Eylül toplantısı öncesi FED üyelerinin konuşmaları dolar üzerinde etkili olmuştu. Genel olarak kim ne demişti bakalım;
Yellen, genel olarak güvercin tavrını Jackson Hole toplantısında bir az olsun değiştirdi. İstihdam piyasasının güçlü olduğuna dikkat çeken Yellen, enflasyon ve ekonomik faaliyetlerin görünümü ışığında faiz artırımı için Eylül ayını düşünebileceklerini ifade etmişti.
FED Başkan Yardımcısı Fisher ise bunu doğrulayarak, Eylül toplantısında alınacak faiz kararına istihdam verileri ile sektörel göstergelerin karar vereceğini söylemişti.
Dudley, Rosengren, Mester, George isimleri FED’in faiz artırması gerektiğini düşünen ve güvercinlerin karşısında olan FED üyeleri.
FED’in sabırlı ve temkinli olması konusunu her fırsatta dile getiren Brainard, Eylül ayında yine faiz artırımına karşı çıkan üyelerin başında yer alacak. Brainard, küresel deflasyonist baskıların tüketicilerin enflasyon beklentilerini aşağı çektiğini düşünüyor.
Tarullo ise bu yıl faiz artışı olasılığına hayır demiyor ancak enflasyon ile ilgili daha fazla veri görmek istiyor.
Powell’da Tarullo gibi acele etmeye gerek olmadığını ve temkinli yaklaşımın sürmesi gerektiğini düşünenlerden.
Geçen yıl şahin olan St. Louis Fed Başkanı James Bullard, bu yıl tam bir güvercin oldu. Bullard düşük büyüme nedeniyle gelecek 2.5 yıl içinde sadece 1 faiz artışı öngörüyor.
Üyelerin açıklamaları bu yönde peki ekonomik veriler ne söylüyor ?
Ağustos ayı istihdam verisinin part-time çalışanların işi bırakıp okullarına dönmesiyle beklentilerin altında kalması kafaları karıştırsa da, FED üyelerinin Eylül ayı artırımının masada olduğunu belirten açıklamaları gelmeye devam etti.
Genel olarak ABD ekonomisine bakacak olursak, istihdam piyasasının güçlü olduğunu ve ekonominin %2 olan enflasyon hedefine ulaşabileceğini söyleyebiliriz. Enflasyon tarafında henüz maliyet baskıları ve harcamaların tam olarak istikrar kazanmaması FED’i rahatsız etse de Yellen ve üyeler, %2 olan enflasyon hedefine ulaşacaklarına inanıyor. Sektörlerin ürettikleri enflasyon rakamlarına baktığımızda, ABD ekonomisinin enflasyon ürettiğini görebiliyoruz. Burada ekonominin 3’te 2’sini oluşturan hizmet sektörüne bakmak doğru olacaktır. Enerji fiyatlarından arındırılmış hizmet enflasyonu %3 seviyesinde. ABD’de enflasyon yaratan başlıca sektörler sağlık, konut, eğitim ve ilaç sektörleri geçtiğimiz Cuma günü gelen verilerde yükselişe öncülük etti.
Harcamaların 4 ay boyunca yükselmesi ve çekirdek PCE’nin %1.6 açıklanması, enflasyon görünümü açısından olumlu. ABD'de ortalama hanehalkı gelirinin 2015'te yüzde 5,2 artarak son 8 yılın ilk yükselişini kaydetmesi de önemli bir gelişme. Ücret artışlarında ise %2.4’lük rakam FED’in %3-3.50 hedefinin altında kalsa da 2009 yılından bu yana en yüksek seviyede.
Geçtiğimiz haftanın verilerine baktığımızda ise perakende satışlar ve sanayi üretiminin düşmesi olumsuz gelişmelerdi. Perakende satışlar beş ayda ilk kez düşerken, sanayi üretimi Ağustos ayında yüzde 0,4 gerileyerek son 5 ayın en kötü performansını gösterdi. Olumlu olan ise çekirdek ÜFE’nin %1.2’ye yükselmesiydi. İşsizlik başvurularında ise olumlu görünüm devam ediyor. 4 haftalık ortalama işsizlik maaşı başvuruları 260 bin 750 ile Temmuz sonundan bu yana en düşük seviyeye indi.
FED Eylül ayında yapmasa bile Aralık ayında faiz artıracaktır. Geçtiğimiz yıl faiz artırmadan önce risklerin ‘dengeli’ olduğunu ifade eden FED, Temmuz toplantısında bu ifade yerine piyasaya, izlemeye devam ediyoruz mesajı verdi. Şahsi fikrim, normalleşme politikasına başlayan FED’in bu yıl faiz artırımı yapmaması kredibilitesini zayıflatabilir. Gelecek verilerin ekonomik büyümeye ve iş gücü piyasasına olan güveni sağlaması durumunda FED’in bu yıl faiz artıracağını düşünüyorum.