Oluşturulma Tarihi: Şubat 23, 2004 08:352dk okuma
Türkiye`ye güvenin göstergesi olarak yorumlanan ve 27 milyar
dolar civarında olduğu tahmin edilen eurobondlar`ın 12.6 milyar dolarının Türklerin elinde olduğu ortaya çıktı
Yabancıların Türkiye`ye güveninin bir göstergesi olarak sunulan eurobondlar`ın yarıya yakın bir kısmının Türklerin elinde olduğu ortaya çıktı. Yaklaşık 27 milyar dolar olduğu tahmin edilen eurobondlar`ın 12.6 milyar dolarlık kısmının bir başka deyişle yüzde 46.7`sinin yurtiçindeki yatırımcıların elinde olduğu açıklandı.
Özel bankaların tercihi
Hazine`nin, yurtdışında ihraç ettiği ve yoğun ilgi gördüğünde genellikle yabancıların Türkiye`ye güveninin bir göstergesi olarak sunulan eurobondlar`ın büyük kısmının Türk yatırımcılar ve bankaların elinde olduğu söylentileri Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu`nun (BDDK) açıklamaya başladığı verilerle gerçeğe dönüştü. BDDK`nın verilerine göre eurobondlar`ın yüzde 46.7`si banka ve banka dışı kesimin elinde bulunuyor.
Bankacılık sistemindeki bankaların elinde 12 katrilyon 551 trilyon liralık (9.4 milyar dolar) eurobond bulunuyor.
BDDK verilerine göre, eurobondlar`ın yurtiçindeki en büyük müşterileri özel bankalar. 6 Şubat 2004 itibariyle özel bankalardaki eurobond tutarı 9 katrilyon 891 trilyon lira (7 milyar 426 milyon dolar) olarak açıkladı. Kamu bankalarındaki eurobondlar da 2.2 katrilyon lira (1.7 milyar dolar) düzeyinde bulunuyor.
Banka dışı kesim alıyor
Verilere göre, banka dışı kesimin elinde ise 6 Şubat itibariyle 4 katrilyon 234 trilyon liralık (3 milyar 179 milyon dolar) eurobond bulunuyor. 26 Aralık`tan 6 Şubat`a kadar geçen sürede banka dışı kesimin elindeki portföyün 559 milyon dolar gibi yüksek düzeyli bir sıçrama yaptığı gözleniyor. Banka dışı kesimin elindeki miktarın 3.3 katrilyonu ise (yaklaşık 2.5 milyar dolar) gerçek kişilerin elinde olduğu göze çarpıyor.
Özetle; banka ve banka dışı kesimin elinde 12.6 milyar dolarlık eurobond bulunuyor. Bu rakam yaklaşık 27 milyar dolar olarak hesaplanan tüm portföyünün yüzde 46.7`sine denk geliyor.
Kaçışın nedeni yüksek vergi
Dışbank Ekonomik Araştırmalar birimi, 2002 sonunda Türklerin elindeki eurobondlar`ın, toplam içinde yüzde 17`lerdeki payının son aylarda yüzde 50`lere doğru tırmandığına dikkat çekiyor. Banka,
döviz tevdiat hesaplarına uygulanan Gelir Vergisi stopajının yüzde 24`e çıkarılmasının, eurobondlar`ı önemli alternatif haline getirdiği belirtiliyor. Banka, döviz mevduatının yıllık net getirisinin yüzde 3.3 olduğunu buna karşın eurobondların getirisinin yüzde 7 ve 8 düzeyinde olduğuna dikkat çekiyor.
Eurobondlar dış borcu şişiriyor
Eurobondlar`ın Hazine`nin dış borç rakamları içerisinde gözükmesi, iç borcun düşük, dış borcun da yüksek görünmesine neden oluyor. 2003 sonunda 63.4 milyar dolar olan Hazine`nin dış borç stokunun 12.6 milyar dolarlık kısmının bu haliyle aslında iç borç olduğu gerçeği de ortaya çıkıyor. Dolayısıyla kamunun dış borç stoku 50.8 milyon dolara düşerken iç borç stoku ise 151.9 milyar dolara yükseliyor. Bu değişiklik Türkiye`nin Eylül 2003 sonunda 142.3 milyar dolar olan dış borç stokunu da aşağı çekiyor.