Mirasçılar toprağı zor bölüşecek
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 14, 2005 10:22
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan `Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanun Tasarısı` ile 57. Hükümet döneminde başlayan tarımda kota uygulaması tüm tarımsal üretimi kapsayacak şekilde genişliyor. Fındık, şekerpancarı, tütün ve çaydan sonra tüm tarımsal üretimin planlanması için hazırlanan kanun tasarısı, toprakların miras yoluyla bölünmesini de sınırlıyor. Miras yoluyla bölünmesi gereken topraklar, yeterli büyüklükte parsel oluşturmuyorsa, ortak kullanımı teşvik edilecek. Bu da sağlanamazsa kiralanacak veya satışa çıkarılacak.
Araziler sınıflandırıldı
Meclis`e gönderilen tasarı, `toprakların doğal veya yapay yollarla kaybını ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasını, geliştirilmesini ve sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak planlı arazı kullanımını` amaçlıyor. Tasarı, tarım arazilerini `mutlak tarım arazisi`, `özel ürün arazisi`, `dikili tarım arazisi`, `marjinal tarım arazisi`, `yeterli büyüklükte tarımsal arazi`, `sulu tarım arazisi` olarak sınıflara ayırıyor.
Çeşitli sınıflara ayrılan tarım arazilerinin, toprağın üretim fonksiyonunu, endüstriyel, sosyo ekonomik ve ekolojik işlevlerini tamamen veya kısmen kaybetmesinin önüne geçmek için Toprak Korumu Kurulu oluşturulacak. Her ilde valinin veya görevlendireceği bir vali yardımcısının başkanlığında oluşturulacak olan Toprak Koruma Kurulu, 5 kişiden oluşacak. Kurul`un görevleri kanunda şu şekilde sıralandı: `Arazi kullanılan tüm faaliyetlerde, arazinin korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanılmasına yönelik inceleme, değerlendirme ve izleme yapmak, ortaya çıkan olumsuzlukları belirlemek, toprak korumayı ve bununla ilgili sorunları giderici önlemler almak, geliştirmek, uygulamasını sağlamak için görüş oluşturmak. Arazi kullanımını gerektiren tüm girişimleri yönlendimek üzere yerel plan ve projelerin uygulanması amacıyla takibini yapmak, yerel ölçekte izlemek, değerlendirmek ve çözümleyici öneriler geliştirmek, hazırlanacak toprak koruma ve arazi kullanım planları doğrultusunda, yerel ölçekli yıllık iş programları için görüş oluşturmak ve uygulamaya konulmasını takip etmek.`
Toprağa göre üretim
Tasarı, bakanlığa toprak koruma ve kullanmaya yönelik farklı sistemler kullanarak arazi ve toprakla ilgili sınıflandırma yapma ve yaptırma yetkisi veriyor. Tarım Bakanlığı`na verilen bu yetki çerçevesinde bakanlık, toprakların yapısına göre hangi arazilerin hangi üretime uygun olacağını, hangi dönemlerde hangi ürünlerin ekilip ekilmeyeceğini belirleyecek. Toprağın niteliği ve arazinin yeteneği gözetilerek uygun araziler ve kullanım biçimleri bakanlık tarafından belirlenecek. Arazi kullanım planlarında yerel, bölgesel ve ülkesel ölçekte tarım arazileri, mera arazileri, orman arazileri, özel kanunlarla koruma altına alınmış alanlar, yerleşim alanları, sosyal ve ekonomik amaçlı alt yapı tesisleri ve diğer arazı kullanım şekilleri bakanlıkça belirlenecek.
Tasarı ile getirilen en önemli ve en fazla tartışma konusu olacak maddelerden biri ise toprak paylaşımına ilişkin. Kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan yerler hariç olmak üzere tarım arazileri, belirlenen yeter büyüklükteki tarımsal arazi parsellerinden daha küçük parçalara bölünemeyecek. Miras yolu ile intikallerde yeterli büyüklükteki parsellerin oluşturulamaması durumunda ifraz (devir) yapılamayacak. Bu araziler ortak kullanıma verilecek veya kiralama ya da satış yoluna gidilerek tek parça halinde korunması sağlanacak.
Toprağı bozan parasını ödeyecek
Tarım arazilerini yanlış ve amacı dışında kullananlar, araziyi tahrip edenler, üretim yapısına zarar verenler valilikçe uyarılarak üç ay içinde toprakların bakanlıkça belirlenen projeler doğrultusunda kullanılması istenecek. Bu sürenin sonunda aykırılığın devam ettiğinin tespit edilmesi halinde o toprak üzerindeki faaliyet durdurulacak. Valilikçe arazinin eski haline dönüştürülmesi için yapılan tüm masraflar ise sorumludan tahsil edilecek. Araziye zarar verenlere, tahrip edilen mutlak tarım arazilerinin her metrekaresi için bir YTL, özel ürün ve dikili tarım arazilerinin her metrekaresi için 75 Yeni Kuruş, marjinal tarım arazilerinin her metrekaresi için 50 Yeni Kuruş idari para cezası verilecek. Tarımsal amaç için ayrılmış arazilerde izinsiz yapılan bütün yapılar yıkılıp temizlenecek.
Tarım dışı arazilerin kullanımında, kullanım için izinsiz işe başlanılmış veya çalışmalar devam ediyorsa, valilik işi tamamen durduracak. Yapılan iş tamamlanmış ise kullanımına izin verilmeyecek. Tarım dışı kullanılan arazilerin her metrekaresi için bir YTL idare para cezası verilecek. Toprak koruma projelerinin bulunmaması veya yetersizliği veya zamanında gerekli tadilatların yapılmaması sonucu oluşacak arazi tahribi veya toprak kaybından ise, proje hazırlanmasına gerek olmadığına karar verenler sorumlu olacak.
Bina yasağı
Tarım arazilerinin amaç dışı kullanılmasına kesinlikle izin verilmezken, bu konuda istisnalar da kanunda yer aldı. Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin tarımsal üretim dışı kullanılmasına, ancak, savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar, doğal afetler sonrasi ortaya çıkan yerleşim yeri ihtiyacı, petrol ve doğalgaz arama işletme faaliyetleri, kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri ile Tarım Bakanlığı`nca kamu yararı kararı alınmış yatırımlar için izin verilecek.
Miras toprağı bölmeyecek
Tarım arazilerinin miras yoluyla bölünmesi, bu alandaki en büyük sorunların başında geliyor. Aile içi tartışmalara, hatta davalara uzanan bu süreç tasarıyla kontrol altına alınıyor. Buna göre, mirasçılara kalan toprağın paylaşımında belirlenecek büyüklükler önem kazanıyor. Miras yolu ile intikallerde yeterli büyüklükteki parsellerin oluşturulamaması durumunda ifraz (devir) yapılamayacak.
Araziler sınıflandırıldı
Meclis`e gönderilen tasarı, `toprakların doğal veya yapay yollarla kaybını ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasını, geliştirilmesini ve sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak planlı arazı kullanımını` amaçlıyor. Tasarı, tarım arazilerini `mutlak tarım arazisi`, `özel ürün arazisi`, `dikili tarım arazisi`, `marjinal tarım arazisi`, `yeterli büyüklükte tarımsal arazi`, `sulu tarım arazisi` olarak sınıflara ayırıyor.
Çeşitli sınıflara ayrılan tarım arazilerinin, toprağın üretim fonksiyonunu, endüstriyel, sosyo ekonomik ve ekolojik işlevlerini tamamen veya kısmen kaybetmesinin önüne geçmek için Toprak Korumu Kurulu oluşturulacak. Her ilde valinin veya görevlendireceği bir vali yardımcısının başkanlığında oluşturulacak olan Toprak Koruma Kurulu, 5 kişiden oluşacak. Kurul`un görevleri kanunda şu şekilde sıralandı: `Arazi kullanılan tüm faaliyetlerde, arazinin korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanılmasına yönelik inceleme, değerlendirme ve izleme yapmak, ortaya çıkan olumsuzlukları belirlemek, toprak korumayı ve bununla ilgili sorunları giderici önlemler almak, geliştirmek, uygulamasını sağlamak için görüş oluşturmak. Arazi kullanımını gerektiren tüm girişimleri yönlendimek üzere yerel plan ve projelerin uygulanması amacıyla takibini yapmak, yerel ölçekte izlemek, değerlendirmek ve çözümleyici öneriler geliştirmek, hazırlanacak toprak koruma ve arazi kullanım planları doğrultusunda, yerel ölçekli yıllık iş programları için görüş oluşturmak ve uygulamaya konulmasını takip etmek.`
Toprağa göre üretim
Tasarı, bakanlığa toprak koruma ve kullanmaya yönelik farklı sistemler kullanarak arazi ve toprakla ilgili sınıflandırma yapma ve yaptırma yetkisi veriyor. Tarım Bakanlığı`na verilen bu yetki çerçevesinde bakanlık, toprakların yapısına göre hangi arazilerin hangi üretime uygun olacağını, hangi dönemlerde hangi ürünlerin ekilip ekilmeyeceğini belirleyecek. Toprağın niteliği ve arazinin yeteneği gözetilerek uygun araziler ve kullanım biçimleri bakanlık tarafından belirlenecek. Arazi kullanım planlarında yerel, bölgesel ve ülkesel ölçekte tarım arazileri, mera arazileri, orman arazileri, özel kanunlarla koruma altına alınmış alanlar, yerleşim alanları, sosyal ve ekonomik amaçlı alt yapı tesisleri ve diğer arazı kullanım şekilleri bakanlıkça belirlenecek.
Tasarı ile getirilen en önemli ve en fazla tartışma konusu olacak maddelerden biri ise toprak paylaşımına ilişkin. Kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan yerler hariç olmak üzere tarım arazileri, belirlenen yeter büyüklükteki tarımsal arazi parsellerinden daha küçük parçalara bölünemeyecek. Miras yolu ile intikallerde yeterli büyüklükteki parsellerin oluşturulamaması durumunda ifraz (devir) yapılamayacak. Bu araziler ortak kullanıma verilecek veya kiralama ya da satış yoluna gidilerek tek parça halinde korunması sağlanacak.
Toprağı bozan parasını ödeyecek
Tarım arazilerini yanlış ve amacı dışında kullananlar, araziyi tahrip edenler, üretim yapısına zarar verenler valilikçe uyarılarak üç ay içinde toprakların bakanlıkça belirlenen projeler doğrultusunda kullanılması istenecek. Bu sürenin sonunda aykırılığın devam ettiğinin tespit edilmesi halinde o toprak üzerindeki faaliyet durdurulacak. Valilikçe arazinin eski haline dönüştürülmesi için yapılan tüm masraflar ise sorumludan tahsil edilecek. Araziye zarar verenlere, tahrip edilen mutlak tarım arazilerinin her metrekaresi için bir YTL, özel ürün ve dikili tarım arazilerinin her metrekaresi için 75 Yeni Kuruş, marjinal tarım arazilerinin her metrekaresi için 50 Yeni Kuruş idari para cezası verilecek. Tarımsal amaç için ayrılmış arazilerde izinsiz yapılan bütün yapılar yıkılıp temizlenecek.
Tarım dışı arazilerin kullanımında, kullanım için izinsiz işe başlanılmış veya çalışmalar devam ediyorsa, valilik işi tamamen durduracak. Yapılan iş tamamlanmış ise kullanımına izin verilmeyecek. Tarım dışı kullanılan arazilerin her metrekaresi için bir YTL idare para cezası verilecek. Toprak koruma projelerinin bulunmaması veya yetersizliği veya zamanında gerekli tadilatların yapılmaması sonucu oluşacak arazi tahribi veya toprak kaybından ise, proje hazırlanmasına gerek olmadığına karar verenler sorumlu olacak.
Bina yasağı
Tarım arazilerinin amaç dışı kullanılmasına kesinlikle izin verilmezken, bu konuda istisnalar da kanunda yer aldı. Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin tarımsal üretim dışı kullanılmasına, ancak, savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar, doğal afetler sonrasi ortaya çıkan yerleşim yeri ihtiyacı, petrol ve doğalgaz arama işletme faaliyetleri, kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri ile Tarım Bakanlığı`nca kamu yararı kararı alınmış yatırımlar için izin verilecek.
Miras toprağı bölmeyecek
Tarım arazilerinin miras yoluyla bölünmesi, bu alandaki en büyük sorunların başında geliyor. Aile içi tartışmalara, hatta davalara uzanan bu süreç tasarıyla kontrol altına alınıyor. Buna göre, mirasçılara kalan toprağın paylaşımında belirlenecek büyüklükler önem kazanıyor. Miras yolu ile intikallerde yeterli büyüklükteki parsellerin oluşturulamaması durumunda ifraz (devir) yapılamayacak.