2001 mobillerin yılı olacak
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 02, 2001 00:00
Bu yıl yüzde 24 büyüyen bilgi ve iletişim teknolojileri, 2001 yılında da yine yüzde 20’ler oranında büyüyecek. 2001`in yıldızı ise mobil iletişim olacak...
Türkiye’de en hızlı büyüyen sektörün bilgi ve iletişim teknolojileri olduğu tartışılmaz. Üç dört yıldır aynı tempoyla büyümeye devam ediyor. Öyle ki Türkiye ekonomisi 1999 yılında yüzde 6 küçülürken, sektör yüzde 15 büyümeyi başardı. Bu sürece birkaç yıl öncesinden batığımızda, kablosuz iletişim teknolojilerinin inanılmaz yükselişini gördük. Masaüstü bilgisayarların, oldukça cazip imkanlarla ve büyük bir hızla evlerimize kadar girdiğini izledik. Ve bunun da etkisiyle son iki yılda internet ekonomisinin doğuşuna ve yükselişine tanık olduk. Peki 2001 yılı sektöre neler getirecek? Ne kadar büyüyeceğiz? Yeni trendler neler olacak? Kablosuz iletişimde dengeler nasıl etkilenecek?
2001’DE 13 MİLYAR DOLAR:
İnterpro Araştırma Genel Müdürü Akın Evren, bu ve önümüzdeki yıla bakıldığında piyasanın oldukça iyi bir durumda olduğunu söylüyor. 1999 yılını 10,5 milyar dolar büyüklükle bitiren bilişim, 2000 yılında yüzde 24 büyüme kaydederek 13 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştı. Ancak ilginç bir durum var ortada. Bu büyüklüğün en önemli bölümünü iletişim taşıyıcı hizmetleri oluşturuyor. 1999 yılındaki 10,5 milyar dolarlık pazarın 5,3 milyar dolarını Türk Telekom, Turkcell ve Telsim gibi taşıyıcı şirketlerin gelirleri oluşturdu. Buna 2,4 miyar dolarlık telekom yazılım ve donanımları da eklendiğinde telekom yüzde 75’lik bir oranla önemli bir ağırlığa sahip. Evren, 2000 yılında da bu dengenin büyük oranda korunduğunu belirterek, “Bilgisayar üreticileri ve dağıtıcıları ise oldukça başarılı bir yıl geçirdi” diyor. Verilere göre PC satışları 1999 yılına göre yüzde 34,5 oranında büyüme kaydetti. Bu trendin 2001 yılında yüzde 15 gibi bir oranda devam etmesi bekleniyor. Genel olarak bakıldığında ise bilişim sektörünün 2001 yılında yüzde 27 oranında büyümesi bekleniyor.
MOBİL CİHAZLARIN DEVRİ:
Önümüzdeki yılın trendlerine baktığımızda ise en önemli gelişmenin mobil bilgi ve iletişim cihazlar üzerinde yaşanacağı muhakkak. Akın Evren, “Bilişim pazarı mobil cihazlara doğru kayıyor. Araştırmalar birkaç yıl içinde Avrupa’da ağa bağlanabilen, mobil akıllı cihazların PC’lerden on kat daha çok satılacağını gösteriyor” diyor. Bu cihazlar yeni yeni Türkiye pazarında boy gösteren Palmve özel bir Windows işletim sistemi kullanan avuçiçi bilgisayarları. Bu tür cihazlar halen kabloyla PC’lerle konuşabiliyorlar veya bağımsız olarak özel çevre birimleriyle kablosuz veya kabloyla ağa bağlanabiliyorlar. “Avuçiçi ya da el bilgisayarları markaları henüz Türkiye’de satış kanallarını yeni yeni kuruyorlar” diyen Evren, bu alandaki beklentilerini şöyle özetliyor: “Bunlar tamamlandığında büyük bir satış patlaması yapacaklar. Bunları cep telefonu satış noktalarında satılırken görebileceğiz. Fiyatları 250-300 milyon lira olan bu cihazların fiyatları kısa süre içinde 100-150 milyon liraya inecek.”
Fiyatları iyice gerileyen bu cihazlar, belki de cep telefonu gibi vazgeçemeyeceğimiz araçlardan biri olmaya aday görünüyor. Şu anda mevcut cihazlara ilave edilen çevre birimleriyle kablolu ve kablosuz olarak internete ulaşmak mümkün. Kısa bir süre içinde bu cihazlara takılabilen GSM telefon modülleri de Türkiye’de satılmaya başlanacak. GSM üzerinden internet erişimi gibi imkanlar, bu cihazlar üzerinden veri aktarımı ve multimedya olanakları sunarak ilgiyi büyük oranda artıracak. Palm’in 2001’de Türkiye’de 100 bin adet satılması beklendiğini belirtirsek, bu, gelişmenin hızı konusunda bir gösterge olabilir. Ancak GSM üzerinden veri aktarımının hala pahalı ve bant genişliğinin yeterli olmaması, bu trendin en önemli engelleri gibi görünüyor. Ancak bu alanda yaklaşan rekabetin bu engelleri de kaldıracağı düşünülüyor.
İLETİŞİMDE KİLİT YIL:
2001’e bakıldığında devletin bazı antienflasyonist politikalar izleyeceğinin görüldüğünü belirten Evren, reçetede tüketim ve kamu harcamalarında kısıtlama öngörüldüğünü, bunun da bilişim sektörünü pek olumlu etkilemeyeceğini vurguluyor. Çünkü kamunun bilişim yatırımları sektör için oldukça önemli. Ancak Evren, sektörün son birkaç yıldır kamu yatırımları olmadan da ayakta durmayı öğrendiğini belirtiyor. Bu politikalardan en çok etkilenecekler ise kuşkusuz Türk Telekom nedeniyle telekomcuların olacağını söyleyen Evren, “Ancak burada da gerek TTNet’in gerekse Türk Telekom’un özelleştirilmesi çok stratejik bir nokta olacak” diyor. Eğer Türk Telekom 2001 yılında özelleştirilebilirse sektör önemli ölçüde şenlenecek. Çünkü birkaç yıldır Türk Telekom özelleştirme süreci içinde yapması gereken birçok yatırımı yapamadı. Özelleştirmeyle bu yatırımlar gündeme gelecek.
GSM’DE ÖN ÖDEMELİ KART DEVRİ:
Telekom alanında ikinci ciddi gelişme kuşkusuz üçüncü GSM operatörünün performansı olacak. İş-Tim’in devreye girmesiyle mevcut operatörleri önemli bir rekabet bekliyor. Şu anda mevcut operatörler Turkcell ve Telsim’in çeşitli kampanya ve yeniliklerle kendi kitlelelerini koruma peşinde olduklarını belirten Evren, “Fakat Avrupa’da da yaşanan bir gerçek var. GSM’de kullanıcı sadakati ve bağlılığı yok artık. Bu nedenle gelecek Hazır Kart, Muhabbet Kart gibi ön ödemeli sistemlerde. Avrupa’da yapılan araştırmalar, önümüzdeki birkaç yıl içinde ön ödemeli kart kullanıcılarının faturalı kullanıcıları geride bırakacağı yönünde” diyor. Türkiye’deki bu gelişmeyi hızlandıracak faktör ise ön ödemeli kontür fiyatlarının giderek ucuzlaması olacak. “Mevcut ön ödemeli sistemler şu anda biraz pahalı” diyen Evren’e göre, mevcut operatörler gerekli önlemleri almazlarsa kullanıcılarını İş-Tim’e kaptırabilirler. Çünkü tahminlere göre İş-Tim ağırlığını ön ödemeli sisteme verecek. Bu nedenle fiyatlar hızla aşağı çekilecek. Diğer yandan döndüncü operatör Türk Telekom’un şimdiye kadar işe başlamış olması gerektiğini belirten Evren, “Ancak orada henüz bir hareket görülmüyor. Tahminlerimize göre ihale, ancak ocak veya şubat aylarında sonuçlanacak. Bu nedenle devreye girmeleri 2001 yılının üçüncü çeyreği bulacak” diyor.
Ancak işin bir de başka bir boyutu daha var. Akın Evren, 900-1800 GSM sisteminin dört operatörü kaldırmayacağını düşünüyor. Bu nedenle şirketler ve tabii ki bizler, bant genişliği sorunlarıyla karşı karşıya kalabiliriz. Bu nedenle, Avrupa’nın 2000 yılında verdiği UMTS gibi üçüncü nesil iletişim teknolojileri lisanslarının bir an önce verilmesi gerekiyor. Ancak Evren, Türk Telekom’da bu konuda henüz bir hareket ve hazırlık olmadığını belirterek, “TT’nin bu konuda sektör ve kamuoyu tarafından zorlanması gerekiyor. Avrupa 2001 yılında UMTS gibi üçüncü nesil teknolojileri kullanıcılara sunacak” diyor.
NET’ÇİLER YABANCILARA OYNUYOR:
Evren internet şirketleri arasında ise ciddi bir konsolidasyona gidildiğini söylüyor. Yani büyük internet servis sağlayıcılar içeriği de kontrol etmek için önemli yatırımlar yapıyorlar. E-kolay ve İxir bunun örneklerini oluşturuyor. Evren bu şekilde, büyük olasılıkla şirketlerin, hem içeriği hem de kullanıcıyı kontrol altına alıp uluslararası şirketlerle ortaklıkları zorlamayı hedeflediklerini belirterek, “Rekabet onları oraya götürüyor. İçerik yatırımı yapanlar bu tür ortaklıklarda daha şanslı görünüyor” diyor.
Yabancı yatırımlar açısından 2001 yılı da oldukça hareketli geçecek gibi görünüyor. Çünkü Avrupa Birliği, Akdeniz ülkelerinde kullanılmak üzere on milyonlarca dolarlık fonları 2001 yılında devreye sokmaya hazırlanıyor. Bu konuda aracılık etmek üzere bazı yabancı yatırım şirketleri Türkiye’de ofis açmaya başladılar bile. Evren, yabancı yatırımların ağırlıklı olarak Avrupa’dan geleceğini belirtiyor.
Diğer yandan yerli bilişim şirketlerinin 2001 yılında da hızla halka açılmaya devam edecekler. Akın Evren, bu durumu oldukça olumlu değerlendiriyor: “Ancak teknoloji şirketlerine yönelik olarak ikincil bir piyasa açılmadığı sürece girişimci şirketler 2001’de de İMKB’den fon bulamayacaklar. Bu nedenle herkes gözlerini yabancı fonlara dikecek. AB gibi kurumların fonlarına göz dikecekler.”
NOTEBOOK BU YIL PATLADI:
2000 yılının en hızlı büyüyen alanı ise notebook’lar oldu. Satışlar bir önceki yıla göre neredeyse yüzde 150 oranında büyüme kaydetti. Bunun en önemli sebepleri fiyatlarının ucuzlaması ve yapılan büyük kampanyalar oldu. Ayrıca teknolojik gelişmeler notebook’lar ile masaüstü performansını eşitledi. Pazarın lideri ise yüzde 30’un üzerindeki payıyla Toshiba oldu. Bu trendin biraz yavaşlayarak da olsa 2001 yılında da devam etmesi bekleniyor.
ŞİMDİ SIRA AVUÇİÇİNDE...
2001 yılının en çok konuşulacak konularından biri avuç içi bilgisayarların yükselişi olacak. Avrupa’da bilişim pazarı mobil cihazlara doğru kayıyor. Avrupa’daki tahminler birkaç yıl içinde ağa bağlanabilen bu cihazların satışının
PC’lerin on katına ulaşacağını gösteriyor. Bu cihazlar 2001 yılında ciddi olarak kendilerini gösterecek. Örneğin, avuçiçi bilgisayar pazarının lideri Palm, pazara 2000 yılında girmesine rağmen 2001 yılında 100 bin adet satış hedefliyor. Kablo veya GSM üzerinden internete bağlanabilen bu cihazlar, 2001’deki yeni çevre birimleriyle GSM’i çok daha pratik olarak kullanabilecek. Yeni operatörlerle birlikte mobil iletişim fiyatlarının ucuzlaması, bunlar üzerinde video ve müzik gibi multimedya uygulamalarına olanak sağlayacak. Cihaz fiyatları ise oldukça gerileyecek. Böylece bu cihazların gençler arasında da cep telefonları kadar popüler hale gelmesi bekleniyor.
BİLİŞİM GURBETÇİLERİ...
* 2001’DE bilişim sektörünü önemli bir tehlike bekliyor: Beyin göçü. Bildiğiniz gibi Türkiye’de olduğu gibi dünyada da bilişim sektöründe önemli bir yetişmiş eleman sıkıntısı var. Avrupa ülkeleri bu sorun için çözüm üretmeye başladılar. Beyin ithalatı. Nasıl mı? Almanya geçtiğimiz aylarda bir seferberlik başlattı. Almanya’ya gelmek isteyen kalifiye bilişimcilere 5 yıllık vize ve çalışma izni verecekler. Tahminlere göre diğer Avrupa ülkeleri de Almanya’yı izlemeye hazırlanıyor.
* BU durum Türkiye’nin yetişmiş beyin gücünü yitirmesiyle sonuçlanabilecek ciddi bir durum. Önümüzdeki yıl bilişim gurbetçileriyle tanışabiliriz. Tabii Türkiye bilişimcileri önemli sorunlarla karşılaşabilirler. Bu duruma çözüm olarak Hindistan gibi ülkelerden bilgi işlem elemanı ithalatı önemli ölçüde hızlanabilir. Akın Evren, “Yani öyle ya da böyle, 2001’de bölgesel dengeler yeniden oluşacak” diyor.
(PARA)
Türkiye’de en hızlı büyüyen sektörün bilgi ve iletişim teknolojileri olduğu tartışılmaz. Üç dört yıldır aynı tempoyla büyümeye devam ediyor. Öyle ki Türkiye ekonomisi 1999 yılında yüzde 6 küçülürken, sektör yüzde 15 büyümeyi başardı. Bu sürece birkaç yıl öncesinden batığımızda, kablosuz iletişim teknolojilerinin inanılmaz yükselişini gördük. Masaüstü bilgisayarların, oldukça cazip imkanlarla ve büyük bir hızla evlerimize kadar girdiğini izledik. Ve bunun da etkisiyle son iki yılda internet ekonomisinin doğuşuna ve yükselişine tanık olduk. Peki 2001 yılı sektöre neler getirecek? Ne kadar büyüyeceğiz? Yeni trendler neler olacak? Kablosuz iletişimde dengeler nasıl etkilenecek?
2001’DE 13 MİLYAR DOLAR:
İnterpro Araştırma Genel Müdürü Akın Evren, bu ve önümüzdeki yıla bakıldığında piyasanın oldukça iyi bir durumda olduğunu söylüyor. 1999 yılını 10,5 milyar dolar büyüklükle bitiren bilişim, 2000 yılında yüzde 24 büyüme kaydederek 13 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştı. Ancak ilginç bir durum var ortada. Bu büyüklüğün en önemli bölümünü iletişim taşıyıcı hizmetleri oluşturuyor. 1999 yılındaki 10,5 milyar dolarlık pazarın 5,3 milyar dolarını Türk Telekom, Turkcell ve Telsim gibi taşıyıcı şirketlerin gelirleri oluşturdu. Buna 2,4 miyar dolarlık telekom yazılım ve donanımları da eklendiğinde telekom yüzde 75’lik bir oranla önemli bir ağırlığa sahip. Evren, 2000 yılında da bu dengenin büyük oranda korunduğunu belirterek, “Bilgisayar üreticileri ve dağıtıcıları ise oldukça başarılı bir yıl geçirdi” diyor. Verilere göre PC satışları 1999 yılına göre yüzde 34,5 oranında büyüme kaydetti. Bu trendin 2001 yılında yüzde 15 gibi bir oranda devam etmesi bekleniyor. Genel olarak bakıldığında ise bilişim sektörünün 2001 yılında yüzde 27 oranında büyümesi bekleniyor.
MOBİL CİHAZLARIN DEVRİ:
Önümüzdeki yılın trendlerine baktığımızda ise en önemli gelişmenin mobil bilgi ve iletişim cihazlar üzerinde yaşanacağı muhakkak. Akın Evren, “Bilişim pazarı mobil cihazlara doğru kayıyor. Araştırmalar birkaç yıl içinde Avrupa’da ağa bağlanabilen, mobil akıllı cihazların PC’lerden on kat daha çok satılacağını gösteriyor” diyor. Bu cihazlar yeni yeni Türkiye pazarında boy gösteren Palmve özel bir Windows işletim sistemi kullanan avuçiçi bilgisayarları. Bu tür cihazlar halen kabloyla PC’lerle konuşabiliyorlar veya bağımsız olarak özel çevre birimleriyle kablosuz veya kabloyla ağa bağlanabiliyorlar. “Avuçiçi ya da el bilgisayarları markaları henüz Türkiye’de satış kanallarını yeni yeni kuruyorlar” diyen Evren, bu alandaki beklentilerini şöyle özetliyor: “Bunlar tamamlandığında büyük bir satış patlaması yapacaklar. Bunları cep telefonu satış noktalarında satılırken görebileceğiz. Fiyatları 250-300 milyon lira olan bu cihazların fiyatları kısa süre içinde 100-150 milyon liraya inecek.”
Fiyatları iyice gerileyen bu cihazlar, belki de cep telefonu gibi vazgeçemeyeceğimiz araçlardan biri olmaya aday görünüyor. Şu anda mevcut cihazlara ilave edilen çevre birimleriyle kablolu ve kablosuz olarak internete ulaşmak mümkün. Kısa bir süre içinde bu cihazlara takılabilen GSM telefon modülleri de Türkiye’de satılmaya başlanacak. GSM üzerinden internet erişimi gibi imkanlar, bu cihazlar üzerinden veri aktarımı ve multimedya olanakları sunarak ilgiyi büyük oranda artıracak. Palm’in 2001’de Türkiye’de 100 bin adet satılması beklendiğini belirtirsek, bu, gelişmenin hızı konusunda bir gösterge olabilir. Ancak GSM üzerinden veri aktarımının hala pahalı ve bant genişliğinin yeterli olmaması, bu trendin en önemli engelleri gibi görünüyor. Ancak bu alanda yaklaşan rekabetin bu engelleri de kaldıracağı düşünülüyor.
İLETİŞİMDE KİLİT YIL:
2001’e bakıldığında devletin bazı antienflasyonist politikalar izleyeceğinin görüldüğünü belirten Evren, reçetede tüketim ve kamu harcamalarında kısıtlama öngörüldüğünü, bunun da bilişim sektörünü pek olumlu etkilemeyeceğini vurguluyor. Çünkü kamunun bilişim yatırımları sektör için oldukça önemli. Ancak Evren, sektörün son birkaç yıldır kamu yatırımları olmadan da ayakta durmayı öğrendiğini belirtiyor. Bu politikalardan en çok etkilenecekler ise kuşkusuz Türk Telekom nedeniyle telekomcuların olacağını söyleyen Evren, “Ancak burada da gerek TTNet’in gerekse Türk Telekom’un özelleştirilmesi çok stratejik bir nokta olacak” diyor. Eğer Türk Telekom 2001 yılında özelleştirilebilirse sektör önemli ölçüde şenlenecek. Çünkü birkaç yıldır Türk Telekom özelleştirme süreci içinde yapması gereken birçok yatırımı yapamadı. Özelleştirmeyle bu yatırımlar gündeme gelecek.
GSM’DE ÖN ÖDEMELİ KART DEVRİ:
Telekom alanında ikinci ciddi gelişme kuşkusuz üçüncü GSM operatörünün performansı olacak. İş-Tim’in devreye girmesiyle mevcut operatörleri önemli bir rekabet bekliyor. Şu anda mevcut operatörler Turkcell ve Telsim’in çeşitli kampanya ve yeniliklerle kendi kitlelelerini koruma peşinde olduklarını belirten Evren, “Fakat Avrupa’da da yaşanan bir gerçek var. GSM’de kullanıcı sadakati ve bağlılığı yok artık. Bu nedenle gelecek Hazır Kart, Muhabbet Kart gibi ön ödemeli sistemlerde. Avrupa’da yapılan araştırmalar, önümüzdeki birkaç yıl içinde ön ödemeli kart kullanıcılarının faturalı kullanıcıları geride bırakacağı yönünde” diyor. Türkiye’deki bu gelişmeyi hızlandıracak faktör ise ön ödemeli kontür fiyatlarının giderek ucuzlaması olacak. “Mevcut ön ödemeli sistemler şu anda biraz pahalı” diyen Evren’e göre, mevcut operatörler gerekli önlemleri almazlarsa kullanıcılarını İş-Tim’e kaptırabilirler. Çünkü tahminlere göre İş-Tim ağırlığını ön ödemeli sisteme verecek. Bu nedenle fiyatlar hızla aşağı çekilecek. Diğer yandan döndüncü operatör Türk Telekom’un şimdiye kadar işe başlamış olması gerektiğini belirten Evren, “Ancak orada henüz bir hareket görülmüyor. Tahminlerimize göre ihale, ancak ocak veya şubat aylarında sonuçlanacak. Bu nedenle devreye girmeleri 2001 yılının üçüncü çeyreği bulacak” diyor.
Ancak işin bir de başka bir boyutu daha var. Akın Evren, 900-1800 GSM sisteminin dört operatörü kaldırmayacağını düşünüyor. Bu nedenle şirketler ve tabii ki bizler, bant genişliği sorunlarıyla karşı karşıya kalabiliriz. Bu nedenle, Avrupa’nın 2000 yılında verdiği UMTS gibi üçüncü nesil iletişim teknolojileri lisanslarının bir an önce verilmesi gerekiyor. Ancak Evren, Türk Telekom’da bu konuda henüz bir hareket ve hazırlık olmadığını belirterek, “TT’nin bu konuda sektör ve kamuoyu tarafından zorlanması gerekiyor. Avrupa 2001 yılında UMTS gibi üçüncü nesil teknolojileri kullanıcılara sunacak” diyor.
NET’ÇİLER YABANCILARA OYNUYOR:
Evren internet şirketleri arasında ise ciddi bir konsolidasyona gidildiğini söylüyor. Yani büyük internet servis sağlayıcılar içeriği de kontrol etmek için önemli yatırımlar yapıyorlar. E-kolay ve İxir bunun örneklerini oluşturuyor. Evren bu şekilde, büyük olasılıkla şirketlerin, hem içeriği hem de kullanıcıyı kontrol altına alıp uluslararası şirketlerle ortaklıkları zorlamayı hedeflediklerini belirterek, “Rekabet onları oraya götürüyor. İçerik yatırımı yapanlar bu tür ortaklıklarda daha şanslı görünüyor” diyor.
Yabancı yatırımlar açısından 2001 yılı da oldukça hareketli geçecek gibi görünüyor. Çünkü Avrupa Birliği, Akdeniz ülkelerinde kullanılmak üzere on milyonlarca dolarlık fonları 2001 yılında devreye sokmaya hazırlanıyor. Bu konuda aracılık etmek üzere bazı yabancı yatırım şirketleri Türkiye’de ofis açmaya başladılar bile. Evren, yabancı yatırımların ağırlıklı olarak Avrupa’dan geleceğini belirtiyor.
Diğer yandan yerli bilişim şirketlerinin 2001 yılında da hızla halka açılmaya devam edecekler. Akın Evren, bu durumu oldukça olumlu değerlendiriyor: “Ancak teknoloji şirketlerine yönelik olarak ikincil bir piyasa açılmadığı sürece girişimci şirketler 2001’de de İMKB’den fon bulamayacaklar. Bu nedenle herkes gözlerini yabancı fonlara dikecek. AB gibi kurumların fonlarına göz dikecekler.”
NOTEBOOK BU YIL PATLADI:
2000 yılının en hızlı büyüyen alanı ise notebook’lar oldu. Satışlar bir önceki yıla göre neredeyse yüzde 150 oranında büyüme kaydetti. Bunun en önemli sebepleri fiyatlarının ucuzlaması ve yapılan büyük kampanyalar oldu. Ayrıca teknolojik gelişmeler notebook’lar ile masaüstü performansını eşitledi. Pazarın lideri ise yüzde 30’un üzerindeki payıyla Toshiba oldu. Bu trendin biraz yavaşlayarak da olsa 2001 yılında da devam etmesi bekleniyor.
ŞİMDİ SIRA AVUÇİÇİNDE...
2001 yılının en çok konuşulacak konularından biri avuç içi bilgisayarların yükselişi olacak. Avrupa’da bilişim pazarı mobil cihazlara doğru kayıyor. Avrupa’daki tahminler birkaç yıl içinde ağa bağlanabilen bu cihazların satışının
PC’lerin on katına ulaşacağını gösteriyor. Bu cihazlar 2001 yılında ciddi olarak kendilerini gösterecek. Örneğin, avuçiçi bilgisayar pazarının lideri Palm, pazara 2000 yılında girmesine rağmen 2001 yılında 100 bin adet satış hedefliyor. Kablo veya GSM üzerinden internete bağlanabilen bu cihazlar, 2001’deki yeni çevre birimleriyle GSM’i çok daha pratik olarak kullanabilecek. Yeni operatörlerle birlikte mobil iletişim fiyatlarının ucuzlaması, bunlar üzerinde video ve müzik gibi multimedya uygulamalarına olanak sağlayacak. Cihaz fiyatları ise oldukça gerileyecek. Böylece bu cihazların gençler arasında da cep telefonları kadar popüler hale gelmesi bekleniyor.
BİLİŞİM GURBETÇİLERİ...
* 2001’DE bilişim sektörünü önemli bir tehlike bekliyor: Beyin göçü. Bildiğiniz gibi Türkiye’de olduğu gibi dünyada da bilişim sektöründe önemli bir yetişmiş eleman sıkıntısı var. Avrupa ülkeleri bu sorun için çözüm üretmeye başladılar. Beyin ithalatı. Nasıl mı? Almanya geçtiğimiz aylarda bir seferberlik başlattı. Almanya’ya gelmek isteyen kalifiye bilişimcilere 5 yıllık vize ve çalışma izni verecekler. Tahminlere göre diğer Avrupa ülkeleri de Almanya’yı izlemeye hazırlanıyor.
* BU durum Türkiye’nin yetişmiş beyin gücünü yitirmesiyle sonuçlanabilecek ciddi bir durum. Önümüzdeki yıl bilişim gurbetçileriyle tanışabiliriz. Tabii Türkiye bilişimcileri önemli sorunlarla karşılaşabilirler. Bu duruma çözüm olarak Hindistan gibi ülkelerden bilgi işlem elemanı ithalatı önemli ölçüde hızlanabilir. Akın Evren, “Yani öyle ya da böyle, 2001’de bölgesel dengeler yeniden oluşacak” diyor.
(PARA)