New York ikiye bölündü

Dünyanın finans merkezi Wall Street’te yüzler gülüyor. Finansçılar rallinin sürmesini bekliyor. Orta sınıfı temsil edenlerin görüşleri ise ‘Biz kazanamayız’ şeklinde oluyor

SONGÜL HATISARU / Milliyet

Birleşmiş Milletler (BM) Kadının Statüsü Komisyonu toplantısı için New York’tayım. Telefonum çalıyor. Gelen telefon gazeteden. “Kadın sorunuyla ilgili yazıyı ne zaman göndereceğimi merak ettiler” diye düşünüyorum.

Telefondaki ses, “Dow Jones  uçmuş Songül Hanım, Wall Street’e bir uğrasak mı?” diyor.

Kadına şiddet oturumundan çıkıp, iniş çıkışlarıyla insan ruhuna şiddet uygulayan Dow Jones Sanayi Endeksinin yansımalarını yerinde görmek için Wall Street’e gidiyorum.

Dow Jones, 116 yıllık rekorunu kırmış. ABD’de iyimserlik hakim, borç tavanı krizi çözülmemiş, sarkıtılmış olsa da burada bir kriz beklenmiyor. Global ekonominin yeni dinamosu Çin’den gelen büyüme beklentisi gayet olumlu. Avrupa bölgesinde yakın zamanda bir dalgalanma ihtimali çok uzak görünüyor. Gelişmekte olan ülke piyasalarındaki hareketlilik ABD’ye de yansımış durumda.

‘Kaya gazı etkisi’

Dolayısıyla New York’ta sermaye piyasalarında yükselişi ifade eden Boğa’nın keyfi yerinde. Aslında Wall Street’in burcu Boğa bugün. Ama Wall Street’in, New York sokaklarında koşuşturan insanların o kadar umurunda değil yükseliş. Wall Street sokaklarına iniyorum, New Yorklularla konuşuyorum. Niye yükseldi bu kadar diyorum? Yatırım bankacısı Andy Silverman, yükselişinsürpriz olmadığının altını çiziyor ve makro bir çerçeve çiziyor...

ABD’nin kaya gazından milyarlarca dolarlık petrol rezervi bulduğunu, çok uzak olmayan bir gelecekte ABD’nin Ortadoğu petrolüne ihtiyacı kalmayacağını söylüyor. Bu çerçevede petrol fiyatlarındaki seyrin ve beklentinin de etkisiyle borsadaki hisse fiyatlarının zirveyi gördüğünü ifade ediyor. Silverman, “Amerikan borsası daha çok yükselir” diyerek geleceğe umutla bakıyor.

Durgunluk bitmedi

New York’ta konuştuğum birçok isim yükselişin ardından satış gelebileceğini, Amerikan ekonomisinde durgunluk döneminin henüz sona ermediğini, işsizliğin hâlâ çok yaygın olduğunu, borsadaki şirketlerin hisse senetlerinin fiyatlarının hâlâ düşük olmasının da bunu gösterdiğini söylüyor. New York’ta öğle yemeği sırasında sohbet ettiğimiz finansçılar ise şimdilerde hisse fiyatlarının daha makul bir zemine oturduğunun altını çiziyor.

‘Hep üst kattakiler kazanıyor’

Eskinin orta kademe memuru, şimdinin işsizi New York’lu Melissa Gregg, yanındakilerle birlikte vatandaş çerçevesinden not düşüyor: “Borsadaki yükselişte önceki güne göre hayatımda bir değişiklik yok. Kazananlar üst katta oturup şu an bizi izleyenler. 2008 krizinde de onlar kaybetmedi. Bizler evsiz kaldık. Benim cebime birşey girmiyor. Bu hızlı yükselişe de anlam veremiyorum. Beş aydır işsizim” diyor.

Yanındaki arkadaşı ise, yaşananları “Ekonomi doğru yolda ama bu yükselişin arkasından mutlaka bir satış gelir. Önemli olan bunun sürdürülüp sürdürelemeyeceği, ekonomideki iyi gidişatın bizim hayatımıza etkisi” şeklinde konuşuyor

Borç tavanına dikkat

Pacific Mercantile Bancorp CEO’su Raymond Dellerba ile ayak üstü sohbet ediyoruz. Bu isim ise, 85 milyar dolarlık bütçe kesintisinin uygulamada olduğunu, bütçe kesintilerinde Washington’da Demokratlarla Cumhuriyetçiler arasında süren borç tavanı görüşmelerinde anlaşma sağlanamaz ve kesintilerde ikinci etabın başlaması durumunda, borsanın bu gelişmelerden olumsuz etkilenebileceğine dikkat çekiyor. Ama bu olasılığın oldukça düşük olduğunun da altını çiziyor.

Konfeti yağmuru dindi, büyük çıkış sürer mi?

ABD’di ekonomi gazetesi Wall Street Journal (WSJ), zirve tartışmasını “Konfeti yağmuru bitiyor, stratejistler merakta: Dow’un yükselişi sürer mi?” başlıklı haber analizle sayfalarına taşımış. WSJ, bazı finans yöneticilerinin krizin artçı etkilerini göz önüne alarak “endişeyle dikiz aynasına bakmak yerine” borsanın “yerçekimine karşı gelen” yükselişini kucakladığını yazdı.

170 milyar dolarlık varlık yöneten Wells Fargo’nun yatırımlardan sorumlu yöneticilerinden Erik Davidson, “Hem müşteriler, hem de yatırımcılar arasında yeni bir cesaret belirdi. Ekonomi genel anlamda insanların korktuğu kadar kötü değil” dedi.

‘Herkesin aklı Fed’de’

Barclays yöneticilerinden Barry Knapp, müşterilerle yaptığı görüşmelerde herkesin aklında “düzeltmenin ne zaman olacağı düşüncesi”nin olduğunu belirterek, “Hepimizin aklında piyasayı şirket kazançları gibi temel göstergelerin değil, Fed politikasının yönlendirdiği var” açıklamasını yapıyor. 3.8 trilyon dolarlık BlackRock’ın baş stratejisti Russ Koesterich ise hisselerin tahvil ve paraya göre giderek daha çekici olduğunu belirtiyor.