121 baz puan artarak yüzde 16.03’e yükseldi. Karlılık artıyor ancak sıkıntılı durumlar yok değil. Dış borçlanma azaldıkça kredilerin yavaşladığını görüyoruz. FED’in faiz artışları ile dış borç maliyetleri daha da artacak.
Türkiye'nin 2016 yılında (bankalar, şirketler ve kamu borçları olmak üzere) yaklaşık 156 milyar dolar dış borç ödemesi yapması gerekiyor. Önümüzdeki yıl ise bu rakam 168 milyar dolar civarı. Türkiye'nin ödemelerini çevirebilmesi için kredi alınan yurtdışı kreditörler, artık daha yüksek prim talep edecekler.
Yılın ikinci yarısında tüketici kredilerindeki büyüme karlılığa pozitif yansımaya devam edebilir. Kredi vadelerinin uzatılması, kredi talebini artırmaya devam edebilir. Kredi kartı taksit sayısının artması da kredi kartı talebini yükseltecektedir. Ekstra yaratılacak komisyon ve faiz gelirlerinin etkisiyle 2016 yılında kar rakamlarında artış devam edebilir.