Türkler`in boyunu uzatan ekmek
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 25, 2004 09:395dk okuma
Birçok ülkede 60 yıldır uygulanan vitamin ve minerallerle zenginleştirilmiş ekmek projesi nihayet Türkiye`de. TÜBİTAK`la çalışan UNO, özellikle çocuk ve gençlerde sağlıklı beslenmeyi sağlayacak ekmek üretiyor
Başta Amerika olmak üzere 50 ülkede uygulanan buğday ununun vitamin ve minerallerle zenginleştirilmesi uygulaması sonunda Türkiye`de de başlıyor. İlk uygulaması 60 yıl kadar önce başlayan, kimi ülkelerde zorunlu tutulan zengin ekmek, sözkonusu katkı maddelerinin una bilimsel tekniklerle katılması ile elde ediliyor. Doruk Gıda`nın UNO markasıyla sunduğu zenginleştirilmiş ürünler, Türkiye`de özellikle çinko eksikliği nedeniyle oluşan bodurluk, demir eksikliği ile ortaya çıkan kansızlık ve benzeri olumsuzlukları, temel gıda olan ekmekle büyük ölçüde gidermeyi amaçlıyor.
Ekmekte devrim zamanı
UNO Yönetim Kurulu Başkanı Hasip Gençer, Türkiye`de sağlıklı ekmek sorununun bir niş olduğuna inanarak işine sarılan bir iş insanı. Zengin ekmekle ilgili çalışmaların temelini ve neden bu yolu seçtiklerini şöyle anlatıyor: `Türkiye`de yetersiz ve dengesiz beslenme sorunu var. Uzun AR-GE çalışmaları yaptık, yapıyoruz. Amacımız bu sorunu kökten değiştirerek ekmekte devrim yapmak. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde olduğu gibi, Türkiye`de de sağlıklı ve yeterli beslenme dönemi başlatmak.`
Gençler beslenemiyor
Türkiye`de yapılan ulusal ve yöresel araştırmalar, beslenme sorunundan en çok bebeklerin, büyüme çağındaki çocukların, gebe ve emzikli annelerin etkilendiğini gösteriyor. Bunlar, hassas veya risk altındaki grupları oluşturuyor. Şimdiye kadar TÜBİTAK-MAM, Roche Müstahzarları`nın desteği ile iki önemli araştırma gerçekleştirdi. Bunlardan ilkinde, Türkiye`nin üç bölgesinde, Marmara, İç Anadolu ve Doğu Anadolu`da, 7 -17 yaş grubu çocuk ve gençlerin beslenme profili, olması gereken kan vitamin ve mineral değerleriyle karşılaştırılarak çinko ve hemoglobin düzeyi yetersiz geçlerin oranı saptandı. Bu sonuçlar, ciddi beslenme yetersizliklerini ortaya koydu.
Zengin ekmek satılır
Bu sonuç, ister istemez, `anneler nasıl besleniyor` sorusunun cevabını aramayı gerektirdi. İkinci bir araştırmaya gidildi. Roche, bunu da desteklemiş. Değişik ekonomik düzeylerdeki anneler, gebelik ve emzirme dönemlerinde incelemeye alındı. Anne sütü enerji ve besin değerleri, bebeklerin büyüme gelişme durumları, annenin nasıl beslenip beslediği gibi ilişkiler araştırıldı. Bunda da trajik sonuçlar ortaya çıktı. Biz, bu sorunu temelden çözmeye karar verdik. TÜBİTAK ile özel bir proje başlattık. Şimdi una eksikliği çekilen vitamin ve mineralleri katıyoruz. Bunu sadece kendimize de saklamıyoruz. Yakında `Burada zengin ekmek satılır` levhaları gördüğünüz her fırına da, maliyetini büyük ölçüde kendi üstümüze alarak bu unu vereceğiz. Bu sorunu çözmeye kararlıyız.
Çocuklarımızın boyları neden bodur kalıyor
Araştırmalara göre Türkiye`de yetersiz beslenme sorunu ciddi boyutlarda. Özellikle büyüme çağında, çeşitli nedenlerle vücut için gerekli vitamin ve mineraller yeterince alınamıyor. B-2 vitamini kanda alyuvarların oluşmasını sağlıyor. Özellikle deri ve göz sağlığı açısından önemli. B-6 vitamini bağışıklık ve sinir sistemini destekliyor, vücudumuzun proteinleri ve yağları öğütmesine yardımcı oluyor. Vücuda oksijeni dağıtan hemoglobinin oluşumunu sağlıyor. Folik Asit hücre oluşumu için önem taşıyor. Azalması kanser ve kansızlık riskini doğuruyor. Kalsiyum başta kemik yapısı ve dişler olmak üzere kaslar ve sinirler için önemli bir mineral. Magnezyum, proteinlerin kana karışmasını, kasların ve sinirlerin düzenli bir şekilde çalışmasını sağlıyor. Kanın, oksijeni vücuda dağıtmasına sağlayan hemoglobin, demir sayesinde oluşuyor. Çinko, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, vücudun direncini artırıyor. Çinkonun Türkler açısından bir başka önemi var: Araştırmalar, topraklarımızın çinko yönünden zayıf olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla temel gıdamız olan ekmeğin ana maddesi olan buğdayımız, çinko yönünden zayıf. Bu da genellikle boy kısalığı gibi karekteristik bir sonuç doğuruyor. Uno`nun projesi bu eksiklikleri gidermeyi amaçlıyor.
Çinko eksikliği nelere yol açıyor
Her 5 çocuktan biri yaşına göre kısa.
24 - 59 aylık çocukların yaklaşık yüzde 20`si bodur.
5 yaşındaki çocukların dörtte biri kronik olarak yetersiz beslenmiş, yüzde 8`inin durumu ciddi.
Ailede 4. ve 5. çocukların beşte biri, 6. ve yukarı sıradaki çocukların üçte biri yaşıtlarına göre kısa.
İki yıldan kısa aralıklarla doğan çocukların dörtte biri bodur. Ayrıca, çocuklarda demir yetersizliği dikkat ve algılamalarında yetersizlik yaratıyor, okulda başarıyı etkiliyor.
Hedef, daha iyi beslenen Türkiye
Hasip Gençer`in yönetimindeki UNO `Hedef Daha İyi Beslenen Türkiye` sloganı ile kolları sıvadı. Yeni logosu, yepyeni ambalajları ve toplumun her kesiminin beslenme ihtiyacını karşılayacak nitelikteki besin değeri `zengin` ekmekleri ile yepyeni bir ekmek kavramı yarattı. UNO, yeni atılımlarını logosuna ve ambalajına da yansıttı. Firmanın, Türk insanına sağlık, enerji ve neşe katma hedefi, logosuna da daha belirgin ve daha simetrik hatlarla yansıtıldı. Yeni beyaz ambalajları ise hijyen kavramını ve ürünlerinin raflarda kolaylıkla ayırt edilebilmesini amaçlıyor. UNO, bir süre önce başlattığı `Ekmeğinizi Elletmeyin` kampanyasını da sürdürüyor.
Türkiye`de `zengin ekmek` tarihi
1992 yılında Ankara`da Ziraat Fakültesi Gıda Bilimi ve Teknolojisi Bölümü ile Hacettepe Üniversitesi Sağlık teknolojisi Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü ortaklaşa bir workshop düzenlediler. Roche Müstahzarları San. A.Ş.`nin desteklediği `Beslenme ve Uygulama Açısından Ekmeğin Zenginleştirilmesi` başlıklı bu çalışma ile konu ilk kez masaya yatırıldı.
2001 yılında TÜBİTAK-MAM Gıda Bilimi ve Teknolojisi Araştırma Enstitüsü (GBTAE) tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri için vitamin ve minerallerce zenginleştirilmiş ekmek projesi gerçekleştirildi. Proje sonuçlarına göre TSK`da uygulamaya geçilmesi planlanıyor.
Uno`nun bağlı bulunduğu Doruk Grubu desteğinde TÜBİTAK - MAM GBTAE yüzde 68-72 randımanlı buğday ununu zenginleştirme hammaddesi olarak kullanarak, çocuklar ve yetişkinler için iki ayrı formül gerçekleştirdi. B1, B2, B6, B12, C vitaminleri, niaksin, folik asit, demir, kalsiyum ve çinko zenginleştirilmesi yapıldı. Zenginleştirme ile yetişkinler için 300 gram, çocuklar için yaş gruplarına göre değişen 250 gram ekmek ile günlük gereksinimlerin karşılaştırılması hedeflendi.
Ultra mikro kapsüller
Katkılamada vitamin ve mineral ultra mikro enkapsülleri kullanıldı. Raf ömrü 2 yıl olan bu kapsüller sıcaklık ve ışık gibi etkenlerle prosesin hiçbir aşamasında ve ağızda çiğnemeyle parçalanmayan ancak mide asitlerinde çözünen özelliğe sahip.
Başta Amerika olmak üzere 50 ülkede uygulanan buğday ununun vitamin ve minerallerle zenginleştirilmesi uygulaması sonunda Türkiye`de de başlıyor. İlk uygulaması 60 yıl kadar önce başlayan, kimi ülkelerde zorunlu tutulan zengin ekmek, sözkonusu katkı maddelerinin una bilimsel tekniklerle katılması ile elde ediliyor. Doruk Gıda`nın UNO markasıyla sunduğu zenginleştirilmiş ürünler, Türkiye`de özellikle çinko eksikliği nedeniyle oluşan bodurluk, demir eksikliği ile ortaya çıkan kansızlık ve benzeri olumsuzlukları, temel gıda olan ekmekle büyük ölçüde gidermeyi amaçlıyor.
Ekmekte devrim zamanı
UNO Yönetim Kurulu Başkanı Hasip Gençer, Türkiye`de sağlıklı ekmek sorununun bir niş olduğuna inanarak işine sarılan bir iş insanı. Zengin ekmekle ilgili çalışmaların temelini ve neden bu yolu seçtiklerini şöyle anlatıyor: `Türkiye`de yetersiz ve dengesiz beslenme sorunu var. Uzun AR-GE çalışmaları yaptık, yapıyoruz. Amacımız bu sorunu kökten değiştirerek ekmekte devrim yapmak. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde olduğu gibi, Türkiye`de de sağlıklı ve yeterli beslenme dönemi başlatmak.`
Gençler beslenemiyor
Türkiye`de yapılan ulusal ve yöresel araştırmalar, beslenme sorunundan en çok bebeklerin, büyüme çağındaki çocukların, gebe ve emzikli annelerin etkilendiğini gösteriyor. Bunlar, hassas veya risk altındaki grupları oluşturuyor. Şimdiye kadar TÜBİTAK-MAM, Roche Müstahzarları`nın desteği ile iki önemli araştırma gerçekleştirdi. Bunlardan ilkinde, Türkiye`nin üç bölgesinde, Marmara, İç Anadolu ve Doğu Anadolu`da, 7 -17 yaş grubu çocuk ve gençlerin beslenme profili, olması gereken kan vitamin ve mineral değerleriyle karşılaştırılarak çinko ve hemoglobin düzeyi yetersiz geçlerin oranı saptandı. Bu sonuçlar, ciddi beslenme yetersizliklerini ortaya koydu.
Zengin ekmek satılır
Bu sonuç, ister istemez, `anneler nasıl besleniyor` sorusunun cevabını aramayı gerektirdi. İkinci bir araştırmaya gidildi. Roche, bunu da desteklemiş. Değişik ekonomik düzeylerdeki anneler, gebelik ve emzirme dönemlerinde incelemeye alındı. Anne sütü enerji ve besin değerleri, bebeklerin büyüme gelişme durumları, annenin nasıl beslenip beslediği gibi ilişkiler araştırıldı. Bunda da trajik sonuçlar ortaya çıktı. Biz, bu sorunu temelden çözmeye karar verdik. TÜBİTAK ile özel bir proje başlattık. Şimdi una eksikliği çekilen vitamin ve mineralleri katıyoruz. Bunu sadece kendimize de saklamıyoruz. Yakında `Burada zengin ekmek satılır` levhaları gördüğünüz her fırına da, maliyetini büyük ölçüde kendi üstümüze alarak bu unu vereceğiz. Bu sorunu çözmeye kararlıyız.
Çocuklarımızın boyları neden bodur kalıyor
Araştırmalara göre Türkiye`de yetersiz beslenme sorunu ciddi boyutlarda. Özellikle büyüme çağında, çeşitli nedenlerle vücut için gerekli vitamin ve mineraller yeterince alınamıyor. B-2 vitamini kanda alyuvarların oluşmasını sağlıyor. Özellikle deri ve göz sağlığı açısından önemli. B-6 vitamini bağışıklık ve sinir sistemini destekliyor, vücudumuzun proteinleri ve yağları öğütmesine yardımcı oluyor. Vücuda oksijeni dağıtan hemoglobinin oluşumunu sağlıyor. Folik Asit hücre oluşumu için önem taşıyor. Azalması kanser ve kansızlık riskini doğuruyor. Kalsiyum başta kemik yapısı ve dişler olmak üzere kaslar ve sinirler için önemli bir mineral. Magnezyum, proteinlerin kana karışmasını, kasların ve sinirlerin düzenli bir şekilde çalışmasını sağlıyor. Kanın, oksijeni vücuda dağıtmasına sağlayan hemoglobin, demir sayesinde oluşuyor. Çinko, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, vücudun direncini artırıyor. Çinkonun Türkler açısından bir başka önemi var: Araştırmalar, topraklarımızın çinko yönünden zayıf olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla temel gıdamız olan ekmeğin ana maddesi olan buğdayımız, çinko yönünden zayıf. Bu da genellikle boy kısalığı gibi karekteristik bir sonuç doğuruyor. Uno`nun projesi bu eksiklikleri gidermeyi amaçlıyor.
Çinko eksikliği nelere yol açıyor
Her 5 çocuktan biri yaşına göre kısa.
24 - 59 aylık çocukların yaklaşık yüzde 20`si bodur.
5 yaşındaki çocukların dörtte biri kronik olarak yetersiz beslenmiş, yüzde 8`inin durumu ciddi.
Ailede 4. ve 5. çocukların beşte biri, 6. ve yukarı sıradaki çocukların üçte biri yaşıtlarına göre kısa.
İki yıldan kısa aralıklarla doğan çocukların dörtte biri bodur. Ayrıca, çocuklarda demir yetersizliği dikkat ve algılamalarında yetersizlik yaratıyor, okulda başarıyı etkiliyor.
Hedef, daha iyi beslenen Türkiye
Hasip Gençer`in yönetimindeki UNO `Hedef Daha İyi Beslenen Türkiye` sloganı ile kolları sıvadı. Yeni logosu, yepyeni ambalajları ve toplumun her kesiminin beslenme ihtiyacını karşılayacak nitelikteki besin değeri `zengin` ekmekleri ile yepyeni bir ekmek kavramı yarattı. UNO, yeni atılımlarını logosuna ve ambalajına da yansıttı. Firmanın, Türk insanına sağlık, enerji ve neşe katma hedefi, logosuna da daha belirgin ve daha simetrik hatlarla yansıtıldı. Yeni beyaz ambalajları ise hijyen kavramını ve ürünlerinin raflarda kolaylıkla ayırt edilebilmesini amaçlıyor. UNO, bir süre önce başlattığı `Ekmeğinizi Elletmeyin` kampanyasını da sürdürüyor.
Türkiye`de `zengin ekmek` tarihi
1992 yılında Ankara`da Ziraat Fakültesi Gıda Bilimi ve Teknolojisi Bölümü ile Hacettepe Üniversitesi Sağlık teknolojisi Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü ortaklaşa bir workshop düzenlediler. Roche Müstahzarları San. A.Ş.`nin desteklediği `Beslenme ve Uygulama Açısından Ekmeğin Zenginleştirilmesi` başlıklı bu çalışma ile konu ilk kez masaya yatırıldı.
2001 yılında TÜBİTAK-MAM Gıda Bilimi ve Teknolojisi Araştırma Enstitüsü (GBTAE) tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri için vitamin ve minerallerce zenginleştirilmiş ekmek projesi gerçekleştirildi. Proje sonuçlarına göre TSK`da uygulamaya geçilmesi planlanıyor.
Uno`nun bağlı bulunduğu Doruk Grubu desteğinde TÜBİTAK - MAM GBTAE yüzde 68-72 randımanlı buğday ununu zenginleştirme hammaddesi olarak kullanarak, çocuklar ve yetişkinler için iki ayrı formül gerçekleştirdi. B1, B2, B6, B12, C vitaminleri, niaksin, folik asit, demir, kalsiyum ve çinko zenginleştirilmesi yapıldı. Zenginleştirme ile yetişkinler için 300 gram, çocuklar için yaş gruplarına göre değişen 250 gram ekmek ile günlük gereksinimlerin karşılaştırılması hedeflendi.
Ultra mikro kapsüller
Katkılamada vitamin ve mineral ultra mikro enkapsülleri kullanıldı. Raf ömrü 2 yıl olan bu kapsüller sıcaklık ve ışık gibi etkenlerle prosesin hiçbir aşamasında ve ağızda çiğnemeyle parçalanmayan ancak mide asitlerinde çözünen özelliğe sahip.