Ancak bu şu şekilde gerçekleşmişti: “Fed faiz artırımında 2015’i pas geçebilir” başlıklı yazımda http://bigpara.hurriyet.com.tr/bigpara-uzmanlari/sevin-ekinci/fed-faiz-artiriminda-2015-i-pas-gecebilir_ID985469/ Aralık ayında yüzde 90 olarak gördüğüm Fed faiz artırım ihtimalini yüzde 60’a indirmiştim. Yani hala Fed’in faiz artırımı başlangıcı için en büyük olasılığın bu sene Aralık ayında olduğunu düşünüyorum. Son Bigpara yazımdan bu zamana Aralık ayı için bu beklentim daha da kuvvetlendi. Bunun arkasındaki sebepler:
- Fed üyelerinin yaptığı konuşmalar:
Türkiye piyasaları tatildeyken Atlanta Fed Başkanı Lockhart sıkça kullanılan “yılın geri kalanında faiz artırımı” söyleminin hala geçerli olduğunu belirtti. Lockhart’ın dışında San Francisco Fed Başkanı Williams ve Richmond Fed Başkanı Lacker da faizlerin artırılmamasının ABD ekonomisi için olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirterek bu yıl içerisinde faiz artışına gidilmesi gerektiğini belirten tavır sergilediler. Çok daha önemlisi, 25 Eylül’de enflasyon konusunun çoklukla üzerinde durduğu “Enflasyon dinamikleri ve Para Politikası” konulu panelde Janet Yellen Massachusetts Üniversitesi’nde bu yıl içerisinde bir faiz artırımın makul gördüğünü açıkça belirtti. Hala çok gerisinde olduğu yüzde 2 enflasyon hedefine rağmen enflasyon temalı bu toplantıda da Fed’in bu yıl içerisinde faiz artırımını makul gördüğünü söylemesi önemliydi.
- O zamandan bu zamana açıklanan veriler:
Fed üyelerinin faiz artırımına yeşil ışık yaktığı bu dönemde ABD ekonomisinden gelen olumlu veriler faiz artırımının çok yakında olduğu beklentimi pekiştirdi. Fed üyelerinin söylemlerine ek olarak geçen hafta ABD’de açıklanan veriler de faiz artırımına start verilmesi açısından olumlu bir görünüm sergiledi. Bunlardan en önemlisi ikinci çeyrekte yüzde 3.7 olarak beklenen ABD büyüme oranına karşılık yüzde 3.9 olarak açıklanan büyüme oranı oldu. Keza Michigan tüketici güven endeksi de Eylül ayı beklentisi olan 77 seviyesinin üzerinde 78.2 olarak açıklandı. Açıklanan son büyüme rakamıyla beraber yıllık bazda büyüme rakamı yüzde 2.7 oldu, bu oran bu yıl için öngörülen yüzde 2.1 büyüme beklentisinin çok üzerindedir.
ABD’de enflasyon göstergesi olarak kabul edilen kişisel tüketim harcamaları endeksindeki yıllık artış oranı da yüzde 0.33 ile yıl sonu için öngörülen yüzde 0.4 seviyesine yakın duruyor.
Şimdi önümüzde Cuma günü açıklanacak olan Eylül ayı tarım dışı istihdam verisi var. Bunun için piyasa beklentisi 203 bin dolayında bir istihdam rakamı olarak görünüyor. Art arda üç ay boyunca açıklanan görece düşük tarım dışı istihdam rakamı ve özellikle Çarşamba günü beklentinin (194 bin) üzerinde açıklanan (200 bin) öncül gösterge özel sektör tarım dışı istihdam değişikliğine dayanarak Eylül ayında 203 bin gibi yüksek bir beklentinin Cuma günü açıklanmasının olasılık dâhilinde olduğunu düşünüyoruz. Sezonsallıktan arındırdığımızda da (seasonal adjustment) Eylül ayı tarım dışı istihdam verisinin ABD’de genelde Haziran-Temmuz-Ağustos aylarından daha yüksek bir istihdam yarattığını görüyoruz. Bu durumda bu yıl yaz aylarında 173 bin, 215 bin ve 223 bin olarak açıklanan revize öncesi tarım dışı istihdam verilerinden daha düşük bir Eylül ayı realizasyonu beklemiyoruz.
Janet Yellen en son dün yaptığı konuşmada para politikasına değinmedi, bu Dolar/TL kur seviyesini 3.03’den 3.0255’e taşımaya yetti ancak piyasa Cuma günü açıklanacak olan tarım dışı istihdam rakamına odaklanacaktır. Bu veri de beklentimiz olan 200 binin üzerinde bir veri açıklanması durumunda Dolar/TL kuru tekrar 3.05 seviyesinin üzerini zorlar. Fed’in önümüzdeki para politikası toplantısı kararı 28 Ekim’de açıklanacak. Bu toplantıda herhangi bir faiz artırımı beklemememize rağmen olumlu veri akışı ve Fed üyelerinin bu yıl faiz artırımı söylemlerinden vazgeçmeyeceği kanımız sebebiyle Dolar/TL kurunda tansiyonun dinmesini beklemiyoruz. TCMB’den de herhangi bir faiz adımı gelmemesi ve Türkiye’de seçime gidilecek olmasının yarattığı belirsizliğin yabancı yatırımcı üzerinde baskı oluşturması sebebiyle Türk lirasının güçlenmesini içinde bulunduğumuz ayda olası görmüyoruz. Bu durumda Dolar/TL kurunun ay içerisinde 3.05 seviyesinin üzerini test etmesini bekliyoruz. Aynı sebepler Borsa İstanbul 100 endekste 72.000 seviyelerinin görülmesine sebep olacağı beklentisindeyiz.
Geçen ay verdiğim öngörülerimi test edelim: Eylül ayı için verdiğim http://bigpara.hurriyet.com.tr/bigpara-uzmanlari/sevin-ekinci/eylul-ayinda-piyasalar-nasil-seyredecek_ID985461/ 2 Eylül tarihli yazımda ay içinde Fed’den faiz artırımı beklemediğimi, kısa bir ralli sonucu çok kısa süreli Borsa İstanbul 100 endekste 75.000 seviyesinin aşılacağını Dolar/TL kurunda ise 2.90 seviyelerinin test edilebileceğini belirtmişim.
Gerçekten de Borsa İstanbul 100 endeks 22 Eylül tarihinde birkaç günlüğüne 76.000 seviyesini test etti ancak o seviyelerden döndü ve Fed faiz artırmadı. Ancak Dolar/TL kuru tarafında iyimser kaldık, sadece Eylül başı 2.95’i gören kur öngördüğüm mini ralli sırasında, o da çok kısa bir süre, 2.98’i gördükten sonra hep 3 seviyesinin üzerinde kaldı.