Oluşturulma Tarihi: Ekim 13, 2006 10:19
Osmanlı İmparatorluğu`nda ekonomik hayata 1840 yılında giren kâğıt paranın serüveni ilk kez kitap oldu. `Osmanlı İmparatorluğu Kâğıt Paraları` adlı kitap, kâğıt para yolculuğunda bir imparatorluğun çöküş izleri de araştırdı. Para koleksiyonerleri Mehmet Tezçakın ve Güçlü Kayral`ın hazırladığı eser, kâğıt parayı her yönüyle inceledi.
İngiltere kalpazan oldu
Kitapta Osmanlı kâğıt parasının sıklıkla yaşadığı zorluklara ilginç örnekler verildi. Buna göre, 1. Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı ekonomisini çökertmek isteyen İngiltere, Osmanlı`da kalpazanlığa soyundu. Sahte 10 liralıklar basarak tedavüle sunan İngiltere, Çanakkale Savaşı`na da bu sahte paraların ekonomi üzerinde yol açacağı tahribatı ortadan kaldırmak üzere hazırlıklı geldi. Çanakkale`yi işgal edeceklerine emin olan İngiliz birlikleri, yanlarında üzerinde Osmanlıca yazılar bulunan İngiliz paralarıyla geldi.
Kendi parasını kendi bastı
Osmanlı İmparatorluğu`nun farklı bölgelerinde geçici de olsa hâkimiyet sağlayan yönetimler, kendi paralarını çıkardı. Enver Paşa, Trablusgarp Savaşı sırasında merkezden gelecek para gecikince, kendi mührü ile kâğıt para çıkardı. Rusya`daki Ekim Devrimi sonrası İstanbul`a kaçan Rus Çarı`nı koruyan birlikler de ihtiyaçlarını karşılamak üzere rublelerin üzerine mühür ve imza atarak para tedavüle soktu.
İkiye kesip çoğalttılar
Tedavülündeki başarısızlıklar nedeniyle kâğıt para sıkıntısı çekildiği zaman ilginç yöntemler de bulundu. Bazen kâğıt paralar ortadan ikiyi kesilerek `çoğaltıldı`, bazen de posta pullarının arkasına karton yapıştırarak para olarak kullanıma sunuldu. Tüm olumsuzluklara rağmen Osmanlı kâğıt parasının kullanımı, mecburiyet sonucu da olsa, Cumhuriyet dönemine de taştı. Osmanlı parası 1927 yılına kadar ceplerde ve cüzdanlardaki yerini korudu.