Bu arsalar uçuruyor

11 yıl aradan sonra yeniden gündeme gelen Körfez Geçişi Projesi ile birlikte Yalova-Karamürsel Orhangazi üçgenindeki köylerde alım-satıma uygun arazilere büyük hücum yaşanıyor. Ekonomist’in 10 yıl önce bölgede yaptığı araştırmayla yayınladığı arazi fiyatlarının bugünle karşılaştırmasından çıkan sonuç, bazı bölgelerdeki fiyat artışının 1000 katı bulduğunu gösteriyor. Çukurköy, Denizçalı, Kılıçköy ve Kabaklı İlyasköy, Aktoprak, Fevziye, Örencik, Ahmediye, Çavuşçifliği, Sultaniye ve Kazımiye ise arazi yatırımcılarının adeta akın ettiği bölgeler olarak dikkat çekiyor.

Bakanlığa yakın kaynaklara göre öncelikli olarak Kuzey Marmara Otoyolu (Edirne-İstanbul-Akyazı); İstanbul-İzmir Otoyolu (İzmit Körfezi’ne köprü yapımını da kapsıyor); İzmir-Ankara Otoyolu (Bu yolun Bursa-Antalya bağlantıları) ve Edirne-İzmir Otoyolu ihaleleri gerçekleştirilecek.

Karayolları Genel Müdürlüğü’nün üzerinde çalıştığı altı yeni otoyol projesinin 2009 yılında başlaması planlanıyor. Bunun ardından Aydın-Denizli, Denizli-Antalya Otoyolu ile İskenderun-Antakya-Cilvegözü Otoyolu’nun yapımı için ihaleye çıkılacak.

Yeni yapılacak bu otoyolların bağlantı yolları ile birlikte 2 bin 700 kilometre uzunluğunda olması planlanıyor. Yeni otoyol projeleri kapsamında İstanbul Boğazı’na üçüncü; İzmit Körfezi ve Çanakkale Boğazı’na da birer asma köprü yapılacak. Yaklaşık 20 milyar dolara mal olması beklenen yeni otoyolların ihaleleri, Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştirilecek.

11 yıllık bir yılan hikayesi

Bu otoyolların içerisinde öncelikli olarak İstanbul-İzmir Otoyolu’nun ihalesi gerçekleştirilecek. Önümüzdeki ekim ayında ihalesi gerçekleştirilecek olan İstanbul-İzmir Otoyolu Projesi kapsamında, bugüne kadar iki kez uluslararası düzeyde ihaleye çıkarılan, ancak iptal edilen bin 700 metre uzunluğundaki İzmit Körfezi’ne bir asma köprü geçişi ile bağlantı yolların yapım işleri de bulunuyor.

İzmit Körfezi’nin iki yakasını birbirine bağlayacak olan Körfez Köprüsü Projesi, ilk kez 11 yıl önce gündeme geldi. Köprü için ilk ihale, Ekim 1997 tarihinde gerçekleştirildi. O dönem aralarında Enka’nın bulunduğu Anglo-Japon-Türk Konsorsiyum’u köprü yapımını 320 milyon dolarlık bedelle üstlendi. Köprü, bağlantı yolları ile birlikte 2000 yılına kadar tamamlanacaktı.

Ne var ki; işe başlama startı bir türlü verilemedi ve bu ihale 2001 yılında iptal edildi ve bu ihale ile birlikte İzmit Körfezi’ne yapılması planlanan köprünün yapımı adeta tam bir yılan hikayesine, gerçekleşmeyecekmiş gibi duran bir efsaneye döndü.

KÖPRÜ NEREYE KURULACAK?

Köprü projesi, Gebze’den İzmir’e kadar uzanan 421 kilometrelik İstanbul-İzmir Otoyol’u Projesi içerisinde yer alıyor. Köprüyü kullanan araçlar, Orhangazi-Bursa-Balıkesir-İzmir hattında yapılacak otoyolla İzmir’e bağlanacaklar. Projenin 377 kilometrelik kısmı otoyol, 44 kilometrelik kısmı ise bağlantı yollarından oluşuyor.

Ulaştırma Bakanlığı’na yakın kaynaklarlardan aldığımız bilgilere göre, İzmit Körfezi’ne kurulacak olan asma köprü, körfezin en dar kısmını oluşturan İzmit’in Gebze ilçesine bağlı Dilovası beldesi sınırları içindeki Dil İskelesi ile Yalova’nın Altınova ilçesine bağlı Hersek Burnu arasında yer alacak.

Toplam uzunluğu 3 km

Asma köprünün orta açıklığı yaklaşık bin 700 metre ve toplam uzunluğu ise 3 bin metre olacak. Asma köprü, uzunluk açısından dünyada ikinci sırada yer alacak. Köprüden iki hatlı demiryolu geçirilmesi de planlanıyor. Toplam yapım süresi 5.5 yıl olarak öngörülen projede teklifler ise 7 Ekim tarihinde alınmaya başlanacak.

Köprünün kurulmasıyla birlikte Dilovası-Altınova arasındaki 90 kilometre yol da kısalmış olacak. Üç gidiş üç geliş olarak planlanan bu otoyol projesinin maliyetinin 4 ila 6 milyar dolar arasında bir rakama mal olması planlanıyor.

Yetkililer, sadece İzmit Körfezi geçişinin 2.5-3 milyar dolara mal olabileceğine işaret ediyor. Otoyol projesi tamamlandığında halen 6-7  saati bulan İstanbul-İzmir arasının 4 saate, yine karayoluyla 2.5 saati bulan İstanbul-Bursa arası 1.5 saatte inecek.

Yollar nerelerden geçecek?

İzmit Körfezi’ne kurulacak olan köprünün yolu Yalova’ya bağlı Altınova ilçesinin Hersek Köyü üzerinden geçerek, Çavuşçifliği Köyü’nün yakınında D-575 no’lu karayolu üzerine yapılacak bir kavşağa bağlanacak. Bu kavşaktan sonra yeni köprü yolu istikameti sırasıyla Altınova’ya bağlı Havuzdere köyü ile Tavşanlı beldesini, Çiflikköy ilçesine bağlı Kabaklı, Kılınç ve Laledere köylerini takip edecek.

Bunun ardından 3 kilometrelik bir tünel geçişini takiben Yalova-Bursa yoluna paralel olarak gidecek olan yeni köprü yolu, Orhangazi’nin Ortaköy ve Cihanköy köylerini takip ederek, Orhangazi’ye ulaşacak. Üç gidiş, üç de geliş olarak otoban şeklinde inşa edilecek İstanbul-İzmir Otoyolu, Orhangazi’nin ardından Bursa üzerinden Susurluk’a bağlanacak.

Arsalar ne kadar değerlendi?

EN ÇOK PRİM YAMAÇLARDA

Yalova bölgesinde villa ve çiftliklerin yoğun olarak yer aldığı Kadıköy-Kurtköy arasında yaklaşık iki yıl önce 500 ile 1000 metrekare arasında olan parsel bazında 15-20 bin YTL’den satılan arsaların bugünkü fiyatının ise 50 ila 75 bin YTL olduğu, bölgedeki emlakçılar tarafından dile getiriliyor.

Köprü projesiyle birlikte asıl gelişmenin Altınova ile köprü ayaklarının oturacağı Hersek Burnu’nu kuşbakışı gören yamaçlarda olması bekleniyor. Bu güzergahta Subaşı beldesi Çavuşçifliği, Kabaklı, Sultaniye ve Kazımiye köyleri bulunuyor. Köprü bağlantı yolunun geçeceği köyler ise buralara göre daha içeride yer alıyor

Subaşı beldesi, bu bölgedeki arazi fiyatlarının en yüksek olduğu yer. Yaklaşık 10 yıl önce bugünün parasıyla metrekaresi 15 ile 40 YKr eden Subaşı civarındaki imarlı arsaların bugünkü metrekare fiyatının 100 ile 300 YTL’ye kadar çıktığı ifade ediliyor.

Hersek’in yanına yaklaşılmıyor

Altınova’ya bağlı köyler içerisinde en cazip ve en değerli arazilerin bulunduğu köy ise köprünün ayaklarının kurulacağı Hersek Köyü. Köyde; 11 yıl önce bugünün rakamlarıyla 1-1.5 YTL’den satılan sanayi imarlı arsaların fiyatı şu anda bin ile bin 500 YTL’ye kadar çıkmış durumda.

Burada hemen şunu belirtmekte fayda var. Altınova’ya bağlı köylerden arazi alırken biraz temkinli olmakta falda fayda var. Çünkü yeni köprü yolu güzergahından dolayı bazı araziler istimlak edilecek. Köy yollarının asfalt olduğu bölgelerde arazi fiyatları hayli yüksek.  Örneğin; Yalova-Karamürsel arasında yer alan Çiflikköy ilçesinden iç kesimlere gidildiğinde yol üstündeki Sultaniye’de yola yakın arazilerin metrekare fiyatları, 45-50 YTL’den başlıyor. Buradan biraz iç kesimlere gidildiği vakit dağ ile ova arasında kalan Cacık ve Laledere köylerindeki köy yoluna yakın arazilerin metrekare fiyatları ise 40 YTL’den başlıyor.

EN BÜYÜK ARAZİ ALIMLARINI BÜROKRATLAR YAPIYOR

Köprü yapıldıktan sonra paha biçilmez bir değere sahip olacağı tahmin edilen Yalova, Orhangazi ve İznik çevresinde arazilerin en büyük müşterisinin bürokratlar olduğu bildiriliyor. Bölgede yaptığımız gezi sırasında birçok köylüden duyduk bunu.

Özelikle İstanbul ile İzmir`i birbirine bağlayacak olan projenin geçeceği Çukurköy, Denizçalı, Kılıçköy ve Kabaklı gibi alanlardaki tarlaların büyük kısmı imara açıldı. Projenin duyulmasıyla birlikte, arazi almak isteyenler Yalova`daki emlakçılara hücum etti. Bölgedeki emlakçı sayısı giderek artıyor.

Yalova bölgesindeki köylüler ve emlakçıların iddialarına göre, arazileri satın alanların başında projeyi gerçekleştirecek olan bürokratlar geliyor. Birçok bürokratın eş dost ve akrabaları adına yaklaşık 5-6 milyon YTL tutarında arazi satın aldıkları öne sürülüyor.

İlyasköy’de arazi kalmadı

Bu kişilerin daha çok Yalova`nın Çiftlikköy İlçesine bağlı İlyasköy, Kabaklı, Denizçalı köylerindeki arazileri satın aldıkları ifade ediliyor. 170 haneli ve 680 kişinin yaşadığı İlyasköy sakinleri, köyün topraklarının hemen hemen yüzde 75`inin yabancılara satıldığını kaydediyorlar. İsimlerinin yayınlanmasını istemeyen İlyasköylüler şunları anlatıyor:

 “Kimi köylüler sıkıntıda oldukları için 20 dönümlük meyve bahçelerini 15 bin YTL’ye sattılar. Bahçeyi satın alanlar bir müddet sonra bir bakıyorsun 40-50 bin YTL’ye bir başkasına satmış. Ankara`dan siyasilerin bürokratların köylerimize gelip arazi incelemelerinde bulunduklarını biliyoruz. Hatta bazı emlakçılar köyümüzün resimlerini çekip internet sitelerinde bunların satışını gerçekleştiriyorlar. Toplam arazinin yüzde 30`u elimizde kaldı. Bu araziler de tapusuz olduğu için satılamıyor.”

Köylülerin anlattığını göre bazı bölgelerde arazi kalmayınca şu anda Altınova ilçesine bağlı Aktoprak, Fevziye, Örencik, Ahmediye taraflarındaki arazilere bir yönelme var.

Denizçalı’da aynı durumda

Arazilerinin bir bölümünü emlakçı ve yatırımcılara kaptıran bir başka köy ise Denizçalı. Çiftlikköy ilçesine bağlı Denizçalı Köyü Muhtarı Halil İbrahim Koç bu konuda oldukça dertli. Köylerindeki Hazine arazilerinin satılmadığını, kullanıma açılmadığını ama vatandaşa ait tapulu arazilerin yüzde 50`sinin ise yabancılara gittiğini ifade eden Koç, son bir yıldır özellikle hafta sonları emlakçılar, bürokratlar ve sanayicilerin köylerine gelip arazi kapattıklarına işaret ediyor.

Köyün arazilerinin yarısının satıldığını belirten Koç, “Bir bölümü zaten 2B uygulaması içinde, ekip biçemiyoruz, kalanlar da tapu olmadığı için satılmıyor. Kimseyi suçlayamayız alan da satan da razı. Birisi ortaya çıkıyor yok pahasına arazileri kapatıyor, yüksek fiyatlarla satıyor ne diyelim” diyor.

Bölge emlakçıları ne diyor?

Adem Şen (Yalova Emlakçılar Derneği Başkanı Adem Şen)

“Arsa spekülatörleri işbaşında”

Körfez köprüsü projesinin bir süre önce yeniden hayata geçirilmesiyle birlikte, Yalova`da bulunan emlakçıların kapısını çalanların sayısı arttı. İmar tadilatlarıyla birlikte satışlar patladı. Emlakçılar son üç dört yıldır bu bölgelerin harita ve krokileriyle değişik insanların geldiğini ve arsa satın almak istediklerini belirtiyor. Konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz Yalova Emlakçılar Derneği Başkanı Adem Şen de bunu doğrular nitelikle açıklamalarda bulunuyor. Şen, şu bilgileri veriyor:

“Bu arsa spekületörlüğü yaklaşık bir yıldır devam ediyor. Eline haritaları ele geçiren yüksek miktarlarda arazi alım satımları yapıyordu. Bu olay Yalova`da bilinmekte, Laledere`de metrekare fiyatı 2-3 bin olan araziler 7- bin YTL’ye kadar çıktı. Yalova`daki bazı bürokratlar, Ankara`dan üst düzey yöneticilerle temas kuruyorlar ve söz konusu köylere gidip arsa fiyatlarını kırıyor, başkalarının adına satın alıyorlar daha sonra bunları ya devlete ya da İstanbullu yatırımcılara, işadamlarına yüksek fiyatlarla satıyorlar.”


(EKONOMİST - OKAN ŞENTÜRK)