Dünyada oldukça popüler olan kitlesel fonlama platformları, şimdiye kadar birçok projeye destek olmuş durumda. En çok bilinen kitlesel fonlama sitelerinden biri olan Kickstarter kurulduğu günden bu yana 147.370 projeyi fonlamış ve bugüne kadar yaklaşık 4 milyar dolar para toplandı. Dünyada kitlesel fonlama platformlarının sayısı 2015 yılı itibariyle 2.902’dir ve tüm bu kitlesel fonlama platformları aracılığı ile toplanan paranın 2015 yılı itibariyle 34 milyar dolara ulaştığı bilinmektedir.
Kitlesel Fonlama sistemi Türkiye’de de Aralık 2017 tarihinde resmî gazetede yayınlanan yasa ile resmi bir yapıya kavuşmuştur. Türkiye’de 4 kitlesel fonlama platformları aracılığı ile şimdiye kadar toplanan toplam miktar 7 milyon TL’ye yaklaşmış durumda. Toplam desteklenen proje sayısı ise 181’dir. Resmi olarak Türkiye’de henüz 2 yılını bile doldurmamış bir sistem için 181 projenin desteklenmesi oldukça sevindirici bir gelişme.
Bu sistem kapsamında dünyada genel olarak ödül bazlı, hisse bazlı, borç bazlı ve bağış bazlı olmak üzere 4 tip kitle fonlama modeli uygulanmaktadır. Türkiye’de mevzuat gereği sadece iki kitlesel fonlama tipi aktif halde kullanılmaktadır. Bunlar bağış ve ödül temelli kitlesel fonlama platformlarıdır. Aralık 2016 tarihinde Türkiye’nin ilk kitlesel fonlama derneği kurulmuştur. Derneğin amacı ise çok az sayıda ve genellikle ‘ödül’ temelli olan kitlesel fonlama platformlarına yenilerinin eklenmesini sağlamaktır. Bu dernek, Türkiye’de kitlesel fonlamanın bilinirliliğini arttırmanın yanı sıra hukuki çerçevesinin oluşturulmasına da katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Kitlesel fonlama her iş fikri veya her girişimci için uygun olmayabilir. Bundan dolayı girişimciler alternatifleri düşünerek ona göre karar vermeleri daha uygun olabilir.
Hız ve Ulaşılabilirlik, herhangi bir kitlesel fonlama kampanyasını başlatmak için özel bir vasfa ya da niteliğe ihtiyaç yoktur. Girişimci, en fazla bir saat gibi kısa bir sürede kampanyasının ana hatlarını oluşturabilir. Melek yatırımcılarla görüşürken yapacağı sunumlara ya da bir iş planına dahi gerek olmayabilir. (İş planı olması her zaman bir avantajdır).
Kolaylıkla pazarlanabilme, girişimci, fon toplamak için sayfasını ilk hazırladığında, belirleyeceği birkaç pazarlama stratejisi ile sayfasının ziyaretçi sayısını büyük oranda artırabilir.
Geri bildirim alma, girişimci, kitlesel fonlama kampanyasını hazırlayıp, ürününü veya is fikrini paylaştığında, takipçiler girişimcinin ürünü ile ilgili çok önemli geri bildirimler sunacaklardır. Takipçiler, girişimcinin ürünü ya da iş fikrini, girişimcinin göremediği zayıf noktalarını gösterebilir, ürününe yeni özellikler eklemesini söyleyebilir.
Tam kontrol, geleneksel yatırımlardan farklı olarak, girişimci şirketin kontrolünü fon verenlere vermek zorunda değildir.
Tüketiciyi cezbetme, kitlesel fonlama kampanyası sırasında pazarlama yapmak, girişimcinin markasına tüketicinin ilgisini çekmenin yollarından biridir. Bu, ilk pazarlama testi olarak da düşünebilir.
Alternatifler, herkese uygun yüzlerce kitlesel fonlama platformu mevcut (Türkiye için şimdilik 5 tane). Girişimci birini beğenmezseniz bir başkasında şansını deneyebilir. Aynı zamanda kampanyası için farklı alternatiflere de sahiptir.
Emrah Ceylan
Londra
Kaynak: “İnofinans” Girişimciliği Destekleyen Finansal Enstrümanlar Raporu