AVM'lerle ilgili şok karar
Güncelleme Tarihi:
AVM’lere ÇED muafiyeti getirildi...
Çevre Bakanlığı’nın yeni yönetmeliği ile 500’ün altındaki konut, 50 bin metrekarenin altındaki AVM’lere ÇED muafiyeti getirildi. Hastaneler ise tamamen ÇED kapsamından çıkarıldı. Tartışmalar ilk günden başladı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle ÇED kapsamındaki projeleri yeniden belirledi. Habertürk'ten Deniz Çiçek'in haberine göre; buna göre madencilik sektöründeki ÇED muafiyeti kaldırıldı; hastane yatırımları ÇED kapsamından çıkarıldı. 500’ün altındaki konut projelerine ÇED muafiyeti tanındı. HES’lerde 10 megavatın altındaki projeler ÇED’e dahil edildi. 50 bin metrekareden küçük olan alışveriş merkezlerinde (AVM) ÇED aranmayacak.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, AB’ye uyum kapsamında ÇED Yönetmeliği’nde değişiklik yaptı. Yatırım türü listeleri yeniden düzenlendi. Çevre Bakanlığı’nın, ‘yüksek kirletici risk’ gördüğü yatırımlara doğrudan merkezden ÇED raporu düzenlenecek. ‘Düşük kirletici’ yatırımlara valilikler üzerinden ÇED raporu verilecek.
‘Betonlaşmaya neden olur'
Bakanlığın yeni yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlanırken Mimarlar Odası Ankara Şubesi yazılı bir açıklama yaparak oldukça sert eleştirilerde bulundu. Oda Başkanı Tezcan Karakuş Candan’ın imzası ile yapılan açıklamada, “AVM’ler, toplu konut projeleri, hastane, demiryolu ve metro projeleri ÇED kapsamı dışında tutulmuş. Bu yönetmelik ile şehirlerimiz betonlaşmaya giderken, insanlarımız da daha rant odaklı sağlıksız kentlerde yaşamaya mahkûm ediliyor” ifadelerine yer verildi. Bu arada açıklamada tuz çıkarılmasının da ÇED’den muaf tutulmasının Tuz Gölü’nü yok edeceğinin altı çizildi.
500 konutun altındaki proje kapsam dışında
Resmi Gazete’de dün yayımlanan değişiklikle getirilen yeni düzenlemeler ana başlıkları ile şöyle sıralanıyor:
Hastaneler ÇED dışında: Şehir merkezlerindeki imarlı alanlara yapılacak hastanelerde, kanalizasyona bağlı oldukları ve kirlilik yaratmayacakları için ÇED aranmayacak.
Madencilikte muafiyet sona erdi: Madencilik sektöründe ÇED muafiyeti sona erdirildi. Daha önce mermer yatırımları ile belli kriterleri taşıyan madencilik yatırımlarına muafiyet tanınabiliyordu.
Toplu konuta muafiyet: Toplu konut projelerindeki ÇED işleminde değişiklik yapıldı. Daha önce 200 konut ve üstü projeler ÇED’e tabi iken, bundan sonra 500 konut ve üstü projelerde ÇED aranacak.
AVM’lerde ÇED sınırı değişti: AVM yatırımlarında, 10 bin metrekareye kadar ÇED aranırken, bu büyüklük 50 bin metrekareye çıkarıldı. Valilikler, AVM’ler için ÇED düzenleyecek. Kapalı otopark alanları ÇED’e dahil edildi.
Hidroelektrik santrallar: Daha önce hidroelektrik santral (HES) projelerinde 25 megavat ve üzeri projeler ÇED’e tabiydi. Yeni yönetmelikle 10 megavat ve üzeri projeler için ÇED zorunluluğu getirildi.
Rüzgara da ÇED ayarı: Direk sayısına göre yapılan ÇED işlemi, santralın gücüne göre gerçekleştirilecek. Valilikler, 50 megavata kadar olan yatırımlarda, daha büyük yatırımlarda ise Çevre Bakanlığı ÇED sürecini yönetecek.
Jeotermalde elektrik gücü esas alınacak: Jeotermal yatırımlarında da termal ısıl kapasite yerine, elektrik gücüne bakılacak. 20 megavat ve üstü kapasitedeki jeotermal yatırımlarında ÇED raporu aranacak. Güneş enerjisi yatırımlarında da ruhsat alanı sayısı yerine enerji üretimine bakılacak.
29 Mayıs 2013 öncesine ek madde
Yönetmeliğe, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda da geçici bir madde eklendi. Buna göre 23 Haziran 1997’den önce kamu yatırım programına alınan projeler, 29 Mayıs 2013 tarihi itibarıyla üretim ve işletmeye başladıysa, bunların zorunlu yapı ve tesisleri ÇED’e dahil olmayacak. İptal edilen düzenlemede, bu projelerin 2013’e kadar planlama ve ihale aşamasına gelmesi yeterli görülüyordu.
Lehte olan hükümler aynen uygulanacak
Yönetmelikten önce ÇED sürecini başlatmış olan yatırımcılar için lehte olan hükümler aynen uygulanacak. ÇED Yönetmeliği 1993’te yürürlüğe girdiği için bu tarihten önce üretime başlayan projeler, ÇED kapsamında olmayacak.
Golf tesisinde kararı valilik verecek
Yeni yönetmelikte en çok dikkat çeken bir başka değişiklik ise golf tesisleri ile ilgili. Golf tesislerinde 50 hektar ve üzeri alanlar için ÇED aranırken, alan kısıtlaması kaldırılarak tüm tesisler kapsama alındı. Golf tesisleri için bakanlık yerine, valiliklerin ÇED raporu düzenlemesine karar verildi.
Gölet yatırımları Bakanlıkta: Baraj, elektrik üretimi ya da başka ne amaçla olursa olsun, 100 milyon metreküp üzeri su depolanan gölet yatırımlarında da Çevre Bakanlığı ÇED raporu verecek.
Diyaliz merkezleri de ÇED kapsamı dışına çıkarıldı
-Dip tarama projeleri, zaten deniz ve göllerin temizliği için yapıldığı için 300 bin metreküp malzeme çıkarılması sınırı 50 bin metreküpe çekildi.
-Hastaneler yanında diyaliz merkezleri de ÇED kapsamından çıkarıldı.
-Şehirlerarası demiryolu hatlarında ÇED aranacak ancak 100 km sınırı getirildi.
-Seramikte yıllık bin ton üzeri üretimde bakanlık tarafından ÇED raporu verilecek.
-Beyaz eşya boyama tesislerinin tank hacminde 10 mertreküplük sınır belirlendi. Bu tesisler, söz konusu tank büyüklüğünün üzerinde kimyasal boyama yapıyorsa kapsamda olacak.