Yatırım fonlarının 1 Ekim vergisi

1 Ekim tarihi, gerek yatırımcıları ve gerekse tasarruf sahiplerini yakından ilgilendiriyor. Bu tarih itibariyle, yatırım fonları için vergileme artık fon bünyesinde değil, yatırım fonu sahipleri nezdinde yapılacak ve yatırım fonu katılma belgelerinin ilgili olduğu fona iadesinden elde edilen gelirler kaynakta kesinti yöntemiyle ve yüzde 10 oranında vergilendirilecek.

Daha açık yazalım: 1 Ekim tarihinden itibaren, banka ya da aracı kurumda bulunan hesaplarından yatırım fonu alım-satımı yapanlar, alım-satım gelirleri üzerinden tevkif suretiyle yüzde 10 oranında vergi ödeyecekler.

Tevkifatı, yani kesintiyi ilgili banka ya da aracı kurum yapacak ve vergi, ilgili banka ya da aracı kurum tarafından yatırımcının hesabından kesilecek.

Bu arada, halihazırdaki yatırım fonu yatırımcısına bir iyi haber verelim. Yüzde 10’luk vergi uygulamasında, yatırımcıların 1 Ekim’den önce sahip oldukları yatırım fonları katılma belgeleri- için maliyet bedeli olarak eylül ayının son işlem günündeki kapanış fiyatı esas alınacak. Yani, 1 Ekim’den önce olmak kaydıyla, hangi tarihte ve hangi fiyattan alınmış olursa olsun, satış bedelinden mahsup edilerek vergiye esas alınacak tutar eylül ayının son işlem günündeki kapanış fiyatı olacak (258 no’lu GV Tebliğ Taslağı).

“Ben vergisiz bir şekilde yatırım fonu alıp satmak isterim” diyenler için ise bir seçenek var. Portföyünün en az yüzde 51’i İMKB’de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarına yatırım yapan yatırımcılar, bu fonları bir yıldan fazla süreyle elde tuttukları takdirde, kendileri için her hangi bir tevkifat ve vergi söz konusu olmayacak.

Olayın banka ve aracı kurumlar açısından değerlendirilmesi de önemli. Menkul kıymet yatırım fonları (MKYF) nedeniyle üç ay boyunca kesilen vergiler ilgili banka veya aracı kurumlarda birikecek ve üçer aylık dönemler itibariyle beyan edilerek vergi dairesine intikal ettirilecek.

Örneğin; ekim, kasım ve aralık aylarında kesilmiş olan vergiler, ilgili banka ya da aracı kurum tarafından 20 Ocak 2007’de beyan edilecek ve 26 Ocak’ta ödemesi yapılacak.

Konu ile ilgili diğer hususları da şu şekilde sıralayalım:

* Menkul kıymet yatırım ortaklıkları (MKYO) hisse senetlerinin alım-satımı için de aynı vergisel durum geçerli olacak. Yani, MKYO hisse senetlerinin alım-satım gelirleri üzerinden de vergi, yüzde 10 oranında ve tevkif suretiyle ödenecek.

Yatırımcıların 1 Ekim’den önce iktisap ettikleri hisse senetlerinin alış bedeli olarak eylül ayının son işlem gününde borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatı, alış maliyeti olarak dikkate alınacak (258 no’lu GV. Tebliğ Taslağı).

* Borsa yatırım fonları katılma belgeleri-alım-satım geliri için de 1 Ekim’le başlayan yeni dönemde yine 10’luk vergi söz konusu olacak.

* Dar mükellef olarak adlandırabileceğimiz yabancı yatırımcılar için ise vergi yok. Çünkü, verginin oranı “0”. Bu yatırımcılarımız, vergilerini, eğer verilmesi gerekiyorsa, mukimi oldukları ülkede verecekler.

MKYF ve MKYO’ların vergisi

Yatırımcıların vergisinden, şimdi de bizatihi MKYF ve MKYO’nın gerek portföy kazançları ve gerekse geçici 67`nci madde kapsamında elde edilecek gelirleri bakımından nasıl vergilendirileceği konusuna geçelim.

MKYF ve MKYO’nın portföy kazançları, 1.1/22.07.2006 tarihleri arasında, fon ya da ortaklık bünyesinde ve yüzde 15 oranında yapılan tevkifat ile vergilendirilmekte idi (Geçici 67/8). 23.07/30.09.2006 arası dönemde, bu kazançlar yine fon ya da ortaklık bünyesinde ve tevkif suretiyle vergilendirildi ama yüzde 10 oranında (Geçici 67/8, 2006/10731 s. BKK). 1 Ekim’den itibaren ise bu kazançlar için MKYF ya da MKYO tarafından vergi ödenmeyecek. Aslında, bir tevkifatın yapılması gerekiyor, ama oranı “0” (2006/10731 s. BKK).

MKYF ve MKYO tarafından 1.1/22.07.2006 tarihleri arasında geçici 67. madde kapsamında elde edilen gelirler yüzde 15 oranında vergilendirildi (Geçici 67/1,5). 23.07/30.09.2006 arası dönemde bu oran yüzde 10 olarak uygulandı (2006/10731 s. BKK). Ekim’in ilk gününden itibaren ise elde edilen gelirler yine tevkifata tabi olacak, ancak uygulanacak oran “0” olacak(2006/10731 s. BKK). Yani pratikte, vergi söz konusu değil.

Borsa yatırım fonu ve diğerleri

1 Ekim sonrasında, portföy kazançları bakımından borsa yatırım fonları ile birlikte konut ve varlık finansman fonları da tevkifat kapsamına alındı, ancak tevkifatın oranı “0” olarak belirlendi (2006/10731 s. BKK).

Borsa yatırım fonları, geçici 67`nci madde kapsamında elde edeceği gelirler için 1 Ekim’den sonra da tevkifata tabi olmayacak. Konut ve varlık finansman fonları, geçici 67`nci madde kapsamında elde edeceği gelirler için “0” oranında tevkifata tabi olacak.

Emeklilik yatırım fonları için her hangi bir değişiklik yok. Bu fonlar, fon gelirleri için tevkifata tabi olmayacakları gibi, fon bünyesinde de bir vergilendirme yapılmayacak.


Serbülent Bayrak / Yorum / REFERANS GAZETESİ