Halka arzlar zarar yazdırıyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 09, 2004 09:17
Eskiden bir şirket halka açıldığında 100 binden fazla yatırımcı hisse almak isterdi. Şimdi en önemli şirketlere bile 15 - 20 bin yatırımcı gelmiyor. Halka açılan 12 şirketin sekizi kaybettirdi. Yatırımcı borsaya küstü
2004 yılı, halka açılan şirket sayısı bakımından verimsiz bir yıl değildi. 2000 yılından sonra ilk defa bir yılda 12 şirket halka açıldı. Ancak ilginç olan, bunlardan sekizinin yatırımcısına kaybettirmesiydi. Coca-Cola İçecek gibi bir şirkete bile yetersiz talep gelmesi de yatırımcının yine kaybetme korkusuna bağlanıyor. Borsa çevreleri ve aracı kurumlar `yatırımcı neden kaçıyor?` sorusunun yanıtını arıyor. Halka açılmak isteyen birçok şirket planlarını erteliyor.
2004`te toplam 712 trilyon liralık hisse senedi satıldı. Bunun 505 trilyonu (yani toplam rakamın yüzde 71`i) ortak satışı şeklinde gerçekleşti. Yatırımcının toplam zararı 110 trilyon lirayı buldu. Peki halka arzlarda yanlışlık nerede yapılıyor?.. Halka arz yönteminde mi, zamanlamada mı, yoksa ortak satışların fazla olmasından mı?..
Dört yıl öncesinde yatırımcı halka arzdan hisse almak için geceden aracı kurumların kapısında kuyruğa girerdi, oysa şimdi aracı kurumlar yatırımcıya `hisse al` diye yalvarıyor. Geçmişte hisse alanlar iki gün tavan yapmasını bekler öyle satardı, şimdi tabana çakılmasını bekleyip sonra alıyor.
Bu yıl halka arzlardan hisse alanlar bin pişman oldular. Halka açılan şirketlerin hisselerini alanlardan sermayelerinin yarısını dahi kaybedenler var. Kurumsal yatırımcı tabanının zayıf olması ve bireysel yatırımcıların kısa vadeli hareket etmesi halka arzları gözden düşürdü.
Destek fayda vermiyor
Birincil halka arzlarda başta Doğuş Oto olmak üzere bazı şirketler hisselerine ilk iki gün trilyonlarca liralık destekleme alımları yaptılar, ancak satış rüzgârı karşısında daha fazla dayanamayıp pes ettiler. Daha sonraki arzlarda hisse alanlar ise nasıl olsa borsada işlem gördüğü ilk günden tabana çakılacağı beklentisiyle halka arzdan hisse almadı.
Bu yıl halka açılan toplam 12 şirketin hissesini sadece 115 bin kişi aldı. Oysa halka arzların popüler olduğu 2000 yılında sadece Escort Bilgisayar`dan 137 bin, Nuh Çimento`dan 181 bin 637 kişi hisse senedi almıştı. Bu yılki halka arzlardaki başarısızlık, aslında Coca-Cola İçecek`i de endişelendiriyordu. Şirket sahipleri ve lider aracı kurum, yaptıkları açıklamalarda, halka arzda ek satış yapılacağını ve bunun da hissenin fiyat istikrarı için kullanılacağını açıklamışlardı.
`Sağlıksız bebek gibi`
Global Yatırım Danışmanı Mehmet Sağıroğlu: Yolunda gitmeyen birşeyler var. Yabancı yatırımcıyı mutlu edemedik. Kurumsal yatırımcının eksikliği iyice hissedildi. Halka arzlardaki fiyat istikrar fonu mekanizması iyi çalıştırılmadı, yatırımcının güveni bozuldu. Başlangıçta prim yapamayan hisseler sağlıksız bir bebek gibi doğdu. Halka arzlarda doğru fiyatlandırma, doğru dağıtım ve halka açılacak olan şirketin iyi bir hikâyesi olmalı. Doğru hikâyesi olmayan bir halka arzın başarısı zor.
`Kumarbaz sistemi`
Borsa Yatırımcıları Derneği Başkanı Ali Bahçuvan: Fiyat istikrarı yöntemiyle gerçek yatırımcıyı değil, kumarbaz nitelikli oyuncuyu hedef alan bir sistemde büyük halka arzlar gerçekleştirilemez. Elde ettikleri kârları yıl sonunda vakıflarına aktaran, yatırımcıya söz hakkı vermeyen, yönetimini hakim ortağın tercihine göre oluşturan şirketlerde büyük zarara uğrayan yatırımcılar yeni şirketlere talep göstermiyor, piyasaya girmekten çekiniyorlar.
2004 yılı, halka açılan şirket sayısı bakımından verimsiz bir yıl değildi. 2000 yılından sonra ilk defa bir yılda 12 şirket halka açıldı. Ancak ilginç olan, bunlardan sekizinin yatırımcısına kaybettirmesiydi. Coca-Cola İçecek gibi bir şirkete bile yetersiz talep gelmesi de yatırımcının yine kaybetme korkusuna bağlanıyor. Borsa çevreleri ve aracı kurumlar `yatırımcı neden kaçıyor?` sorusunun yanıtını arıyor. Halka açılmak isteyen birçok şirket planlarını erteliyor.
2004`te toplam 712 trilyon liralık hisse senedi satıldı. Bunun 505 trilyonu (yani toplam rakamın yüzde 71`i) ortak satışı şeklinde gerçekleşti. Yatırımcının toplam zararı 110 trilyon lirayı buldu. Peki halka arzlarda yanlışlık nerede yapılıyor?.. Halka arz yönteminde mi, zamanlamada mı, yoksa ortak satışların fazla olmasından mı?..
Dört yıl öncesinde yatırımcı halka arzdan hisse almak için geceden aracı kurumların kapısında kuyruğa girerdi, oysa şimdi aracı kurumlar yatırımcıya `hisse al` diye yalvarıyor. Geçmişte hisse alanlar iki gün tavan yapmasını bekler öyle satardı, şimdi tabana çakılmasını bekleyip sonra alıyor.
Bu yıl halka arzlardan hisse alanlar bin pişman oldular. Halka açılan şirketlerin hisselerini alanlardan sermayelerinin yarısını dahi kaybedenler var. Kurumsal yatırımcı tabanının zayıf olması ve bireysel yatırımcıların kısa vadeli hareket etmesi halka arzları gözden düşürdü.
Destek fayda vermiyor
Birincil halka arzlarda başta Doğuş Oto olmak üzere bazı şirketler hisselerine ilk iki gün trilyonlarca liralık destekleme alımları yaptılar, ancak satış rüzgârı karşısında daha fazla dayanamayıp pes ettiler. Daha sonraki arzlarda hisse alanlar ise nasıl olsa borsada işlem gördüğü ilk günden tabana çakılacağı beklentisiyle halka arzdan hisse almadı.
Bu yıl halka açılan toplam 12 şirketin hissesini sadece 115 bin kişi aldı. Oysa halka arzların popüler olduğu 2000 yılında sadece Escort Bilgisayar`dan 137 bin, Nuh Çimento`dan 181 bin 637 kişi hisse senedi almıştı. Bu yılki halka arzlardaki başarısızlık, aslında Coca-Cola İçecek`i de endişelendiriyordu. Şirket sahipleri ve lider aracı kurum, yaptıkları açıklamalarda, halka arzda ek satış yapılacağını ve bunun da hissenin fiyat istikrarı için kullanılacağını açıklamışlardı.
`Sağlıksız bebek gibi`
Global Yatırım Danışmanı Mehmet Sağıroğlu: Yolunda gitmeyen birşeyler var. Yabancı yatırımcıyı mutlu edemedik. Kurumsal yatırımcının eksikliği iyice hissedildi. Halka arzlardaki fiyat istikrar fonu mekanizması iyi çalıştırılmadı, yatırımcının güveni bozuldu. Başlangıçta prim yapamayan hisseler sağlıksız bir bebek gibi doğdu. Halka arzlarda doğru fiyatlandırma, doğru dağıtım ve halka açılacak olan şirketin iyi bir hikâyesi olmalı. Doğru hikâyesi olmayan bir halka arzın başarısı zor.
`Kumarbaz sistemi`
Borsa Yatırımcıları Derneği Başkanı Ali Bahçuvan: Fiyat istikrarı yöntemiyle gerçek yatırımcıyı değil, kumarbaz nitelikli oyuncuyu hedef alan bir sistemde büyük halka arzlar gerçekleştirilemez. Elde ettikleri kârları yıl sonunda vakıflarına aktaran, yatırımcıya söz hakkı vermeyen, yönetimini hakim ortağın tercihine göre oluşturan şirketlerde büyük zarara uğrayan yatırımcılar yeni şirketlere talep göstermiyor, piyasaya girmekten çekiniyorlar.