Perşembe günü Viyana’da bir araya gelecek olan OPEC ve OPEC dışı üreticiler, Aralık ayında yapılan arz kesintisi anlaşmasının uzatılıp uzatılmaması konusunda nihai karara varacaklar. Piyasalar bu toplantıdan olumsuz bir sürpriz beklemiyor. Hatta son dönemde yapılan açıklamalarla birlikte anlaşmanın 9 ay daha uzatılması kesinleşti diyebiliriz. 9 aylık beklentiye göre fiyatlamasını gerçekleştiren piyasalar ise artık, toplantı günü yaşanabilecek olumlu veya olumsuz sürprizlere göre pozisyonlanacaktır.
SÜRE KONUSUNDA BEKLENTİLER KARŞILANABİLİR
Aralık ayındaki anlaşmada, gerekli görülmesi durumunda sürenin 6 ay daha uzatılabileceği açıklanmıştı. Geldiğimiz noktaya baktığımızda, üretim kesintisi anlaşmasının istenilen etkiyi yaratamadığını görüyoruz. Her ne kadar fiyatlamalar genel olarak 50-60 dolar bandında seyretse de, küresel stok seviyesi konusunda arzulanan düzey yakalanabilmiş değil. Küresel petrol stokları, piyasanın istikrar kazanabilmesi ve fiyatların daha stabil bir görüntü sergileyebilmesi için kilit öneme sahip. Varil fiyatının 25 dolara kadar gerilediği dönemde petrol ithalatçısı olan bir çok ülke düşük fiyattan petrol stoklama imkanı bulmuştu. Aralık ayında yapılan anlaşma ile küresel arz fazlası arz açığına dönse de, talebin zayıf seyretmesi sebebiyle stokların erime hızı oldukça düşük kaldı. Bu sebeple OPEC ülkeleri, fiyatlardan ziyade küresel stoklardaki mevcut durumu göz önünde bulundurarak anlaşmanın uzatılması yönünde görüş bildirdi.
Daha önceden duyurulması sebebiyle süre konusunda 9 aydan daha düşük bir rakam görmeyeceğimizi düşünüyorum. Fakat 9 aydan daha yüksek bir rakamda ise küçük üreticiler isteksiz davranacaktır. Hali hazırda 110 dolardan gerileyen petrol fiyatına ek olarak 6 aylık üretim kesintisi, küçük üreticilerin az olan petrol gelirini daha da sınırladı. Bu sebeple üreticiler arasında bir konsensüs oluşmuşken bunun bozulmayacağını, yüksek ihtimalle anlaşmanın 9 ay daha uzatılarak 2018’in ikinci çeyreğine kadar devam edeceğini düşünüyorum.
MİKTAR KONUSUNDA İSE SÜRPRİZ GÖREBİLİRİZ
Aralık ayındaki anlaşmada OPEC içi üretim 1.2 milyon, OPEC dışı üretim ise 600 bin varil azaltılarak toplamda 1.8 milyon varillik kesintiye gidilmişti. İlk etapta piyasalar ülkelerin belirlenen kotalara uymayacağını düşünse de, İzleme Komitesi raporları katılım oranının yüzde 100’e yakın seyrettiğini ortaya koydu. Anlaşmaya 25 ülkenin katıldığını düşünürsek yakalanılan oran oldukça iyi. Hatta daha önce yapılan anlaşmalarda bile görülmemiş bir katılım oranı ortaya çıkmış durumda. Oluşan bu sinerji piyasaya tekrardan güven getirirken, aynı zamanda küçük üreticileri de anlaşmaya katılma konusunda teşvik ediyor.
Son dönemde yapılan açıklamalara baktığımızda, neredeyse tüm üreticiler piyasanın istikrar kazanabilmesi için gereken desteğin verileceğini ifade etmişti. Fakat açıklamalar daha çok anlaşmanın süresiyle alakalı olarak yapılırken, kesinti miktarı konusunda herhangi bir yorumda bulunan olmadı. Eğer Perşembe günü piyasalar adına sürpriz olarak nitelendirilebilecek bir sonuç çıkacaksa, bunun kesinti miktarı konusunda olacağını düşünüyorum. 1.8 milyon varillik miktara, her ülkenin üretiminde yüzde 4’lük bir kesinti yapması ile ulaşmıştık. Bu rakamın altına inilmesi, piyasa fiyatlaması açısından negatif olacağı için söz konusu üretim kotasının en kötü ihtimalle korunması beklenebilir. Fakat katılım oranı bu kadar yüksekken ve her ülkeden de üretim anlaşmasına destek mesajı gelmişken, yüzde 4’lük kesinti miktarının 1-2 puan artırılması çok da büyük sürpriz olmayacaktır.