Anayasa`nın 69, 101 ve Geçiçi 15. Maddesini değiştiren teklif Komisyonda görüşülmeye başlandı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 18, 2001 00:00
Anayasa`Nın 69, 101 Ve Geçiçi 15. Maddesini Değiştiren Teklif, Anayasa Komisyonu`Nda Göüşülmeye Başlandı -Adalet Bakanı Türk: -Anayasa Mahkemesi`Nin Parti Kapatma Kararını Üçte İki Yerine, Beşte Üç Çoğunlukla Vermesi Daha Doğru Olur
Anayasa`nın 69, 101 ve Geçici 15. maddesinin değiştirilmesini öngören teklif, Anayasa Komisyonu`nda görüşülmeye başlandı. Turhan Tayan başkanlığında toplanan komisyonda konuşan Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Hükümet olarak Anayasa değişikliğine sadece teknik yardımda bulunduklarını belirterek, alt komisyonda uzlaşmaya varılmasının önemini vurguladı. Siyasi partilerin demokratik rejimlerin vazgeçilmez unsuru olduğuna dikkati çeken Türk, bu nedenle Anayasa güvencesi altında bulunmaları gerektiğini söyledi. Ülkenin bölünmez bütünlüğü ve Cumhuriyet`in ilkelerine aykırı faaliyetlerde bulunan ve suç işleme odağı haline gelen siyasi partilerin sistem içinde yer almasının mümkün olmayacağını kaydeden Türk, Bir yandan siyasi partilere Anayasal güvence sağlanırken, diğer yandan da rejimi korumak zorundayız dedi. Siyasi partilerin kapatılmasının sadece Türkiye`de değil, başta Almanya olak üzere başka ülkelerde de olduğuna işaret eden Türk, Anayasa Mahkemesi`nin kararlarında, odak tanımını 2 kez iptal ettiğini, bunun da siyasi patiler için önemli bir güvence oluşturduğunu, ancak bu konuda mahkemenin takdir yetkisi bulunduğunu ifade etti.
Siyasi partilerin kapatılması yerine devlet yardımından kısmen ya da bütünüyle mahrum bırakılması konusunda alt komisyonda uzlaşmaya varıldığını hatırlatan Türk, bunun yerine devlet yardımından yararlanmamaya süre konulmasını istedi. Maddeler içindeki düzenleme konusunda da görüşlerini dile getiren Türk, Alt Komisyon, Anayasa Mahkemesi`nin parti kapatmaya üçte iki çoğunlukla karar vermesinde uzlaştı ama beşte üç çoğunluk denebilirdi. Bu düzenleme 149. madde içinde değerlendirilebilir ama o zaman Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilebilir görüşünü ifade etti. Türk, Cumhurbaşkanı`nın görev süresini düzenleyen 101. madde hakkında ise, 7 yıl uzun bir süre olmakla birlikte, görev süresi içinde başarılı olan bir cumhurbaşkanı için 5 yıl da kısadır dedi. Türk, 12 Eylül döneminin kanun ve kanun hükmünde kararnamelerinin Anayasa`ya aykırılığını gündeme getiren geçici 15. madesine ilişkin değişikliğinin, hukuk devleti ve demokratikleşme açısından yararlı olacağını belirti.
GÜZELLEŞTİRME DERNEĞİ KADAR BİLE GÜVENCE YOK
Adalet Bakanı Türk`ün konuşmasının ardından, maddeler üzerinde görüşmelere geçildi. DYP milletvekilleri değişikliğe karşı çıkarken, FP milletvekileri, siyasi partilerinkapatılmasının zorlaştırılması gereğini savundular. FP Kahramanmaraş Milletvekili Mustafa Kamalak, siyasi partilerin kapatılması konusunda hüküm giyme durumunun çıkartılmasının eksiklik olduğunu belirterek, bu durumun bir süre sonra yeniden TBMM`ye geleceğini savundu. Devlet yardımından kısmen ya da bütünüyle mahrum bırakma yerine, bunun hangi kriterlere göre yapılmasının da belirtilmesini isteyen Kamalak`a, Komisyon Başkanı Tayan, bunun Siyasi Partiler Kanunu`nda yapılabileceğini söyledi. FP Ankara Miletvekili Cemil Çiçek, siyasi partilerin bir mahalleyi güzelleştirme derneğe kadar bile güvenceye sahip olmadığını ifade ederek, Türkiye`de bugüne kadar 23 partinin kapatıldığını, 2 parti hakkında açılan davanın ise sürdüğünü hatırlattı. Partisi kapatılmamış hiçbir kesim yoktur diyen Çiçek, ancak değişikliklerin bir bütünlük içinde yapılması gereğini savundu. FP İstanbul Miletvekili Nevzat Yalçıntaş, değişikliklere ne gerek vardı diyenlere karşı Bunlar ihtiyaçtır, hem de acildir dedi. Yalçıntaş, bir kişinin iradesi ile parti kapatma davası açılmaması gerektiğini söyledi.
ECEVİT`İN CUMHURBAŞKANI`NA İHTARI
DYP Erzurum Miletvekili Ayvaz Gökdemir, Anayasa değişikliklerin ulusal ihtiyaçlara göre yapılması gerektiğini, ancak siyasi değerlendirmelerle yapıldığını savunarak, Uyum Komisyonu`nda 30`dan fazla madde üzerinde uzlaşma sağlanmasına karşılık Hükümet`in istediği zaman birkaç maddelik değişiklik yaptığını söyledi. Partilerin keyfi olarak kapatılmayacağını, ancak ülkenin birlik ve bütünlüğü, Cumhuriyet ilkelerine ayırı davranan partiler için kapatılmasın denemeyeceğini kaydeden Gökdemir, Şartları oluşmuşsa parti kapatılır. Türkiye 17 yılda neyle uğraştı? 30 bin insan öldü ve öldürüldü dedi. Değişikliklerin tek nedeninin, hakında kapatma davası açılan FP olmadığını savunan Gökdemir, FP`nin meselesi hukuki değil, siyasidir. Ben bu Anayasa`ya başından beri karşıyım. Ama bir parti kapatılmasın ya da Ecevit`in, Cumhurbaşkanı`na ihtarda bulunma ihtiyacı duyduğunda Anayasa değişikliğine gidersek, şimdiki gibi neresinden tutursak elimizde kalan bir metinle karşılaşırız diye konuştu. DYP Amasya Miletvekili Ahmet İyimaya, ülkenin sorunlarının anayasa ile aşılmaya çalışıldığını iddia ederek, değişikliklerle getirilen odak tanımının Avrupa muktesebatına aykırı olduğunu söyledi.
DYP Trabzon Miletvekili Ali Naci Tuncer, Anayasa`nın, entrika ve pazarlıklarla değiştirilmek istendiğini söyledi. ANAP İzmir Milletvekili Işın Çelebi iseAnayasa Mahkemesi`nin üçte iki çoğunlukla bir siyasi parti hakkında kapatma davası açması konsundaki değişkliğe karşı çıktı. Çelebi, Nasıl 1995`te bir gecede geçirip sonra önümüze geldiyse o yanlış bir yanlışla kapatılıyor dedi.
Anayasa`nın 69, 101 ve Geçici 15. maddesinin değiştirilmesini öngören teklif, Anayasa Komisyonu`nda görüşülmeye başlandı. Turhan Tayan başkanlığında toplanan komisyonda konuşan Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Hükümet olarak Anayasa değişikliğine sadece teknik yardımda bulunduklarını belirterek, alt komisyonda uzlaşmaya varılmasının önemini vurguladı. Siyasi partilerin demokratik rejimlerin vazgeçilmez unsuru olduğuna dikkati çeken Türk, bu nedenle Anayasa güvencesi altında bulunmaları gerektiğini söyledi. Ülkenin bölünmez bütünlüğü ve Cumhuriyet`in ilkelerine aykırı faaliyetlerde bulunan ve suç işleme odağı haline gelen siyasi partilerin sistem içinde yer almasının mümkün olmayacağını kaydeden Türk, Bir yandan siyasi partilere Anayasal güvence sağlanırken, diğer yandan da rejimi korumak zorundayız dedi. Siyasi partilerin kapatılmasının sadece Türkiye`de değil, başta Almanya olak üzere başka ülkelerde de olduğuna işaret eden Türk, Anayasa Mahkemesi`nin kararlarında, odak tanımını 2 kez iptal ettiğini, bunun da siyasi patiler için önemli bir güvence oluşturduğunu, ancak bu konuda mahkemenin takdir yetkisi bulunduğunu ifade etti.
Siyasi partilerin kapatılması yerine devlet yardımından kısmen ya da bütünüyle mahrum bırakılması konusunda alt komisyonda uzlaşmaya varıldığını hatırlatan Türk, bunun yerine devlet yardımından yararlanmamaya süre konulmasını istedi. Maddeler içindeki düzenleme konusunda da görüşlerini dile getiren Türk, Alt Komisyon, Anayasa Mahkemesi`nin parti kapatmaya üçte iki çoğunlukla karar vermesinde uzlaştı ama beşte üç çoğunluk denebilirdi. Bu düzenleme 149. madde içinde değerlendirilebilir ama o zaman Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilebilir görüşünü ifade etti. Türk, Cumhurbaşkanı`nın görev süresini düzenleyen 101. madde hakkında ise, 7 yıl uzun bir süre olmakla birlikte, görev süresi içinde başarılı olan bir cumhurbaşkanı için 5 yıl da kısadır dedi. Türk, 12 Eylül döneminin kanun ve kanun hükmünde kararnamelerinin Anayasa`ya aykırılığını gündeme getiren geçici 15. madesine ilişkin değişikliğinin, hukuk devleti ve demokratikleşme açısından yararlı olacağını belirti.
GÜZELLEŞTİRME DERNEĞİ KADAR BİLE GÜVENCE YOK
Adalet Bakanı Türk`ün konuşmasının ardından, maddeler üzerinde görüşmelere geçildi. DYP milletvekilleri değişikliğe karşı çıkarken, FP milletvekileri, siyasi partilerinkapatılmasının zorlaştırılması gereğini savundular. FP Kahramanmaraş Milletvekili Mustafa Kamalak, siyasi partilerin kapatılması konusunda hüküm giyme durumunun çıkartılmasının eksiklik olduğunu belirterek, bu durumun bir süre sonra yeniden TBMM`ye geleceğini savundu. Devlet yardımından kısmen ya da bütünüyle mahrum bırakma yerine, bunun hangi kriterlere göre yapılmasının da belirtilmesini isteyen Kamalak`a, Komisyon Başkanı Tayan, bunun Siyasi Partiler Kanunu`nda yapılabileceğini söyledi. FP Ankara Miletvekili Cemil Çiçek, siyasi partilerin bir mahalleyi güzelleştirme derneğe kadar bile güvenceye sahip olmadığını ifade ederek, Türkiye`de bugüne kadar 23 partinin kapatıldığını, 2 parti hakkında açılan davanın ise sürdüğünü hatırlattı. Partisi kapatılmamış hiçbir kesim yoktur diyen Çiçek, ancak değişikliklerin bir bütünlük içinde yapılması gereğini savundu. FP İstanbul Miletvekili Nevzat Yalçıntaş, değişikliklere ne gerek vardı diyenlere karşı Bunlar ihtiyaçtır, hem de acildir dedi. Yalçıntaş, bir kişinin iradesi ile parti kapatma davası açılmaması gerektiğini söyledi.
ECEVİT`İN CUMHURBAŞKANI`NA İHTARI
DYP Erzurum Miletvekili Ayvaz Gökdemir, Anayasa değişikliklerin ulusal ihtiyaçlara göre yapılması gerektiğini, ancak siyasi değerlendirmelerle yapıldığını savunarak, Uyum Komisyonu`nda 30`dan fazla madde üzerinde uzlaşma sağlanmasına karşılık Hükümet`in istediği zaman birkaç maddelik değişiklik yaptığını söyledi. Partilerin keyfi olarak kapatılmayacağını, ancak ülkenin birlik ve bütünlüğü, Cumhuriyet ilkelerine ayırı davranan partiler için kapatılmasın denemeyeceğini kaydeden Gökdemir, Şartları oluşmuşsa parti kapatılır. Türkiye 17 yılda neyle uğraştı? 30 bin insan öldü ve öldürüldü dedi. Değişikliklerin tek nedeninin, hakında kapatma davası açılan FP olmadığını savunan Gökdemir, FP`nin meselesi hukuki değil, siyasidir. Ben bu Anayasa`ya başından beri karşıyım. Ama bir parti kapatılmasın ya da Ecevit`in, Cumhurbaşkanı`na ihtarda bulunma ihtiyacı duyduğunda Anayasa değişikliğine gidersek, şimdiki gibi neresinden tutursak elimizde kalan bir metinle karşılaşırız diye konuştu. DYP Amasya Miletvekili Ahmet İyimaya, ülkenin sorunlarının anayasa ile aşılmaya çalışıldığını iddia ederek, değişikliklerle getirilen odak tanımının Avrupa muktesebatına aykırı olduğunu söyledi.
DYP Trabzon Miletvekili Ali Naci Tuncer, Anayasa`nın, entrika ve pazarlıklarla değiştirilmek istendiğini söyledi. ANAP İzmir Milletvekili Işın Çelebi iseAnayasa Mahkemesi`nin üçte iki çoğunlukla bir siyasi parti hakkında kapatma davası açması konsundaki değişkliğe karşı çıktı. Çelebi, Nasıl 1995`te bir gecede geçirip sonra önümüze geldiyse o yanlış bir yanlışla kapatılıyor dedi.