Iç Borç Stokunun Vadesi Kısalıyor

Hazine, 2001`e ortalama vadesi daha fazla kısalmış iç borç stokuyla girecek. 1999 sonunda 16.3 ay olan iç borç stokunun ortalama vadesi ağustos sonunda 15.9 aya kadar indi.Hazine`nin iç borç stokunun ortalama vadesi giderek kısalıyor. İç borçlanmanın bu yıl 1999`a göre daha kısa vadeli tahvillerle gerçekleştirilmesinden kaynaklanan bu gelişmenin, iç borç stokunun devir hızını gelecek yıl önemli ölçüde artırması bekleniyor. Hazine Müsteşarlığı`ndan edinilen verilere göre, Ağustos sonunda 31 katrilyon 393 trilyon liraya kadar yükselen iç borç stokunun, vadeye kalan gün yöntemiyle hesaplanan ortalama vadesi 15.9 aya kadar geriledi. Ortalama vade 1999 yılı sonunda 16.9 aya kadar uzamıştı. Bu gelişme Hazine`nin bu yıl borçlanmasını ağırlıklı olarak 1 - 2 arasında ki kırık vadelerle gerçekleştirmesinden kaynaklandı. Bu yıl Ocak - Ağustos döneminde iç borçlanmanın yüzde 58.9`u 1 - 2 yıl arasında değişen kırık vadelerle gerçekleştirildi. 1999 yılının tümünde yapılan iç borçlanmanın yüzde 39.8`i 1 - 2 yıl arasındaki vadelerle yapılmıştı.Hazine bu yıl geçen yılkinden farklı olarak 2 - 3 yıl arasındaki kırık vadeler ve 3 yıl vadeli borçlanmaya gitmedi. 1999 yılında iç borçlanmanın yüzde 9.1`i 2 - 3 yıl arası, yüzde 5`i ise 3 yıl vadeli kağıt ihracıyla yapılmıştı. Bu yıl yaşanan faiz düşüşü nedeniyle Hazine`nin söz konusu vadelerde borçlanmaya başvurmaması yılın ilk sekiz ayındaki iç borçlanmanın vadesini 14.3 aya kadar düşürürken, iç borç stokunun vadesini de 15.9 aya kadar kısalttı. Hazine bu yıl ki borçlanmasının yüzde 8.9`unu ise iki yıl vadeli kağıtlarla yaptı. Bonolarla yapılan borçlanmanın payı ise yüzde 19.8 oldu.
Bu yılın ilk dokuz ayında 24.5 katrilyon liralık iç borçlanma giden Hazine bunun, 906.9 trilyonunu bir yıl, 14.4 katrilyonunu 1 - 2 yıl arası, 2.2 katrilyonunu 2 yıl vadeli tahvillerle, 3.7 katrilyonunu 3 ay vadeli, 1.1 katrilyonu ise 1 yıl ile 9 ay arasındaki kırık vadelerle gerçekleştirdi. Nakit dışı satılan kağıtlarla borçlanma ise 2.1 katrilyon lira oldu. Nakit dışı borçlanmaların ortalama vadesi ise 12.7 ay olarak hesaplandı. Bu dönemdeki tahvil borçlanmalarının ortalama vadesi 14.4 ay, bono borçlanmalarınınki 4.8 ay oldu.
Hazine`nin bu yıl iç borçlanmada 1999`a göre daha kısa vadeli bir borçlanma stratejisi izlemesinde iç borç faizlerindeki düşüş eğilimi etkili oldu. Aynı düşüş eğiliminin gelecek yıllar da sürebileceği dikkate alındığında, Hazine daha kısa vadeli borçlanarak gelecek yılların özellikle de 2002 yılının faiz yükünü azaltmayı amaçlıyor. Ancak bu gelişme Hazine`nin iç borçlarının devir hızını gelecek yıl, bu yıla göre oldukça artıracak. Stokun vadesinin kısalması nedeniyle Hazine gelecek yıl anapara olarak daha büyük miktarda bir borcu geri ödeyip, hem bu ödeme için yeniden borçlanacak hem de bütçenin açığı için yeni borçlanmaya gitmek zorunda kalacak."Borçlanma açığın altında kaldı "Bu arada,Hazine`nin iç borç stoku uzun bir aradan sonra ilk kez bütçe açığından daha düşük artış kaydetti. Bunun en önemli nedenini Hazine`nin bu yıl dış borçlanmaya ağılık vermesi oluşturdu. Bütçenin, 10,3 katrilyon lira açık verdiği Ocak - ağustos döneminde iç borç stokundaki net artış 8.5 katrilyon lira oldu. Bütçenin ve diğer kamu açıklarının finansmanı için borçlanmak zorunda bulunan Hazine, bütçe açığının kalan kısmının finansmanını ise net dış borçlanma ile kapatmış gözüküyor. Hazine bu yılın ilk sekiz ayında 16 katrilyon liralık iç borç anapara geri ödemesi gereçleştirdi. Buna karşılık piyasalardan anapara olarak 24.5 trilyon lira borçlandı. İç borçlar için ödenen faiz ise 16.3 katrilyon lira oldu."Stokta hedef tutacak mı? "Ağustos sonu itibariyle 1999 yılı sonuna göre yüzde 37 oranında büyüyen iç borç stokunun, 1999 sonundaki gibi gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 58`i civarında sabit tutulması hedefleniyor. Yılın ilk sekiz ayındaki gerçekleşme ve kalan son dört aydaki iç borç geri ödeme önceki aylara göre daha düşük gerçekleşecek olması nedeniyle bu hedefin gerçekleştirilebileceği belirtiliyor.(FİNANSAL FORUM)