Piyasalar terör saldırısına neden tepki vermedi? Yatırımcı ne yapmalı?

Şenay Erdem / bigpara

Artan global risk iştahına paralel cuma günü 3.5 ayın en düşük seviyesini gören dolar/TL’nin terör saldırısına tepkisi sınırlı kaldı.

Haftaya düşüşle başlayan Borsa İstanbul, sonrasında yönünü yukarı çevirdi. Doların gün içerisindeki hareketinden destek alan BIST 100 endeksi günü 80 bin 110 puanla yaklaşık 4 ayın zirvesinde tamamladı.

Siyasi kaos beklentisinin olmamasının etkisiyle TL varlıklarındaki güçlü duruşun süreceğine işaret eden uzmanlar, yatırımcılara orta ve uzun vadeli yatırımı önerdi.

“TERÖRDEN EKONOMİ VE YURTİÇİ TALEP ETKİLENİYOR”

Global Menkul Kıdemli Strateji Müdürü Gökhan Uskuay “Türkiye’ye 2015 yılında 22.991 adet yabancılara konut satıldı.  %18 Irak, %12 Suudi Arabistan, %9 Kuveyt, %3 İran. Toplam yabancıya satışlarda Kuzey Afrika ve Orta Doğu’nun payı %52. Terörden Avrupa ya da yerleşik bir yatırımcının talebi etkilenebilir ama terörle yaşayan bir Ortadoğulu yatırımcı için konut talebini değiştirmiyor” şeklinde belirtti.

Son 5 yılda en fazla satın almalarda Katar’ın akla geldiğini söyleyen Uskuay, “Alternatif Bank, Finansbank, Digitürk, Boyner, BMC, Oteller. Katarlar bir kaç banka alım için görüştükleri, 500 milyon $ ilk etapta hayvancılık sektörüne yatırım ile otellerde satın olabileceği de dün çıkan haberlerde vardı” dedi.

Global Menkul Kıdemli Strateji Müdürü Uskuay şöyle devam etti:

“Yakın zamanda çıkan haberlere baktığınızda BIST’e ağırlıklı Ortadoğu sermayesi olduğu konuşuluyor.

Konut ve doğrudan yatırımlar zaten ağırlıklı Ortadoğu olunca BIST’e de hatta döviz piyasasına girişlerde de Ortadoğu etkili olabilir.

Terörden ekonomi ve yurtiçi talep etkileniyor. Fakat sıcak paranın aktığı bölge terörün göbeği olan Ortadoğu. 

Önceki gün BIST ve TL pozitif ayrıştı, BIST son 4 ayın en yüksek seviyesinden kapatınca yatırımcı haliyle şaşırıyor.”

Uskuay, yatırımcılara “Sermaye hareketleri kısa vadede aşırı sapmalar yapabilir ama orta ve uzun vadeli yatırım yapılıyorsa yöne etki edemez” önerisinde bulundu.

KAYGI RİSKİ BERABERİNDE GETİRİYOR

Gedik Yatırım Portföy Yönetim Müdürü ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı Eral Karayazıcı, “Her tür faktör değişikliği ekonomik aktiviteye tesiri ölçüsünde piyasalar üzerinde etkili oluyor.  Terör & piyasa ilişkisine de bu eksenden bakmak daha doğru. Gerek dünyada gerek Türkiye’de gerçekleşen terör saldırıları ilk günlerinde tüketici davranışlarını etkiliyorsa da bir süre sonra bu etki yok oluyor.  Yeni araba alacak, buzdolabını değiştirecek birey bu davranışını fazla ertelemiyor. Akşam dışarı yemeğe gidecekse bunu birkaç gün ertelese de gerçekleştiriyor. Bu bakıma ne Paris saldırısı küresel piyasalarda ne de Ankara saldırıları yurtiçi piyasalarda bir etki göstermedi” dedi.

Pazar günü Ankara’da gerçekleşen son terör saldırısını öncekilerden ayıran iki nokta olduğunu düşündüğünü belirten Karayazıcı, “Kaç kişinin hayatını kaybettiği, ölenlerin sivil mi güvenlik görevlisi mi olduğu insani açıdan sıfır öneme sahip. İster sivil ister güvenlik görevlisi olsun her can bizim. Bir terör saldırısı ile 5 kişinin ölmesi ile 50 kişinin ölmesi arasında da çok büyük bir fark yok” şeklinde ifade etti.

Gedik Yatırım Portföy Yönetim Müdürü ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı Karayazıcı şöyle devam etti: “ Ancak ekonomik aktiviteye etki penceresinden bakarsak direkt sivillerin hedef alınması ve 3,5 hafta ara ile bir metropolde yinelenmesi piyasa etkisi adına son saldırıyı farklılaştırıyor.  Önümüzdeki haftalarda benzer saldırıların gerçekleşebileceği yönündeki haber akışı ve kaygılar zamana yayılarak terör faktörünün ekonomik aktivite ve piyasalar nezdinde ölçülü kalsa da bir etki göstermesi riskini beraberinde getiriyor. “

“RİSK İŞTAHININ ARTMASI BİZİM İÇİN OLUMLU BİR HİKAYE”

ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan “Terör saldırısından sonraki ilk piyasa açılışlarında çok sınırlı tepki görmekle birlikte, özellikle son dönemde gelişmekte olan piyasalarda artan iyimserlik çerçevesinde önceki fiyat hareketlerinin uzantısı hareketler gördük. Kurlarda gevşeme devam ederken, gösterge faiz de yüzde 10,50 aşağısına geriledi. Borsa da 80.000 üzerini gördü. Tabii Türkiye'yi destekleyen bir küresel konjonktür var, buna geçen hafta Avrupa Merkez Bankası'nın açıkladığı ek genişleme önlemleri de katkıda bulundu. Bu hafta da Fed tarafından herhangi bir faiz artırımı beklemiyoruz. Türk varlıklarına olan ilgi devam ediyor” yorumunu yaptı.

Erkan’ın yatırımcılara önerileri şöyle oldu:

Uzun vadede temkinli olmakta fayda var, kurda ucuz seviyelere gelinmesi itibarıyla piyasanın bu bölgeleri alım fırsatı olarak kullanma ihtimali vardır. Yılın ilk yarısının sonunda da olası Fed faiz artırım hamlesiyle küresel dolar hareketi ivme kazanabilir. Küresel piyasalarda risk iştahının artması bizim için olumlu bir hikaye yaratmıştır. Kurda 2,83 kırılırsa 2,75; borsada ise 80.000 üzerinde 83.000 - 84.000 seviyeleri hedeflenebilir.

ÖNCEKİ SALDIRILAR NASIL FİYATLANMIŞTI?

13 Mart 1999; PKK militanları İstanbul Kadıköy'deki Göztepe mahallesinde yer alan Mavi Çarşı'ya molotof kokteyli atıldı. Borsa endeksi günü yüzde 1.87 değer kaybıyla tamamladı.

15 Kasım 2003; Neve Şalom Sinagogu ve Bet İsrael Sinagogu'na çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına sebep olan saldırı gerçekleştirildi. Borsa endeksi günü yüzde 2.45 kayıpla tamamladı.

20 Kasım 2003; Sinagog saldırısı sonrası henüz yaralar sarılmadan Türkiye başka bir saldırıyla şok yaşadı. İstanbul'daki İngiliz Konsolosluğu ve HSBC Bankası'nın genel merkezine bomba yüklü araçlarla saldırı gerçekleştirildi. Borsa endeksi bu saldırı sonrası günü yüzde 7.37 kayıpla tamamladı.

22 Mayıs 2007; Ankara'nın Ulus Semti'ndeki Anafartalar Çarşısı'nda intihar saldırısı düzenlendi. Saldırıda 6 kişi hayatını kaybetti. Borsa İstanbul ise günü yüzde 0.35 primle tamamladı.

27 Temmuz 2008; Yürek yakan bir diğer saldırı ise İstanbul'un Güngören ilçesinde ardı ardına iki bombanın patlatılması ile gerçekleştirildi. Terör örgütünün yaptığı bu hain saldırıda çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Borsa endeksi günü yüzde 1.50 primle tamamladı.

11 Mayıs 2013; Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde bomba yüklü araçlarla düzenlenen terör saldırısında 52 kişi yaşamını yitirdi. Bu kaotik gelişme sonrası borsa günü yüzde 0.22 artıda tamamladı.

6 Ocak 2015; İstanbul'un turistik semtlerinden Sultanahmet'teki bir polis noktasına canlı bomba saldırısı düzenlendi. Borsa İstanbul günü yüzde 0.52 primle tamamladı.

20 Temmuz 2015; Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde, düzenlenen intihar saldırısında çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Borsadaki kayıp yüzde 1.78 olarak gerçekleşti.

10 Ekim 2015; Ankara Garı kavşağında Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en ölümcül bombalı intihar saldırısı gerçekleştirildi. Borsada kapanış yüzde 0,11 seviyesinde gerçekleşti.

17 Şubat 2016; Ankara'da Genelkurmay Başkanlığı yakınında gerçekleşen patlamada çok sayıda kişi hayatını kaybederken çok sayıda kişi de yaralandı. Borsada kapanış yüzde +.62 seviyesinden gerçekleşti.

13 Mart 2016; Türkiye daha yaralarını saramadan Ankara bir hain saldırı ile daha karşı karşıya kaldı. Hayatını kaybeden ve yaralananların bilançosunun ağır olduğu açıklandı. Borsa güne yatay giriş yaptı.(Kaynak: Destek Menkul Değerler)