Uluslararası Para Fonu IMF’nin son Küresel Konut İzleme Raporu’na göre Türkiye konut fiyatları artışında tüm dünyada 7. sırada yer alıyor. Gayrimenkuldeki karlı yatırım imkanı, yatırımcıyı bu sektöre yönlendirirken fiyatlarda balon olup olmadığı da bir diğer tartışma konusu olarak gündeme geliyor. Destek Menkul Değerler Araştırma Departmanı’nın hazırladığı ”Konut Raporu”na göre fiyatlarda balon söz konusu değil.
Destek Menkul Değerler Araştırma Departmanı konut raporu şöyle:
Türkiye’de ekonomik konjonktüre baktığımız zaman İnşaat ve Konut sektörünün çok büyük bir paya sahip olduğunu görmekteyiz. Çimento, demir çelik, cam ve hatta finans başta olmak üzere birçok sektör inşaat sektörüne hatırı sayılır katkıda bulunurken ekonomik büyüme içindeki payının da belirgin olmasına yol açıyor. Şöyle ki İnşaat Sektörü’nün GSYİH içindeki payı %6 olarak görülüyor bu da arz fazlası sorunu olabileceğini gündeme getiriyor. Türkiye’nin büyümesi Emek-yoğun sektör olan inşaat sektörüyle paralel hale gelmiş durumda ve özellikle İstanbul yeterli alana sahip olmamasına rağmen inşaat yapımı ve konut satışında yüzde 17.8 ile ilk sıralarda yer alıyor.
Geçen yıl Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri yıllık bazda ortalama yüzde 16,33 değer kaybederken, ABD doları TL karşısında yüzde 24,89 yükseldi. Avronun satış fiyatında ise yüzde 11,94 yükseliş görüldü. Konutların döviz kurundan satışa sunulması ve TL’nin dolara karşı son bir yılda %25’lere varan kayıplar yaşaması konut satışlarındaki en büyük problemi ortaya koyuyor. Kur riskinin talepleri sınırlandırması gerekirken konut satışlarında çok büyük bir talep azalışına rastlamıyoruz. Bunun en büyük nedenlerinden biri, insanların gayrimenkul yatırımını güvenli liman olarak nitelendirmesi olduğunu söyleyebiliriz.
Konut sektöründe etkisi olduğu düşünülen bir başka değişken de tüketici güven endeksidir. Bilindiği gibi tüketim kararları, ekonomik büyümedeki önemli rolü nedeniyle hem uzun vadeli analizler hem de kısa vadeli analizler için önemlidir. Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Aralık ayında bir önceki yıla göre %5,9 oranında arttı; Aralık 2014 yılında 67,7 olan endeks Aralık 2015 yılında 73,6 oldu. Bunun da konut satışlarındaki artışın önemli dayanak noktalarından biri olduğunu söyleyebiliriz.
Sektör temsilcilerine göre konut fiyatları 2015 yılında %20 artış gösterdi. Konut, bu artışla yatırımcısına en yüksek kar sağlayan yatırım araçlarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Uluslararası Para Fonu IMF’nin ‘Küresel Konut Gözetimi’ raporuna göre Türkiye, 2015 üçüncü çeyrek döneminde yüzde 10.4 oranla ev fiyatlarının en çok arttığı 7’nci ülke oldu. TÜİK’in Aralık 2015 Konut Satış İstatistikleri raporuna göre, Türkiye genelinde 2015 yılında yabancılara 22.830 konut satılırken 2015 yılı Aralık ayında ise 2.283 konut satışı gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Aralık 2015’te ilk sırayı 977 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 460 konut satışı ile Antalya, 139 konut satışı ile Bursa ve 118 konut satışı ile Yalova izledi.
Yabancılara yapılan konut satışları 2015 yılında bir önceki yıla göre %20,4 arttı. Yabancılara yapılan konut satışlarında 2015 yılında ilk sırayı 7.493 konut ile İstanbul, ikinci sırayı 6.072 konut ile Antalya aldı. Antalya'yı 1.501 konut satışı ile Bursa ve 1.425 konut satışı ile Yalova izledi. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışının Irak vatandaşlarına yapıldığını görüyoruz. Irak vatandaşları 2015 yılında Türkiye'de 4.228 konut satın aldı. Irak'ı 2.704 konut ile Suudi Arabistan, 2.130 konut ile Kuveyt, 2.036 konut ile Rusya Federasyonu ve 1.054 konut ile İngiltere izledi. Aralık ayında ise Irak vatandaşları Türkiye’den 512 konut satın aldı. Irak’ı sırasıyla, 258 konut ile Suudi Arabistan, 209 konut ile Kuveyt ve 150 konut ile Rusya Federasyonu izledi. Yabancılara yapılan satış, talebi güçlendiriyor ve konut fiyatlarında oluşan şişkinlik düşük gelirli ailelerin ev sahibi olmasına olanak tanımıyor. Uzun vadede değerlendirdiğimizde konut talebi konut arzını karşılıyor ve bu durum konut sektöründe şimdilik balon olmadığının en önemli göstergelerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.