Irak´ta Şiiler nüfusun % 60´ını oluşturuyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Nisan 17, 2003 11:212dk okuma
Irak´ta Saddam Hüseyin´in devrilmesiyle yönetimdeki boşluğu doldurmak için hızla harekete geçen Şiiler, ülke nüfusunun yüzde 60´ını oluşturuyor
Irak´ta Saddam Hüseyin´in devrilmesiyle yönetimdeki boşluğu doldurmak için hızla harekete geçen Şiiler, ülke nüfusunun yüzde 60´ını oluşturuyor.
Dünyada 1 milyar Müslüman´ın yüzde 15´inden azını oluşturan Şiiler, Irak ve İran´da çoğunlukta bulunuyor. Irak´ta yabancı güçlerinvarlığına karşı çıkan ve ABD´ye güvenmeyen Şiiler hakkında en çok sorulan sorular ve cevapları şöyle:
´´- Iraklı Şiiler ne istiyor? Şiiler, Saddam liderliğindeki Sünni yönetimin devrilmesiyle Irak´ta modern tarihte ilk kez siyasi üstünlük istiyor. Şii din adamları, geçen haftalarda kentlerde yöneticiler atadı, sokağa çıkma yasakları koydu, fakirlere para yardımı yaptı, sağlık hizmetive iş verdi. Amerikan güçleri ve ülkeye dönmeye başlayan sürgündeki Iraklı liderleri protesto eden Şiiler, Saddam yönetiminin devrilmesiyle uzun zaman sonra ilk kez dini törenler düzenledi. Şii din adamları, başkent Bağdat´ta, ´´Saddamkent´´te kendi polis gücünü kurdu, hastane yönetimleriyle gıda dağıtımını ele aldı. Irak´ın güneydoğusundaki Kut kentinde Şii lider Seyid Abbas, kendisini kent yöneticisi ilan etti. Kerbela ve Necef´te de benzer durumlara rastlandı. - Şii nüfusun çoğunlukta olduğu Irak´ta yönetim İran´daki gibi teokrasi mi olur? Bu beklenmiyor. Bazı Iraklı Şii liderler, Batı´nın demokratik değerlerinin Irak´a uygun olup olmadığını sorguluyor, ancak Ur kentinde ABD´nin önderliğinde düzenlenen Irak´ın geleceğine ilişkin toplantıda Şiiler dahil 80 katılımcı Irak´ta demokratik yönetim olmasıyönünde fikir birliğine vardı. Bunun yanı sıra Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi (IİDYK) toplantıyı boykot etti. - İran, Şii çoğunluğun bulunduğu Irak´ı çok fazla etkiler mi? Bu da beklenmiyor. Iraklı Şiiler, İranlılar gibi Fars değil, Arap ve aşırı milliyetçiler. Şiiler, 1980-1988´deki İran-Irak savaşında Saddam´a karşı ayaklanmadı ya da İran´ın yanında savaşmadı. Ancak İran´ın Irak´taki Şii çoğunluktan yararlanıp yararlanmayacağı sorgulanabilir. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Irak savaşında, İran´ın desteklediği savaşçıların Irak´ta olduğunu söylemişti. - Irak´ta Şiiler birleşmiş bir güç mü? Hayır. Irak´taki Şiiler arasında bölünmeler görülüyor. Şii din adamları, birliğin sağlanması için ülkenin güneyindeki kutsal bölgeyi ziyaret ediyor. Saddam yönetiminde İran´a kaçan ve Irak´ta kalan Şiiler arasında da bölünme var. Ayrıca Kerbela´daki Şiilerle Necef´tekiler arasında sessiz bir rekabet mevcut. Şii gruplar arasındaçıkabilecek çatışmaların, Irak´ta yeni yönetim kurulması çabalarına gölge düşürebileceği olasılığı üzerinde duruluyor. - Irak´taki Şii üstünlüğü, Sünnilerin tepkisine yol açabilir mi? Muhtemelen. Sünnilerin yönetimdeki üstünlüğü, Irak´ın kurulmasına kadar dayanıyor. Sünniler, eğitim, ordu ve ekonomi alanlarında Şiilerden önde geliyor ve bundan kolay vazgeçmeyecekleri düşünülüyor.´´ (A.A.)
Dünyada 1 milyar Müslüman´ın yüzde 15´inden azını oluşturan Şiiler, Irak ve İran´da çoğunlukta bulunuyor. Irak´ta yabancı güçlerinvarlığına karşı çıkan ve ABD´ye güvenmeyen Şiiler hakkında en çok sorulan sorular ve cevapları şöyle:
´´- Iraklı Şiiler ne istiyor? Şiiler, Saddam liderliğindeki Sünni yönetimin devrilmesiyle Irak´ta modern tarihte ilk kez siyasi üstünlük istiyor. Şii din adamları, geçen haftalarda kentlerde yöneticiler atadı, sokağa çıkma yasakları koydu, fakirlere para yardımı yaptı, sağlık hizmetive iş verdi. Amerikan güçleri ve ülkeye dönmeye başlayan sürgündeki Iraklı liderleri protesto eden Şiiler, Saddam yönetiminin devrilmesiyle uzun zaman sonra ilk kez dini törenler düzenledi. Şii din adamları, başkent Bağdat´ta, ´´Saddamkent´´te kendi polis gücünü kurdu, hastane yönetimleriyle gıda dağıtımını ele aldı. Irak´ın güneydoğusundaki Kut kentinde Şii lider Seyid Abbas, kendisini kent yöneticisi ilan etti. Kerbela ve Necef´te de benzer durumlara rastlandı. - Şii nüfusun çoğunlukta olduğu Irak´ta yönetim İran´daki gibi teokrasi mi olur? Bu beklenmiyor. Bazı Iraklı Şii liderler, Batı´nın demokratik değerlerinin Irak´a uygun olup olmadığını sorguluyor, ancak Ur kentinde ABD´nin önderliğinde düzenlenen Irak´ın geleceğine ilişkin toplantıda Şiiler dahil 80 katılımcı Irak´ta demokratik yönetim olmasıyönünde fikir birliğine vardı. Bunun yanı sıra Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi (IİDYK) toplantıyı boykot etti. - İran, Şii çoğunluğun bulunduğu Irak´ı çok fazla etkiler mi? Bu da beklenmiyor. Iraklı Şiiler, İranlılar gibi Fars değil, Arap ve aşırı milliyetçiler. Şiiler, 1980-1988´deki İran-Irak savaşında Saddam´a karşı ayaklanmadı ya da İran´ın yanında savaşmadı. Ancak İran´ın Irak´taki Şii çoğunluktan yararlanıp yararlanmayacağı sorgulanabilir. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Irak savaşında, İran´ın desteklediği savaşçıların Irak´ta olduğunu söylemişti. - Irak´ta Şiiler birleşmiş bir güç mü? Hayır. Irak´taki Şiiler arasında bölünmeler görülüyor. Şii din adamları, birliğin sağlanması için ülkenin güneyindeki kutsal bölgeyi ziyaret ediyor. Saddam yönetiminde İran´a kaçan ve Irak´ta kalan Şiiler arasında da bölünme var. Ayrıca Kerbela´daki Şiilerle Necef´tekiler arasında sessiz bir rekabet mevcut. Şii gruplar arasındaçıkabilecek çatışmaların, Irak´ta yeni yönetim kurulması çabalarına gölge düşürebileceği olasılığı üzerinde duruluyor. - Irak´taki Şii üstünlüğü, Sünnilerin tepkisine yol açabilir mi? Muhtemelen. Sünnilerin yönetimdeki üstünlüğü, Irak´ın kurulmasına kadar dayanıyor. Sünniler, eğitim, ordu ve ekonomi alanlarında Şiilerden önde geliyor ve bundan kolay vazgeçmeyecekleri düşünülüyor.´´ (A.A.)