Mayın temizleme için 2.7 milyar dolar fatura
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mart 16, 2006 09:08
SURİYE sınırında 50 yıl işlenmediği için değer kazanan mayınlı arazinin temizlenmesi için açılacak ihaleye 13 yabancı başvurdu. 3.5 milyon dönüm arazinin mayınlardan temizlenmesi ve daha sonra tarım amaçlı olarak işlenmesi için şirketler Milli Savunma Bakanlığı’na (MSB) verdikleri ön fiyatlarda yaklaşık 90 milyon ile 2 milyar 700 milyon dolar arasında değişen maliyet analizi çıkardı. Suriye sınırındaki alana ilgi gösteren şirketlerin 4’ü ingiliz, 3’ü İsrail, Ukrayna, Hırvatistan, Rusya, Fransa, Danimarka ve İsveç’ten birer firma talip. Bölgenin mayından temizlenmesine talip olan firmalar, TSK’nın elindeki uzman subay ve astsubay kadronun mayın temizleme sahasının büyüklüğü karşısında yetersiz kalacağını savunuyor.
ÖYMEN’İN BAKIŞI: CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
Sınır bölgesi kaçakçılığa engel olmak için 1956 yılında çiftçilerden kamulaştırma yoluyla alındı ve mayınlandı. Buranın asıl sahibi oradan 50 yıl önce uzaklaştırılan çiftçiler. Bölge tarıma açılacaksa o çiftçilere verilmeli. Bu toprağın üstü de altı da değerli. Buranın hemen karşısında Suriye’de petrol çıktı. Burada da çıkabilir.
NATO’nun Suriye ile tek sınırı burada ve yabancı şirketlere burayı 49 yıllığına vermenin sakıncası var. Bu kadar önemli günler yaşanırken Suriye sınırında iki Kıbrıs büyüklüğünde alanda yabancılar yer alacak ve kontrol Türkiye’de olmayacak.
TSK’nın bu iş için uygun ekipman ve kadrosu var. TSK daha önce Bulgaristan sınırında ve başka yerlerde bu tür temizleme işlerini üstlendi. NATO’nun içinde NAMSA adlı bölüm bu konuda uzman ve onlar da TSK gibi sıfır kárla çalışıyor. NAMSA Maliye Bakanlığı’na başvuruda bulunmuş ama cevap bile alamamış.
FİYAT FARKI NEDEN: Arazi, mayının tipine ve coğrafi koşullara göre mayınlardan üç şekilde temizleniyor. En pahalı fakat hızlı sistem mayınlı alanı bombalamak ya da füzeyle temizleme. Bu yöntemde en fazla yüzde 96 başarı elde ediliyor ama toprak uzun süre tarıma uygun olmuyor. Daha ucuz, daha uzun süreli ve daha verimli yöntem ise zırhlı araçlarla gerçekleşiyor. Bu yöntemde aracın önünde dönen zincir yerdeki mayını patlatıyor. Üçüncü yol olarak ise, aracın giremediği arazi şartlarında uzman mayın imha ekibi saatler süren çalışmayla mayını yerinden çıkarıyor. Uzmanlar bu yöntemle mayın temizlemenin yüzde yüz başarı getirdiğini ama zaman kaybı ve insan zaiatı riskinin yüksek olduğunu kaydediyor.
ÖYMEN’İN BAKIŞI: CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
Sınır bölgesi kaçakçılığa engel olmak için 1956 yılında çiftçilerden kamulaştırma yoluyla alındı ve mayınlandı. Buranın asıl sahibi oradan 50 yıl önce uzaklaştırılan çiftçiler. Bölge tarıma açılacaksa o çiftçilere verilmeli. Bu toprağın üstü de altı da değerli. Buranın hemen karşısında Suriye’de petrol çıktı. Burada da çıkabilir.
NATO’nun Suriye ile tek sınırı burada ve yabancı şirketlere burayı 49 yıllığına vermenin sakıncası var. Bu kadar önemli günler yaşanırken Suriye sınırında iki Kıbrıs büyüklüğünde alanda yabancılar yer alacak ve kontrol Türkiye’de olmayacak.
TSK’nın bu iş için uygun ekipman ve kadrosu var. TSK daha önce Bulgaristan sınırında ve başka yerlerde bu tür temizleme işlerini üstlendi. NATO’nun içinde NAMSA adlı bölüm bu konuda uzman ve onlar da TSK gibi sıfır kárla çalışıyor. NAMSA Maliye Bakanlığı’na başvuruda bulunmuş ama cevap bile alamamış.
FİYAT FARKI NEDEN: Arazi, mayının tipine ve coğrafi koşullara göre mayınlardan üç şekilde temizleniyor. En pahalı fakat hızlı sistem mayınlı alanı bombalamak ya da füzeyle temizleme. Bu yöntemde en fazla yüzde 96 başarı elde ediliyor ama toprak uzun süre tarıma uygun olmuyor. Daha ucuz, daha uzun süreli ve daha verimli yöntem ise zırhlı araçlarla gerçekleşiyor. Bu yöntemde aracın önünde dönen zincir yerdeki mayını patlatıyor. Üçüncü yol olarak ise, aracın giremediği arazi şartlarında uzman mayın imha ekibi saatler süren çalışmayla mayını yerinden çıkarıyor. Uzmanlar bu yöntemle mayın temizlemenin yüzde yüz başarı getirdiğini ama zaman kaybı ve insan zaiatı riskinin yüksek olduğunu kaydediyor.