Milletvekiline kıyağı kaldırmayı unuttular
Güncelleme Tarihi:
Sosyal güvenlik uzmanları, Herkes milletvekili emekli aylıklarındaki artışı tartışıyor, oysa asıl kıyak emeklilik hükmü, borçlanma düzenlemesidir değerlendirmesinde bulundular.
Türkiye`de 70 milyonu ilgilendiren sosyal güvenlik yasa tasarısı tüm yönleriyle ele alınarak tartışılması gerekirken, çalışmalar milletvekilleriyle ilgili `kıyak` düzenlemelerin gölgesinde kaldı. Beş ayrı kanundaki 1000 dolayında maddeden oluşan mevcut sosyal güvenlik mevzuatını tek kanunda toplayan sosyal güvenlik yasa tasarısını taradıkça, milletvekilleri için yeni yeni avantajlı durumlar ortaya çıkıyor. Tasarı, sosyal güvenlik sistemi üzerinde yük teşkil eden ayrıcalıklı durumları ortadan kaldırarak, sistemin daha adil ve bütçeye yük olmadan işlemesini sağlamayı amaçlıyor.
Bu nedenle, gazeteci, pilot, hostes, sanatçı gibi değişik kesimlerin yararlanmakta oldukları fiili hizmet zammı kaldırılırken, bazı kesimlere sağlanan; sigortalı olmadıkları süreler için geriye dönük borçlanarak emekliliğe saydırma imkânları da sınırlandırıldı.
`Asıl kıyak bu`
Yeni sistemde sigortalılar sadece ücretsiz doğum ya da analık izni; askerlik; doktora veya tıpta uzmanlık; avukatlık stajı, beraatle sonuçlanan tutukluluk veya gözaltı; grev ve lokavt gibi kısa süreler için geriye dönük borçlanma imkânından yararlanabilecek.
Geriye dönük borçlanma yapılması erken emeklilik sonucunu doğurduğu için, sosyal güvenlik sistemine yük oluşturuyor. Bu nedenle, yeni tasarıda geriye dönük borçlanma oldukça kısa sürelerle sınırlı tutuldu. Ancak, Emekli Sandığı Kanunun`un Ek 1. Maddesinde, milletvekillerine, hem geriye, hem de vekilliği bittikten sonra yaşı emekli olmaya yetmiyorsa ve herhangi bir işte sigortalı olarak çalışmıyorsa, ileriye dönük borçlanma imkânı sağlanıyor.
Örneğin, çeşitli nedenlerle sigortalı bir işte çalışmaya ancak 30 yaşında başlayan bir kişi 40 yaşında milletvekili olursa, normalde en erken 55-60 yaş arasında emekli olabilir. Fakat Emekli Sandığı Kanunu`ndaki hükümden yararlanan milletvekilleri 18 yaşından 30 yaşına kadarki 12 yıllık süre için borçlanıp, dört-beş yıl da milletvekilliği yaptıktan sonra milletvekili statüsünden emekli aylığına hak kazanabiliyor.
Sosyal güvenlik uzmanları, `kıyak` olarak nitelendirilen milletvekillerinin maaş artışlarına ilişkin girişimlerin, bu düzenlemenin yanında masum kaldığını belirterek, Herkes milletvekillerinin maaş artışlarını tartışıyor. Oysa asıl kıyak emeklilik hükmü, borçlanma düzenlemesidir görüşünü dile getirdiler. TBMM gündemindeki tasarıya ilk kıyak düzenleme olarak, milletvekilliği sona eren, ama yaşı tutmadığı için emekli olamayan ve sigortalı bir işte de çalışmayanlara 1.500 YTL temsil tazminatı verilmesi hükmü konuldu. Tepkiler üzerine, Plan Bütçe Alt Komisyonu`nda bundan vazgeçildi.Alt komisyon raporuna `korsan` konulan, milletvekili emekli aylığını 1050-1500 YTL arasında artıran düzenleme de, tepkiler üzerine rapordan çıkartıldı. Vekilleri sağlıkta katkı payı ödemekten muaf tutarak, tüm sağlık harcamalarını TBMM bütçesine bırakan hüküm ise halen tasarıda duruyor.