İpotekli Konut Finansmanı Sistemi kredi faizine vergi teşviki olmadan çıktı
Güncelleme Tarihi:
TBMM Genel Kurulu`nda `temel kanun` olarak görüşülen yasa, CHP`nin de desteğiyle kısa sürede yasalaştı. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, yasanın kabulünden sonra yaptığı teşekkür konuşmasında, yasayla vatandaşların uzun vadeli borçlanma yoluyla konut sahibi olacaklarını anlatırken, Borçsuz ve heyecansız yaşamaktansa, borçlu ve heyecanlı olmak tercih edilir dedi.
Yasayla, bugüne kadar sadece bankalar tarafından kullandırılan konut kredileri bundan böyle finansal kiralama şirketleri ve tüketici finansman şirketleri tarafından da kullandırılabilecek. Ancak banka dışı kurumlar kredi kullandırmaya, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten altı ay sonra başlayabilecek. Bankalar ve diğer kredi kullandıran kuruluşlar ile Toplu Konut İdaresi, satılan konutlar için konulan ipotekleri karşılık göstererek yurtiçi ve yurtdışında tahvil ihraç ederek, ya da yatırım fonları çıkararak yeni kaynak yaratabilecek. Bu kaynaklar da yeniden kredi kullandırımında kullanılacak.
Eski krediler de sisteme
Yasaya göre, bugüne kadar kullandırılmış konut kredileri de otomatik olarak kapsama alınacak. Mevcut konut kredilerinde bankayla imzaladıkları sözleşmenin avantajlı hükümler içerdiğini düşünenlerin, yasa Resmi Gazete`de yayımlandıktan sonraki üç ay içinde ilgili bankaya başvurup mortgage sistemine girmek istemediğini belirtmesi gerekiyor. Ancak, bu yasa çıkmadan önce konut kredisi kullananlar, yeni sisteme girseler de girmeseler de, vadesinden önce ödedikleri borçlar için, bakanlıkça belirlenmiş oranlarda borç indirimi olanağından yararlanacak.
Üç türlü faiz olacak
TBMM`de kabul edilen yasayla verilecek konut kredisinden, kendi arsasında konut yapmak isteyenler, inşaatı bitmiş veya yıllardır kullanılan konutları alanlarla, temelden girdikleri konutlar için ödeme yapanlar yararlanabilecek.
Yasayla, mali kuruluşların konut kredisini finanse etme maliyetleri azalacağı için, bir miktar faiz indirimi söz konusu olacak. Ancak, faizde kalıcı düşüş, enflasyondaki düşüşle sağlanacak.
Yeni sistemde de konut kredisi kullanmak isteyenlerin konut bedelinin yaklaşık yüzde 25 oranında birikime sahip olması gerekecek. Kredi, konutun kalan bedeli için kullandırılacak.
Konut kredileri sabit faizli, değişken faizli veya her ikisini de içerecek şekilde; yani bazı yıllar için sabit, bazı yıllar için değişken faizli olarak belirlenebilecek. Faiz tercihi, tüketiciye bırakılacak. Tüketici, sabit faizli kredi kullanmışsa, oran iki tarafın rızası olmadıkça değiştirilemeyecek.
Değişken faizde ise yurtiçi ve yurtdışında genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan bir endeks baz alınacak. Bu amaçla kullanılabilecek referans faizler ve endeksler Merkez Bankası tarafından belirlenecek.
Değişken faizli kredi kullananlar, gelecek yıllarda enflasyonda yaşanacak düşüşlerden faydalanabilecekler. Ancak, geçmişte olduğu gibi, gelecek yıllarda da enflasyonda ani bir sıçrama yaşanması durumunda, değişken faizli kredi kullananların zor durumda kalması söz konusu. Tüketicilerin, konut kredisi kullanırken, kredi sözleşmesini avukatıyla birlikte gözden geçirmesi tavsiye ediliyor.
Erken ödemeye ceza
Tüketiciler, kredi borcunun tamamını önceden ödeyebileceği gibi, aynı zamanda bir ya da birden çok taksidi vadesinden önce ödeyebilecek. Her iki durumda da finansman kuruluşu, vadesinden önce ödenen taksitler için faiz indirimi yapmakla yükümlü olacak. Ödenen miktara göre gerekli faiz indiriminin ne olacağı yönetmelikle düzenlenecek.
Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi halinde, sözleşmede yer verilmek suretiyle, erken ödemeler için tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilebilecek. Erken ödeme ücreti, erken ödenen tutarın yüzde 2`sini geçemeyecek. Oranlar değişken belirlenirse, tüketiciden erken ödeme ücreti istenemeyecek.
Konut devri mümkün
Yasaya göre, finansal kiralama yoluyla alınan konutlar, şirketten yazılı izin alınmak kaydıyla başkasına devredilebilecek. Bankalar ve finansman şirketlerinin kredi kullandırdığı konutların devredilmesi konusunda da yasada herhangi bir engel bulunmuyor.
Ayıplı mal sorumluluğu
Kredi kullanılarak satın alınan konutun zamanında veya hiç teslim edilmemesi, eksik ya da hasarlı teslim edilmesi durumunda, kredi veren kuruluş müteahhit, satıcı, bayilerle birlikte sorumlu olacak. Ancak, mevcut yasada beş yıl olan sorumluluk süresi, yeni sistemde bir yılla sınırlandırıldı.
Hamzaçebi: Faizler daha sisteme uygun değil.
CHP`li Akif Hamzaçebi ise enflasyon ve faiz konusundaki gelinmesi gereken seviyeyi daha da somutlaştırdı. Sistemin başarılı olabilmesi için enflasyonun yüzde 5`in altında olması gerektiğini ifade eden Hamzaçebi, oysa şu anda Türkiye`de enflasyonun yüzde 9.65 seviyesinde olduğuna dikkati çekti. Yüzde 4`lük enflasyon hedefi tutturulursa şartlardan sadece birinin gerçekleşmiş olacağını kaydeden Hamzaçebi, ikinci şartın ise kredi faizinin enflasyonun sadece birkaç puan üzerinde olması gerektiğini söyledi. Hamzaçebi, oysa salı günü yapılan Hazine ihalesinde bile faizin yüzde 18.7 seviyesinde olduğuna dikkat çekerek, bu faizlerle sistemin yürüyemeyeceğini dile getirdi.
AKP`nin faiz kaygısı
AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Açıkalın, sistemin işlerlik kazanabilmesi için ekonomik altyapıya ilişkin bazı önşartların sağlanmış olması gerektiğine dikkati çekti. Sistemin ekonominin içinde bulunduğu genel durum göz ardı edilerek oluşturulmasının mümkün olmadığını ifade eden Açıkalın, Sistemin sağlıklı ve verimli bir şekilde çalışması, enflasyon ve faizlerin istikrarlı olmasıyla mümkündür dedi.