İnternet devi Napster`ın akibeti merak ediliyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 24, 2001 00:00
İnternetten mp3 dosyalarının paylaşımı üzerine bir program olan Napster`ın akibeti internet kullanıcıları tarafından merak ediliyor
Bu CD içinse gizli silahınız Napster... Napster.com’dan indireceğiniz online mp3 paylaşım yazılımıyla dünya üzerindeki milyonlarca internet kullanıcısı ve Napster üyesinin mp3 dosyalarına ulaşabilirsiniz. Aradığınız şarkı ya da sanatçı isimlerini yazıp karşınıza çıkacak onlarca sonuçtan bağlantısı en hızlı olanı seçerek bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Diyelim ki tam şarkı gelirken karşıdaki düştü. Bu ihtimali düşünerek hareket edenler online mesajlaşma özelliğini kullanarak şarkının sahibine mesaj atıyor ve en azından bu şarkıyı indirinceye kadar internet bağlantısını kopartmamasını istiyor. Biraz da karşınızdakinin vicdanına kalmış bu yöntemle şarkınızı garantiye alıyor ve böylece istediğiniz şarkıları topluyorsunuz.
Şarkıları topladıktan sonra geriye kalan tek adım bunları CD-writer aracılığıyla CD’ye kaydetmek. Ve böylece kendi CDniz yaratılmış oluyor.
Tabi bu işlem bu kadar kolayken ve internet müzikseverler için bu kadar zengin kaynak oluştururken sanatçıların telif hakları nasıl etkileniyor?
2000 yılında başı bu soru yüzünden derde giren Napster’a Metallica, Dr. Dre ve RIAA (The Record Industry Association of America) tarafından açılan 3 dava var. Bu 3 davada da Napster sanatçıların telif haklarını ihlal etmek ve albüm satışlarına zarar vermekle suçlanıyor.
Bu davalar arasında özellikle Metallica’nın açmış olduğu dava önem kazandı. Metallica’nın Napster’a açtığı telif haklarının ihlali ile ilgili davanın ilk oturumunu Naspter kaybetti. Lars Ulrich tarafından albüm satışlarını düşürmek ve telif haklarını ihlal etmekle suçlanan Napster’ın savunması ise ilginçti. Kendilerinin internet kurallarını ihlal etmediğini belirten Napster sadece online paylaşımı sağladıklarını, mp3 leri hiçbir şekilde kendi hafızalarına atmadıklarını ya da kopyalamadıklarını belirtti. Ayrıca Napster savunmasında herhangi bir üyesinin sanatçı haklarına zarar vermesi durumunda o üyesini listesinden çıkartacaklarını söyledi.
Bu açıklama üzerine Metallica’nın davulcusu Lars Ulrich Napster’ın sanatçıların telif haklarına zarar veren 335.000 üyesinin listesini çıkardı ve bunları üyelikten atmasını istedi.
İlk celse sonuçlandı...
Sonuç olarak ilk celsede Napster’ın Dijital Milenyum Telif Hakları Kanunu’ndan hareketle online paylaşımı sağlayan bir internet servis sağlayıcısı olma sıfatıyla telif haklarını ödeme sorumluluğunda olmadığı iddiası yargıç tarafından reddedildi. Böylece Napster ilk darbesini almış oldu. Bu reddetme Napster’ın savunmasını geçersiz kılıyordu.
Sanatçıların Napster’dan istekleri de farklı...
Dr. Dre Napster’dan kendi şarkılarını kullanmamasını istemişti ancak Napster, kendilerinde mp3 kayıtları olmadığını, sadece kullanıcılarının müzik alışverişine aracı olduklarını gerekçe göstererek isteği reddetti.
Napster’ı destekleyen sanatçılar da var...
Smashing Pumpkins ya da Dave Mathews Band gibi grupların şarkılarını albüm olarak piyasaya sürmeden önce Napster üzerinden dinleyicilerine sunması, Radiohead’in uzunca aradan sonra çıkardığı ilk albümünü ilk olarak internetten yayına vermesi Napster konusundaki tartışmaları alevlendirdi. Bu ayrıca bir başka konuyu da gündeme getirdi. Radiohead gibi bazı sanatçılar Napster’a karşı olmalarına rağmen albümlerini pazarlarken internet ve Napster’ı kullanma yoluna gitmeleri büyük bir tezat oluşturuyor.
Davaya dahil olanlar...
Napster’la birlikte bu davada suçlananlar arasında oldukça ünlü üniversiteler de yer alıyor. Yale, Güney California ve İndiana Üniversiteleri’de dosyaların paylaşımına dayanan yazılımları destekledikleri için bu davadan nasiplerini almış durumda. Her ne kadar bu üniversiteler dosyaları eğitim için paylaşıma açmış olsalar da öğrenciler arasında mp3 alışverişinin de üniversitelerin desteklediği yazılımlar tarafından yapılması onları da davanın içine çekmiş.
Yine ünlü bir grup olan Limp Bizkit’in de Napster sponsorluğunda bir yaz turnesine çıkacağı haberini vermesi onu da davada Napster tarafına dahil etti.
Çözüm üyelik ücretiyle çözülecek...
Napster’ın belirli bir üyelik ücretiyle servis sağlamasıyla (ki bu rakam 4.95$ olarak düşünülüyor) bu davaya bir çözüm gelecek gibi görünüyor. Böylece elde edilecek rakamlardan sanatçılara telif haklarının da ödeneceğini belirten Napster yetkilileri yine de tanıtım amacıyla yapılan mp3 lerin bedava indirilebileceğini ekliyorlar.
Müzikseverlerin yorumu...
Birçok müzik severin ise konuya bakışı Napster leyhinde. Aslında Metallica gibi grupların Napster ve internet sayesinde daha fazla dinleyiciye ulaşabildiğini söyleyen müzik severler, bunun CD satışlarına da etki yaptığı görüşündeler.
Türkiye’den henüz tepki yok...
Türkiye’de ise zaten sanatçı telif haklarının bulunmadığı için şu anda internetten bu korsan müzik destekleyicilerine herhangi bir tepki gelmiyor. (tradecnet.com)