Borsa ne olur ?

Rallinin dokuz ay kesintisiz sürmesi yani endeksin geride kalan dokuz ayın tamamında yükselmiş olması 1990 yılından bugüne BIST tarihinde ilk kez yaşandı.

Geride kalan 27 yılda kesintisiz süren iki ralli 1997 ve 2007 yıllarında gerçekleşmiş borsa on ve yirmi sene önce kesintisiz sekiz aylık iki ayrı ralliye imza atmıştı.

İşte 2017 rallisi bu yönü ile tarihi bir rekora sahne oldu.

Yaşı kırk üzeri olanlar önceki iki kesintisiz rallinin tarihine takılmış sayılardan fal tutunca huzursuz olmuş olabilir.

Haksız değiller.

1997 rallisini takiben 1998 yılı Asya Krizine 2007 rallisini takiben 2008 yılı tarihi Mortgage Krizine sahne olmuştu.

2018 yılı da dünyada bir krize adres olur mu ? Reel ekonomiler adına sanmıyorum.

Halen küresel fay hatlarında keskin hareketlenmelerin 2019-2021 arası bir perdede yüksek hararete sahne olabileceği can yakıcı 12-18 aylık bir dönemin bu tarih aralığı içinde yaşanabileceği görüşündeyim.

Bu nedenle her şeyi önceden satın alan finansal piyasalarda küresel durgunluk veya resesyona yönelik bir fiyatlamanın önümüzdeki 8-9 ayın konusu olacağını düşünmüyorum.

Dünya ekonomisinde olası bir resesyon fiyatlamasının en erken 2018 yılı ortalarında ( belki 2019 veya 2020 ) gündeme gelebileceği yönündeki görüşümü koruyorum.

Kaldı ki istatistiklerden fal tutacaksak 1997 ve 2007 rallilerinde sekiz aylık yükseliş sonrası 4-5 haftalık keskin düzeltmeleri takiben borsalarda tırmanış 5-6 ay daha devam etmiş bir anda sıcak sudan soğuk suya geçiş yaşanmamıştı.

Sonuç derseniz küresel büyüme momentumu gücü koruyor, halen karabasan senaryoları için erken.

BORSANIN RALLİ SİCİLİ

Son on yıla bakarsak Borsa İstanbul’da bu yılki dahil beş ayrı ralli yaşandığını görüyoruz.

2007 yılı 35.000 puandan 57.500 puana ( % 64 )
2010 yılı 45.000 puandan 68.700 puana ( % 53 )
2012 yılı 51.000 puandan 86.000 puana ( % 68 ) 
2014 yılı 62.000 puandan 89.000 puana ( % 44 ) 
Ve 2017 yılı 74.000 puandan 110.000 puana ( % 49 )

Bu derlemeyi çıkarırken aylık kapanışları esas aldım ve 2008 mortgage krizinde gerçekleşen % 60’lık çöküş sonrası yaşanan 2009 rallisini dikkate almadım.

Bu 10 yıllık yakın tarihte rallilerde dipten tepeye yaklaşık % 50-60 ‘lık yükselişler gerçekleşirken satış dalgalarının ortak paydası ( 2011, 2013, 2015 yılları ) yukarıdan aşağı % 30’luk değer kayıplarına sahne olmaları.

2011 satış dalgası yüksek cari açığı takiben keskin frenle, 2013 FED ve 17 Aralık ile 2015 yılındaki satış dalgası ise zincirleme terör saldırıları ve siyasi tıkanıklık ile gerçekleşmişti.

Başka bir deyişe major gerekçelerden yoksun gelişi güzel biçimde borsa % 30 düşmüyor. Bu ölçekte bir değer kaybı için güçlü faktör değişiklikleri gerekiyor.

2006 – 2017 perdesinde endekse TUFE bazında bakarsak da görünüm çok farklı değil. Ana eğilim ılımlı negatif ve BIST geniş bir alanda aşağıdan yukarı % 50-60 yukarıdan aşağı %30’luk ara dalgalar ile belirli bir bandın içinde dalgalanıyor.

BORSA NE OLUR ?

Öncelikle 2017 rallisinin zamanlaması ve ana dalgasını doğru zamanda öngörmüş ve pek çok analist masa altına saklanırken geçen yılın ikinci yarısı boyunca gür ve net bir tonla 75.000 civarı endekste sabredilmesi gerektiğini savunduğum için mutlu,  rallinin 98.000 üzeri ikinci dalgasını öngöremediğim ve okurları yanılttığım için de fazlası ile üzgünüm.

Eski okurlar bilir ki endeks 110.000 üzerinde kalırsa 112.000 olur 107.500 altına inerse 105.000 olur tonlamasında yararlı olma imkanı kısıtlı kiremit & esnek analizler yapmak tarzım değil. Yeni yanılgılar yaşama pahasına çizgimden ödün vermeyeceğim.

Yukarıdaki istatistiklerden ve küresel fay hatlarına yönelik beklentilerimden hareket ile borsa için önümüzdeki iki yılı mercek altına yatıralım.

1- Almanya ile süren gerilim bir restleşmeye dönüşmedikçe veya başta Kore konusu olmak üzere beklenmedik major bir faktör değişikliği ile karşılaşılmadıkça borsada önümüzdeki sekiz ay içinde yüzde otuzu bulacak bir değer kaybı beklemiyorum.

2- 2018 sonlarından itibaren Türkiye seçim atmosferine girecek. Mart 2019’da yerel, Kasım 2019’da genel seçim var. Belki iki seçimin Mart 2019’da birleştirilmesi de söz konusu olabilir.Bu bakıma 2018 ikinci yarısından itibaren piyasalarda zeminin kayganlaşması muhtemel.

Hele ki bu takvim dönemi küresel resesyona yönelime de sahne olursa şartlar çok daha büyük güçlükler içerebilir.

Bu bakıma önümüzdeki sekiz ay borsada yıkıcı & kalıcı sarsıntılara sahne olmaktan uzak görünse de sonraki 8-12 ay yüksek hararete sahne olmaya aday görünüyor.

3- Atı alan Üsküdarı geçti. Borsa bence yaşayabileceği sıçramanın büyük bölümünü gerçekleştirdi.

Önümüzdeki sekiz aylık perdede endeksten büyük başarılar beklemeyi gerçekçi bulmuyorum.  İyimser senaryo ile yatay objektif senaryo ile limitli negatif bir seyir daha olası.

Açalım burayı. Büyük satış dalgalarının karakteristiği endekste yüzde otuzu bulan değer kayıpları.

Ancak ralli perdeleri veya ana akımın yatay sayılacağı dönemlerde pekala % 15-20’leri bulabilecek geçici satış dalgaları yaşanabiliyor.

İşte önümüzdeki üç ay içinde bu ölçek ve türde bir geri geliş pekala mümkün ve ben bu senaryonun olasılığının yüzde elliden düşük olmadığı görüşündeyim.

4- Ağustos ayında borsa endeksi % 2.3 yükselirken BIST 100’de yer alan 38 şirket değer kazandı. İki şirketin fiyatı değişmezken 60 hisse senedi değer kaybetti.

Değer kaybı yaşayan 60 hisse senedinin 27 tanesi asgari % 7 ve üzeri oranlarda kayba sahne oldu. Bu önemli ve değerli.

Çünkü borsada ana akım büyük satış dalgası değilse ara akımlarda hisse senedi bazında geri çekilmelerde ağırlıkla limitli ( % 15-20 ) ve geçici oluyor.

Sonuç her düşene hücum mu ? Asla...

Hisse senedi seçimi bir cerrahi müdahale gibi özel hüner ve titiz mesai gerektiriyor.

Güncel şartlarda geleceğe dönük pozitif beklenti içeren ve yeterli fiyat iskontosu barındıran şirketlere yatırım yapılabileceği görüşündeyim.

Borsaya ayrılan tüm kapital ile mi ? Bana sorarsanız hayır.

Önümüzdeki üç ay içinde yatırım yapılabilir tonlamasını aşıp çekici dedirtecek fiyatlara gerileyen hisseler olursa ( pekala mümkün ) bu fırsattan mahrum kalmamak adına bugün tüm şarjörü kullanmamak daha rasyonel görünüyor.

AKADEMİ PUSULA İSTANBUL 2017 FİNALİ

Bu cumartesi ( 9 Eylül ) takvim - temel ve teknik analiz 23 Eylül tarihinde hisse senedi seçimi eğitimlerini İstanbul’da gerçekleştirerek bireylere yönelik 2017 eğitimlerini noktalıyorum.

Bilgi & kayıt için web sitemizi inceleyebilir Akademi Pusula ( 530 566 67 16 ) ile iletişime geçebilirsiniz.

http://pusulaninotesi.com/egitim-programi/

Haftaya buluşmak dileği ile...