Kriz, evsahibi ile kiracıyı uzlaştırdı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 13, 2002 09:093dk okuma
Kriz nedeniyle evinin boş kalmasından korkan evsahipleri, kontratları unuttu. Pazarlıklar sonucunda, evsahipleri sıfır ya da yüzde 25 zamma razı olmaya başladı
Ekonomik krizle birlikte ücretleri enflasyonun altında artan ya da sabit kalan çalışanlar, evsahiplerinin davranışını da değiştirdi. Önce devalüasyonla birlikte dolara endeksli kiralarda `fedakârlık` yapan evsahipleri, şimdi de `yeter ki evim boş kalmasın` diyerek artış oranında ısrar etmekten vazgeçti. Yüzde 90 enflasyonla kapanan 2001 yılının ardından, evsahipleri enflasyon oranında artış demeyi aklından bile geçirmezken, kiracı ile şunun ortasını bulalım pazarlıkları yapılır oldu.
Bu arada uzun süredir durma noktasına gelen emlak satışları, özellikle dolardaki düşüş ve yatırım seçeneklerinin daralması nedeniyle Nisan ayında Mart`a göre yüzde 100`e yaklaşan oranda arttı.
SATIŞLARDA ARTIŞ VAR
Uluslararası gayrimenkul zinciri Re/Max`in Genel Müdürü Murat Goldştayn, kiralık konutta arz ve talep arasındaki dengesizlik yüzünden artışların da sınırlı kaldığını belirterek şunları anlattı: Gayrimenkul sahipleri ya kira artışlarını sabit tutuyor ya da çok düşük miktarlarda zam yapıyor. Aksi takdirde mevcut kiracıları da ayrılırsa aynı fiyattan daha düşük fiyata kiralayacakları endişesi hakim. Ya da yeni bir kiracı bulma şansı çok düşük. Özellikle ticari gayrimenkulde, işyerleri kapandığı ya da değiştirildiği için pazarda ciddi bir daralma yaşandı.
Murat Goldştayn, satılık gayrimenkulle ilgili gelişmeleri de şöyle anlattı: Satış fiyatları yükselmedi ama bu canlılık sürerse şimdi başlayacak. Geçtiğimiz yıl yaşanan olumsuz ekonomik gelişmeler sonrasında gayrimenkul sektöründeki fiyatlarda ciddi bir gerileme görüldü. Özellikle satılık gayrimenkul fiyatları yüzde 20-30 oranında düştü. Nisan ayında ise daha önceki aylara nazaran bir hareket gözlendi.
Doların düşmesi ile birlikte, ertelenen talep, yaz aylarının da yaklaşmasıyla beraber kendini göstermeye başladı. Mayıs ve Haziran aylarının da gayrimenkul sektöründe en hareketli dönemlerden biri olduğu düşünülürse, canlılığın sürmesini bekliyoruz.
YÜZDE 25`E RAZI OLDULAR
Turyap Genel Müdürü Azmi Sarıbay da, pek çok semtte kiraların neredeyse sabit kaldığını, birçoğunda ise artışların yüzde 25`le sınırlandığını belirterek, Artık evsahibi evinin boş kalmasını göze alamıyor, kiracı da yeni eve taşınmanın maliyetinden kaçınıyor. Aynı semtteki başka evleri emsal göstererek pazarlık yapıyor dedi. Azmi Sarıbay, ilkbahar nedeniyle konut ya da ofisini taşımak isteyenlerin arayış içine girdiğini ve okulların kapanmasıyla bu hareketin artacağını belirterek, şunları söyledi: 2001`i pek çok sektör gibi gayrimenkul de kara ve kayıp bir yıl olarak kabul etti. 2002`de ise umudumuzu dövizin iniş-çıkışının durmasına ve uzun vadeli konut kredilerinin yaygınlaşmasına bağladık. 2002`de gayrimenkul piyasası 1997 düzeyine indi.
Semtlere göre farklılıklar olmakla birlikte emlak fiyatları yüzde 50 düştü. Kiralarda buna bağlı olarak geçmişte olduğu gibi artışlar olmadı. Ancak yapı olarak gayrimenkul edinmeye meyilli insanların uzun vadede en çok getiri sağlayan gayrimenkulü tercih edeceğini düşünüyorum.
İHTİLAF DAVALARI YÜZDE 50 AZALDI
Yıllardır evsahibi-kiracı davalarını gören Avukat Nuri Karahan, Artık kiracı çıkartma dönemi geçti, eskisi gibi kiracılar sıraya dizilmiyor. O yüzden evsahibi-kiracı anlaşmazlığı davaları yüzde 50 azaldı diyerek şunları söyledi: Sözleşme metinlerindeki değişiklik iki tarafın kendi rızasıyla olabilecek bir konudur. Enflasyonun inmesi sözleşmeleri etkilemiyor. Artış oranı neyse ona uymak zorunda. Ama herkes kendi kiracısıyla özel anlaşma yaparak değiştirebilir. Ben, ekonomik program döneminde kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlayan yasa çıktığında, `Anayasa Mahkemesi`nin bu yasayı iptal etme ihtimali var` demiştim. Kira artışları donduruldu ve kiracılara şunu önerdim: `İmkân bana döndü diye yasaya sadık kalıp mal sahibini mağdur etmeyin. Bu geçici bir dönem. Sonra taviz koparma lüksünüz olmaz.`
Kira ilişkileri uzun süre devam ediyor bizim toplumumuzda. Şimdi de enflasyon oranı düşüyor. Ev sahiplerine de aynı şeyi öneririm. Hükümet aşağıya çekmekte ısrarlı. Şimdi koz kiracılarda, onlarla anlaşmakta her zaman fayda var. Çünkü İstanbul`da şöyle bir dolaşın, sadece Şişli-Taksim tarafında komple satılıklar, kiralıklar var. Artık kiracılar kapının önünde sıraya girmiyor.
Ekonomik krizle birlikte ücretleri enflasyonun altında artan ya da sabit kalan çalışanlar, evsahiplerinin davranışını da değiştirdi. Önce devalüasyonla birlikte dolara endeksli kiralarda `fedakârlık` yapan evsahipleri, şimdi de `yeter ki evim boş kalmasın` diyerek artış oranında ısrar etmekten vazgeçti. Yüzde 90 enflasyonla kapanan 2001 yılının ardından, evsahipleri enflasyon oranında artış demeyi aklından bile geçirmezken, kiracı ile şunun ortasını bulalım pazarlıkları yapılır oldu.
Bu arada uzun süredir durma noktasına gelen emlak satışları, özellikle dolardaki düşüş ve yatırım seçeneklerinin daralması nedeniyle Nisan ayında Mart`a göre yüzde 100`e yaklaşan oranda arttı.
SATIŞLARDA ARTIŞ VAR
Uluslararası gayrimenkul zinciri Re/Max`in Genel Müdürü Murat Goldştayn, kiralık konutta arz ve talep arasındaki dengesizlik yüzünden artışların da sınırlı kaldığını belirterek şunları anlattı: Gayrimenkul sahipleri ya kira artışlarını sabit tutuyor ya da çok düşük miktarlarda zam yapıyor. Aksi takdirde mevcut kiracıları da ayrılırsa aynı fiyattan daha düşük fiyata kiralayacakları endişesi hakim. Ya da yeni bir kiracı bulma şansı çok düşük. Özellikle ticari gayrimenkulde, işyerleri kapandığı ya da değiştirildiği için pazarda ciddi bir daralma yaşandı.
Murat Goldştayn, satılık gayrimenkulle ilgili gelişmeleri de şöyle anlattı: Satış fiyatları yükselmedi ama bu canlılık sürerse şimdi başlayacak. Geçtiğimiz yıl yaşanan olumsuz ekonomik gelişmeler sonrasında gayrimenkul sektöründeki fiyatlarda ciddi bir gerileme görüldü. Özellikle satılık gayrimenkul fiyatları yüzde 20-30 oranında düştü. Nisan ayında ise daha önceki aylara nazaran bir hareket gözlendi.
Doların düşmesi ile birlikte, ertelenen talep, yaz aylarının da yaklaşmasıyla beraber kendini göstermeye başladı. Mayıs ve Haziran aylarının da gayrimenkul sektöründe en hareketli dönemlerden biri olduğu düşünülürse, canlılığın sürmesini bekliyoruz.
YÜZDE 25`E RAZI OLDULAR
Turyap Genel Müdürü Azmi Sarıbay da, pek çok semtte kiraların neredeyse sabit kaldığını, birçoğunda ise artışların yüzde 25`le sınırlandığını belirterek, Artık evsahibi evinin boş kalmasını göze alamıyor, kiracı da yeni eve taşınmanın maliyetinden kaçınıyor. Aynı semtteki başka evleri emsal göstererek pazarlık yapıyor dedi. Azmi Sarıbay, ilkbahar nedeniyle konut ya da ofisini taşımak isteyenlerin arayış içine girdiğini ve okulların kapanmasıyla bu hareketin artacağını belirterek, şunları söyledi: 2001`i pek çok sektör gibi gayrimenkul de kara ve kayıp bir yıl olarak kabul etti. 2002`de ise umudumuzu dövizin iniş-çıkışının durmasına ve uzun vadeli konut kredilerinin yaygınlaşmasına bağladık. 2002`de gayrimenkul piyasası 1997 düzeyine indi.
Semtlere göre farklılıklar olmakla birlikte emlak fiyatları yüzde 50 düştü. Kiralarda buna bağlı olarak geçmişte olduğu gibi artışlar olmadı. Ancak yapı olarak gayrimenkul edinmeye meyilli insanların uzun vadede en çok getiri sağlayan gayrimenkulü tercih edeceğini düşünüyorum.
İHTİLAF DAVALARI YÜZDE 50 AZALDI
Yıllardır evsahibi-kiracı davalarını gören Avukat Nuri Karahan, Artık kiracı çıkartma dönemi geçti, eskisi gibi kiracılar sıraya dizilmiyor. O yüzden evsahibi-kiracı anlaşmazlığı davaları yüzde 50 azaldı diyerek şunları söyledi: Sözleşme metinlerindeki değişiklik iki tarafın kendi rızasıyla olabilecek bir konudur. Enflasyonun inmesi sözleşmeleri etkilemiyor. Artış oranı neyse ona uymak zorunda. Ama herkes kendi kiracısıyla özel anlaşma yaparak değiştirebilir. Ben, ekonomik program döneminde kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlayan yasa çıktığında, `Anayasa Mahkemesi`nin bu yasayı iptal etme ihtimali var` demiştim. Kira artışları donduruldu ve kiracılara şunu önerdim: `İmkân bana döndü diye yasaya sadık kalıp mal sahibini mağdur etmeyin. Bu geçici bir dönem. Sonra taviz koparma lüksünüz olmaz.`
Kira ilişkileri uzun süre devam ediyor bizim toplumumuzda. Şimdi de enflasyon oranı düşüyor. Ev sahiplerine de aynı şeyi öneririm. Hükümet aşağıya çekmekte ısrarlı. Şimdi koz kiracılarda, onlarla anlaşmakta her zaman fayda var. Çünkü İstanbul`da şöyle bir dolaşın, sadece Şişli-Taksim tarafında komple satılıklar, kiralıklar var. Artık kiracılar kapının önünde sıraya girmiyor.