İMKB`nin skandalları
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 16, 2001 00:005dk okuma
Bugüne kadar kapatılan 10 aracı kurumda, 14 bin yatırımcının parası battı. 169 kişiye usulsüz işlemlerinden dava açıldı. Son vuruşu ise BDDK yaptı. 36 bin kişinin 500 milyon doları pul oldu.
İMKB, 15 yıllık tarihi boyunca iflaslar, usulsüz işlemler, manipülasyonlar yüzünden pek çok skandal yaşadı. Sermaye Piyasası`nda meydana gelen her olay yatırımcının güveninin biraz daha azalmasına yol açarken onbinlerce kişinin parası bir anda battı. Bu skandalların mağduru olan yatırımcılar haklarını geri alabilmek için kendilerini uzun soluklu hukuk savaşlarının içinde buldu. İMKB`de iflas eden 10 aracı kurumda 14 bin yatırımcının parası battı. SPK 169 spekülatör hakkında dava açtı, ancak küçük yatırımcının parasını kurtaramadı. Ve son olarak BDDK`nın yönetimine el koyduğu üç bankanın işlem sırasının kapanması yüzünden 36 bin yatırımcının 500 milyon dolar değerindeki hisse senedi de bir anda pul oldu.
AOG 8 bin kişiyi batırdı:
Borsa tarihinde aracı kurumların yatırımcıya verdiği zararlar konusundaki en önemli örnekler, AOG Türkinvest ve Çarşı Menkul Değerler`e (Çarmen) ait. 1994 kriziyle birlikte faaliyetleri durdurulan aracı kurumlar arasında o dönemin en büyükleri olan Çarmen ve AOG`nin de yer alması bir anda 11 bin yatırımcının mağduriyetine yol açtı. İşlemleri nedeniyle İMKB`den defalarca üstün performans ödülü alan Çarmen`de 3 bin, AOG Türkinvest`te ise 8 bin yatırımcının parası battı.
Çarmen ve AOG zedeler dernekler kurarak, davalar açıp haklarını korumak için çalışmalar yaptı. AOG`nin sahibi Nasrullah Ayan hakkında 170 ayrı dava açıldı. AOG Türkinvest 13 Ocak 1995 yılında Çarşı Menkul Değerler ise 4 Temmuz 1995 tarihinde resmen iflasını ilan etti. Bu skandallarda SPK gerekli denetimleri yapamamış olması nedeniyle eleştirildi. Zor duruma düşen şirketlere kendini toparlaması için defalarca süre verilmesi, o süre zarfında mevcut aktiflerin de şirket dışına çıkarılmasına yol açtığı iddiaları ortaya atıldı. Bugün Çarmenzedeler, hâlâ kendilerine İMKB`nin sağlayacağı fon tarafından verileceği söylenen bir miktar alacağın beklentisi içinde.
Doğusan mağdur yarattı:
İMKB`nin istenilen ölçüde gelişmemesinin nedenlerinden biri olarak spekülatörler tarafından oynanan oyunlar gösterildi. Bu oyunları önlemek için Sermaye Piyasası bugüne kadar 13 şirket hisse senedinde manipülasyon yaptıkları iddiasıyla 169 farklı kişiden davacı oldu. Yapay piyasa oluşturduğu yani manipülasyon yaparak yatırımcıları zarara uğratıkları için SPK tarafından dava açılanlardan biri de Halil Güvener oldu. Borsadan hisselerini toplayarak Doğusan`ı ele geçiren, Söksa`yı da Kalkınma Bankası`ndan özelleştirme yoluyla alan Halil Güvener, Erzincan`a yaptığı bir gezi sırasında Doğusan`ı çok beğenince bu şirketin hisselerini toplamaya karar vermiş. Güvener`in bu sırada yaptığı işlemler usulsüz olduğu için Doğusan, yasaklanarak Gözaltı Pazarı`na alındı.
Güvener`in diğer şirketi ve yine Gözaltı Pazarı`nda bulunan Söksa da da yıllardır üretim yapmadığı için borsadaki sırası işlemlere kapalı tutuluyor. Bu nedenle yatırımcının toplam 742 bin 663 doları bloke oldu.Manipülasyon yaptıkları iddiasıyla Halil Güvener`in dışında İlhami Suaydın, Bahadır Karlıdağ, Fahrettin Göllü ve Ziya Sesel gibi borsanın büyük spekülatörleri için de SPK tarafından ayrı ayrı davalar açıldı, işlem yasakları konuldu. Manipülasyon suçlaması ile ceza alanların çoğu karşı davalar açarak işlem yasaklarını kaldırmak için girişimlerde bulundular. Süren davalarda manipülatörler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 500 milyon liradan 1 milyar liraya kadar ağır para cezası istendi. SPK`nın aldığı tüm bu tedbirlere karşın yatırımcıların yapay piyasa oluşturulmaktan ötürü meydana gelen kayıpları önlenemedi.
Kepez`de paralar bloke:
Borsada yaşanan önemli hukuk uyuşmazlıklarından biri de SPK ile Uzan grubu arasında gerçekleşti ve yine zarar gören yatırımcı oldu. Çukurova ve Kepez Elektrik`te Sermaye Piyasası Kanunu`na aykırılık olduğunu ileri süren ve bu şirketlerin içinin küçük yatırımcı aleyhine boşaltıldığı saptaması yapan SPK, çeşitli kanuni yollara başvurarak en son aşamada da şirket yönetimine el koydu. Bu durum iki taraf arasında uzun süren hukuk kavgalarına yol açtı ve davalar bugün de devam ediyor. SPK`ya şirket yönetimine el koyma hakkı veren madde sonradan yapılan değişiklikle kanundan çıkarıldı. Küçük yatırımcılar, borsanın lokomotifleri arasında olan her iki şirkete ait hisse senetlerinin işlem sıralarının halen kapalı olması nedeniyle büyük oranda zarara uğradılar. Bu yatırımcıların Kepez`de 11 milyon 609 bin 156 doları, Çukurova`da ise 62 milyon 101 bin 462 lirası aylardır bloke olmuş halde davanın sonuçlanmasını bekliyor.
Kombasanzedeler var:
Borsada güven unsurunu büyük ölçüde zedeleyen yaklaşımlardan bir tanesi de izinsiz olarak yapılan sermaye piyasası faaliyetleri. SPK, yasal olmayan yollardan yatırımcının parasını ve hisse senetlerini zarara uğratacak biçimde kullananlar hakkında pek çok dava ve cezai kovuşturma açtı. SPK`nın halka açılma prosedürüne uyulmaksızın yapılan ihraçlar nedeniyle de açtığı davalar bulunuyor ki bunun en büyük örneği; Kombasan. SPK, Kombasan`a sermaye piyasası mevzuatına aykırı olarak halktan para topladığı ve halka arz yaptığı için hukuki yollara başvurdu. Kombasan`ın 40 bini aşkın kişiyi şirkete ortak yaptığı, ancak defterlerde 30 kişinin ortak olarak görüldüğü belirlendi. Kombasan ise bunun bir halka arz olmadığı savından hareketle savunmasını yaparken süren davalar geniş kapsamlı zararlara neden oldu.
BDDK bedelsiz kamulaştırdı:
Ve son olarak yönetimi Tasarruf Mevduat Fonu`na devredilen 11 bankanın yatırımcıları çözülmesi zor bir düğümün içinde kendilerini buldular. BDDK tarafından yönetimlerine el konulan bankalar arasında halka açık olan Yaşarbank, Esbank ve Demirbank hisseleri de fona devredilince bu bankaların hislerini ellerinde bulunduran küçük yatırımcılar bir anda borsazede oldu. Banka hisselerine Bankalar Kanunu`nun 14. maddesince el konurken uygulamanın bedelsiz kamulaştırma olduğu iddiaları gündeme geldi.Sonuçta üç bankada yaklaşık 36 bin yatırımcının parası yok oldu. Yaşarbank ve Esbank hisselerinde yatırımcının yaklaşık 250 milyon doları, Demirbank`da ise 250 milyon doları fon tarafından kamulaştırıldı.
İMKB, 15 yıllık tarihi boyunca iflaslar, usulsüz işlemler, manipülasyonlar yüzünden pek çok skandal yaşadı. Sermaye Piyasası`nda meydana gelen her olay yatırımcının güveninin biraz daha azalmasına yol açarken onbinlerce kişinin parası bir anda battı. Bu skandalların mağduru olan yatırımcılar haklarını geri alabilmek için kendilerini uzun soluklu hukuk savaşlarının içinde buldu. İMKB`de iflas eden 10 aracı kurumda 14 bin yatırımcının parası battı. SPK 169 spekülatör hakkında dava açtı, ancak küçük yatırımcının parasını kurtaramadı. Ve son olarak BDDK`nın yönetimine el koyduğu üç bankanın işlem sırasının kapanması yüzünden 36 bin yatırımcının 500 milyon dolar değerindeki hisse senedi de bir anda pul oldu.
AOG 8 bin kişiyi batırdı:
Borsa tarihinde aracı kurumların yatırımcıya verdiği zararlar konusundaki en önemli örnekler, AOG Türkinvest ve Çarşı Menkul Değerler`e (Çarmen) ait. 1994 kriziyle birlikte faaliyetleri durdurulan aracı kurumlar arasında o dönemin en büyükleri olan Çarmen ve AOG`nin de yer alması bir anda 11 bin yatırımcının mağduriyetine yol açtı. İşlemleri nedeniyle İMKB`den defalarca üstün performans ödülü alan Çarmen`de 3 bin, AOG Türkinvest`te ise 8 bin yatırımcının parası battı.
Çarmen ve AOG zedeler dernekler kurarak, davalar açıp haklarını korumak için çalışmalar yaptı. AOG`nin sahibi Nasrullah Ayan hakkında 170 ayrı dava açıldı. AOG Türkinvest 13 Ocak 1995 yılında Çarşı Menkul Değerler ise 4 Temmuz 1995 tarihinde resmen iflasını ilan etti. Bu skandallarda SPK gerekli denetimleri yapamamış olması nedeniyle eleştirildi. Zor duruma düşen şirketlere kendini toparlaması için defalarca süre verilmesi, o süre zarfında mevcut aktiflerin de şirket dışına çıkarılmasına yol açtığı iddiaları ortaya atıldı. Bugün Çarmenzedeler, hâlâ kendilerine İMKB`nin sağlayacağı fon tarafından verileceği söylenen bir miktar alacağın beklentisi içinde.
Doğusan mağdur yarattı:
İMKB`nin istenilen ölçüde gelişmemesinin nedenlerinden biri olarak spekülatörler tarafından oynanan oyunlar gösterildi. Bu oyunları önlemek için Sermaye Piyasası bugüne kadar 13 şirket hisse senedinde manipülasyon yaptıkları iddiasıyla 169 farklı kişiden davacı oldu. Yapay piyasa oluşturduğu yani manipülasyon yaparak yatırımcıları zarara uğratıkları için SPK tarafından dava açılanlardan biri de Halil Güvener oldu. Borsadan hisselerini toplayarak Doğusan`ı ele geçiren, Söksa`yı da Kalkınma Bankası`ndan özelleştirme yoluyla alan Halil Güvener, Erzincan`a yaptığı bir gezi sırasında Doğusan`ı çok beğenince bu şirketin hisselerini toplamaya karar vermiş. Güvener`in bu sırada yaptığı işlemler usulsüz olduğu için Doğusan, yasaklanarak Gözaltı Pazarı`na alındı.
Güvener`in diğer şirketi ve yine Gözaltı Pazarı`nda bulunan Söksa da da yıllardır üretim yapmadığı için borsadaki sırası işlemlere kapalı tutuluyor. Bu nedenle yatırımcının toplam 742 bin 663 doları bloke oldu.Manipülasyon yaptıkları iddiasıyla Halil Güvener`in dışında İlhami Suaydın, Bahadır Karlıdağ, Fahrettin Göllü ve Ziya Sesel gibi borsanın büyük spekülatörleri için de SPK tarafından ayrı ayrı davalar açıldı, işlem yasakları konuldu. Manipülasyon suçlaması ile ceza alanların çoğu karşı davalar açarak işlem yasaklarını kaldırmak için girişimlerde bulundular. Süren davalarda manipülatörler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 500 milyon liradan 1 milyar liraya kadar ağır para cezası istendi. SPK`nın aldığı tüm bu tedbirlere karşın yatırımcıların yapay piyasa oluşturulmaktan ötürü meydana gelen kayıpları önlenemedi.
Kepez`de paralar bloke:
Borsada yaşanan önemli hukuk uyuşmazlıklarından biri de SPK ile Uzan grubu arasında gerçekleşti ve yine zarar gören yatırımcı oldu. Çukurova ve Kepez Elektrik`te Sermaye Piyasası Kanunu`na aykırılık olduğunu ileri süren ve bu şirketlerin içinin küçük yatırımcı aleyhine boşaltıldığı saptaması yapan SPK, çeşitli kanuni yollara başvurarak en son aşamada da şirket yönetimine el koydu. Bu durum iki taraf arasında uzun süren hukuk kavgalarına yol açtı ve davalar bugün de devam ediyor. SPK`ya şirket yönetimine el koyma hakkı veren madde sonradan yapılan değişiklikle kanundan çıkarıldı. Küçük yatırımcılar, borsanın lokomotifleri arasında olan her iki şirkete ait hisse senetlerinin işlem sıralarının halen kapalı olması nedeniyle büyük oranda zarara uğradılar. Bu yatırımcıların Kepez`de 11 milyon 609 bin 156 doları, Çukurova`da ise 62 milyon 101 bin 462 lirası aylardır bloke olmuş halde davanın sonuçlanmasını bekliyor.
Kombasanzedeler var:
Borsada güven unsurunu büyük ölçüde zedeleyen yaklaşımlardan bir tanesi de izinsiz olarak yapılan sermaye piyasası faaliyetleri. SPK, yasal olmayan yollardan yatırımcının parasını ve hisse senetlerini zarara uğratacak biçimde kullananlar hakkında pek çok dava ve cezai kovuşturma açtı. SPK`nın halka açılma prosedürüne uyulmaksızın yapılan ihraçlar nedeniyle de açtığı davalar bulunuyor ki bunun en büyük örneği; Kombasan. SPK, Kombasan`a sermaye piyasası mevzuatına aykırı olarak halktan para topladığı ve halka arz yaptığı için hukuki yollara başvurdu. Kombasan`ın 40 bini aşkın kişiyi şirkete ortak yaptığı, ancak defterlerde 30 kişinin ortak olarak görüldüğü belirlendi. Kombasan ise bunun bir halka arz olmadığı savından hareketle savunmasını yaparken süren davalar geniş kapsamlı zararlara neden oldu.
BDDK bedelsiz kamulaştırdı:
Ve son olarak yönetimi Tasarruf Mevduat Fonu`na devredilen 11 bankanın yatırımcıları çözülmesi zor bir düğümün içinde kendilerini buldular. BDDK tarafından yönetimlerine el konulan bankalar arasında halka açık olan Yaşarbank, Esbank ve Demirbank hisseleri de fona devredilince bu bankaların hislerini ellerinde bulunduran küçük yatırımcılar bir anda borsazede oldu. Banka hisselerine Bankalar Kanunu`nun 14. maddesince el konurken uygulamanın bedelsiz kamulaştırma olduğu iddiaları gündeme geldi.Sonuçta üç bankada yaklaşık 36 bin yatırımcının parası yok oldu. Yaşarbank ve Esbank hisselerinde yatırımcının yaklaşık 250 milyon doları, Demirbank`da ise 250 milyon doları fon tarafından kamulaştırıldı.