Merkez Bankası Avrupa Para Birimi
Euro’nun 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren banknot şeklinde tedavüle çıkacağını hatırlatarak, tedavülden kalkacak para birimlerinin euro’ya dönüşüm kurlarını açıkladı.
TCMB’den yapılan açıklama şöyle:
Euro, bilindiği gibi başta Almanya ve Fransa olmak üzere Avrupa ülkelerinin refah düzeyini yükseltmek üzere kurdukları Ortak Pazar sisteminin son aşaması olan Avrupa Para Birliği’nin ortak (tek) parasıdır. Parasal Birliğe dahil Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İrlanda, İspanya, Portekiz, İtalya, Yunanistan, Finlandiya, Avusturya`dan oluşan oniki ülke hür iradeleriyle kendi ulusal paralarından vazgeçerek ortak bir para birimi yaratmışlardır.
1 Ocak 1999 tarihinden bu yana kaydi para olarak uygulamaya konulan Euro, üç yıllık bir geçiş döneminden sonra 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren de 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500’lük kupürler halinde banknot olarak söz konusu ülkelerde tedavüle çıkacaktır.
Euro banknotlarla birlikte çok kısa bir süre daha kullanımda kalmaya devam edecek Parasal Birliğe dahil oniki ülke ulusal paralarından;Hollanda Florini 28 Ocak 2002, İrlanda Lirası 9 Şubat 2002, Fransız Frangı 17 Şubat 2002, Alman Markı, Avusturya Şilini, Belçika Frangı, Fin Markkası, İspanyol Pezetası, İtalyan Lireti, Lüksemburg Frangı, Portekiz Esküdosu ve Yunan Drahmisi 28 Şubat 2002 tarihinde, yasal para olma özelliğini kaybederek tedavülden kalkacaktır.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, gerçek ve tüzel kişilerin, bankalarımız nezdindeki
döviz tevdiat hesaplarında, özel finans kurumları nezdindeki cari ve katılım hesaplarında ve nakit olarak ellerinde önemli miktarda söz konusu oniki ülke ulusal parası cinsinden varlık tuttuklarını gözönünde bulundurarak, oniki ülke ulusal paralarının Euro’ya dönüşümü konusunda aşağıda açıklanan düzenlemeleri yapmaktadır. İşlemlerin sorunsuz ve ekonomimize en düşük maliyetle en yüksek fayda sağlayacak biçimde sonuçlanabilmesi için kamuoyunun aşağıdaki hususlarda bilgilendirilmesi uygun görülmüştür.
1. Ulusal paraların dönüşümünde, hiçbir aksamaya yer vermeden süratle taleplerinin karşılanabilmesi için gerçek ve tüzel kişiler, her yerde kolayca ulaşabilecekleri bankalar, özel finans kurumları ve yetkili müesseseler ile genel esaslar çerçevesinde işlem yapabileceklerdir.
2. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yalnız bankalar, özel finans kurumları ve yetkili müesseseler ile işlem yapacaktır.
3. Adı geçen oniki ülke ulusal paralarının Euro’ya dönüşümü, bir daha değişmemek üzere 31 Aralık 1998 tarihinde sabitlenen 1 Euro = 13.7603 Avusturya Şilini, 1.95583 Alman Markı, 40.3399 Belçika Frangı, 5.94573 Fin Markkası, 6.55957 Fransız Frangı, 2.20371 Hollanda Florini, 40.3399 Lüksemburg Frangı, 0.787564 İrlanda Lirası, 166.386 İspanyol Pezetası, 1936.27 İtalyan Lireti, 200.482 Portekiz Esküdosu, 340.750 Yunan Drahmisi kurları üzerinden gerçekleştirilecektir. Ancak, navlun, sigorta ve kasada bekletilmesinden dolayı faiz işletilmemesi gibi, kaydi paraya göre daha yüksek maliyet getiren etkenler nedeniyle, sözkonusu maliyetler banknot değişimlerine masraf ve komisyon şeklinde yansıtılabilecektir.
4. Gerçek ve tüzel kişilerin, sözkonusu komisyon ve masraf uygulamasından kaçınabilmeleri banknot değişimini döviz tevdiat hesapları, cari ve katılım hesapları üzerinden yapmaları ile mümkün olabilecektir. Buna göre;
a- Hesap sahiplerinin farklı bir talimatları yoksa, bankalar ve özel finans kurumları nezdlerindeki oniki ülke ulusal para birimleri cinsinden halen açılmış olan döviz tevdiat hesaplarını, cari ve katılım hesaplarını en geç 31 Aralık 2001 tarihinde Euro’ya dönüştürecekler ve hesap sahiplerine hesaplarında ne kadar Euro olduğunu bildireceklerdir.
Hesap sahipleri, 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren, önceden olduğu gibi, vade ve ihbar süreleri saklı kalmak kaydıyla masraf ve komisyon ödemeden hesaplarından Euro banknot çekebileceklerdir.
Gerek yukarıda sözü edilen hesaplar, gerekse ulusal paralara atıf yapan sözleşmeler ve diğer hukuki işlemler ile bunlara ilişkin taraflarca kabul edilmiş faiz oranları, 24 Şubat 2000 tarih 4538 sayılı Euronun Hukuki Araçlara Etkisi Hakkında Kanun`un 5. Maddesi uyarınca para birimi değişikliğinden etkilenmeden aynen devam edecektir.
b- Gerçek ve tüzel kişiler, nakit olarak bulundurdukları oniki ülke ulusal paralarını herhangi bir masraf ve komisyon ödemeden dönüştürebilmek için bir banka veya özel finans kurumu nezdinde müşteri banka ilişkileri çerçevesinde uygun gördükleri bir döviz tevdiat hesabı veya cari ve katılım hesabı açtırabileceklerdir.
5. 1 Ocak 2002 tarihinden sonra ise, oniki ülke ulusal paraları cinsinden banknotların Euro banknot ile değiştirilmek üzere bankalar, özel finans kurumları ve yetkili müesseselere getirilmesi durumunda uygulanacak masraf ve komisyon tutarı bu kuruluşlarca serbestçe belirlenecektir.
6. Bankalar ve özel finans kurumları ihtiyaç duyacakları Euro banknotları, kendi imkanları ile yurtdışı muhabirlerinden veya uluslararası kuruluşlardan sağlayabilecekleri gibi, isterlerse Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından da temin edebileceklerdir. Yetkili müesseseler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve/veya bankalardan Euro banknot temin edebilirler.
7. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 1 Aralık 2001 tarihinden itibaren yurtdışından Euro banknot ithal etmeye başlayacak ve 1 Ocak 2002’den itibaren sunulmak üzere kendi şubelerinde hazır bulunduracaktır. 10 Aralık 2001 – 31 Aralık 2001 tarihleri arasında, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından banknot almak isteyen bankalara, 3 Ocak 2002 tarihine kadar geçerli olacak şekilde verecekleri teminat karşılığında ve 2 Ocak 2002 tarihinde hesabımızı alacaklandırmaları koşuluyla önceden Euro banknot verilecektir. İstekli bankalar banknotların:
a- İstanbul ve Ankara Şubelerimizden teslim alınması durumunda 1 Euro için TL 2,000.00,
b- Diğer şubelerimizden teslim alınması durumunda ise 1 Euro için TL 2,500.00, masraf ödeyeceklerdir. Kabul edilecek teminatların nitelikleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile ön yüklemeyi yapacak olan Parasal Birliğe üye ülke merkez bankası arasında imzalanacak olan anlaşmayı takiben, anılan anlaşmada belirlenen koşullar çerçevesinde saptanarak 1 Aralık 2001 tarihinden önce ilgili kuruluşlara duyurulacaktır.
8. 1 Ocak 2002 tarihinden sonra, bankalar, özel finans kurumları ve yetkili müesseseler Euro banknotları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından, gerek Döviz ve Efektif Piyasaları işlemleri yoluyla, gerek gişe işlemleriyle edinebileceklerdir. Döviz/Efektif (Euro) ve oniki ülke ulusal paraları üzerinden yapılacak olan Efektif (ulusal para)/Efektif (Euro) işlemlerinde geçerli olacak iskonto oranları Reuters CBTS, Telerate 15882 sayfalarında ilan edilecektir. Gişe işlemlerinde ise 7. maddede belirtilen masraflar geçerli olacaktır.
9. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, oniki ülke ulusal paraları ile ilgili gösterge niteliğinde kur yayımlamaya aşağıda belirtilen tarihlere kadar devam edecek, sözkonusu tarihlerden sonra ulusal paralarla ilgili kurlar yayımlanmayacaktır: Hollanda Florini 28 Ocak 2002, İrlanda Lirası 9 Şubat 2002, Fransız Frangı 17 Şubat 2002, Alman Markı, Avusturya Şilini, Belçika Frangı, Fin Markkası, İspanyol Pezetası, İtalyan Lireti, Lüksemburg Frangı, Portekiz Esküdosu ve Yunan Drahmisi 28 Şubat 2002
10. Tedavülden kaldırılacak ulusal paraların ulusal merkez bankaları tarafından kabul edilecek son geçerlilik tarihleri ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bu çerçevede, Finlandiya, Fransa, İtalya ve Yunanistan Merkez Bankaları kendi ulusal paralarının tedavülden kaldırılmasından sonra 10 yıl, Portekiz Merkez Bankası 20 yıl, Hollanda Merkez Bankası 1 Ocak 2032 tarihine kadar, diğer ülkelerin merkez bankaları ise süresiz olarak ulusal paralarını Euro ile değiştireceklerdir.
Sözkonusu ulusal paraların tedavülden kalkmasından sonra da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, bankalar, özel finans kurumları ve yetkili müesseselerden gelecek değişim taleplerini 31 Aralık 2003 tarihine kadar karşılayacaktır. Değişim işleminin kısa sürede tamamlanmasının ve ileri tarihlere sarkmamasının hem vatandaşlarımızın hem de ülkemizin yararına olduğu düşünülmektedir.
Tereddüt edilen hususlarda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Piyasalar ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüklerinden aşağıda telefon ve elektronik posta adresleri belirtilen kişilerle irtibat kurulmasında yarar görülmektedir.
Kamuoyuna önemle duyurulur.