Enflasyona Haziran`da tarım freni
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 05, 2005 12:13
Tarımda fiyatların yüzde 3.3 gerilemesinin etkisiyle, üretici fiyatları haziran ayında yüzde 0.48 oranında geriledi. Tüketici fiyatlarındaki artış oranı ise binde 1 olarak hesaplandı. Devlet İstatistik Enstitüsü, haziran ayına ait enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre, bu yıl haziranda aylık bazda Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yüzde 0.10 oranında artarken, Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise yüzde 0.48 geriledi. DİE`nin 2003 baz yıllı verilerine göre, Haziran itibarıyla yıllık enflasyon TÜFE`de yüzde 8.95, ÜFE`de ise yüzde 4.25 oldu. Yılın ilk 6 ayındaki fiyat artışları ise tüketici fiyatlarında yüzde 2.59, üretici fiyatlarında ise yüzde 1.89 olarak hesaplandı. 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 8.69, üretici fiyatlarında ise yüzde 12.78 oldu. Eski endekse göre 2005 Haziran ayı fiyat artışları, aylık bazda tüketici fiyatlarında yüzde 0.46, toptan eşya fiyatlarında yüzde 0.34 artış görüldü. TÜFE`deki 6 aylık fiyat artışı da eski endekse göre yüzde 4.31, yıllık bazda ise 10.65 olarak hesaplandı.
Petrol, TÜFE`yi vurdu
DİE`nin çekirdek enflasyon yerine açıkladığı özel kapsamlı TÜFE göstergelerine göre, haziranda artış, mevsimlik ürünler hariç binde 7.8, işlenmemiş gıda ürünleri hariç binde 6.8, enerji hariç onbinde 4 oldu. Geçtiğimiz ay içerisinde uluslararası borsalarda rekor seviyelere yükselen petrol fiyatlarının iç piyasaya zam olarak yansıması ise TÜFE`nin yükselmesindeki en büyük etken olarak gösteriliyor. Özellikle ulaştırma sektörünü vuran petrol fiyatlarının yükselmesi TÜFE`nin piyasa beklentilerinin üzerinde çıkmasına yol açtı.
Nitekim bazı kurumlar tarafından yapılan anketlerde TÜFE`deki artışın onbinde 4 oranında artış göstermesi bekleniyordu.
Tarımdaki fiyat artışı, TÜFE`nin mayıs ayında binde 9, ÜFE`nin ise binde 2 artmasına yol açmıştı. Ancak geçtiğimiz ay içerisinde Rusya ile yaşanan yaş meyve ve sebze ihracına yönelik sıkıntılar, tarım fiyatlarının gerilemesine böylece de ÜFE`nin aylık bazda gerilemesine yol açtı. Yıllık bazda TÜFE yüzde 8.7`ye çıkarken, ÜFE yüzde 5.59 olarak gerçekleşmişti. Hükümetin yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 8 düzeyinde bulunuyor. Geçen yılın haziran ayında 1994 baz yıllı eski endekse göre fiyatlarda, aylık yüzde 0.13 gerileme, yıllık ise yüzde 8.93 artış olmuştu. Bu arada, bu yılın haziran ayında endekste yer alan 423 maddeden, 86 maddenin ortalama fiyatı değişmezken, 192 maddenin fiyatlarında artış, 145 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. Geçen yılın haziran ayında üretici fiyatlarında aylık yüzde 1.05 gerileme görülürken, yıllık artış yüzde 10.53 seviyesinde gerçekleşmişti.
Öte yandan, haziran ayında endekste yer alan toplam 751 maddeden, 190 maddenin ortalama fiyatı değişmedi, 228 maddenin ortalama fiyatı arttı, 333 maddenin ortalama fiyatı ise düştü.
Sanayide yıllık artış yüzde 6.5 oldu
Haziran ayında ÜFE`ye göre yıllık bazda en fazla fiyat artışının yaşandığı ana sektör yüzde 6.50 ile sanayi sektörü oldu. Aynı dönemde,tarım sektöründe fiyatlar yüzde 3.30 oranında geriledi. Tarım sektörünün alt sektörlerinden tarım, avcılık, ormancılık sektöründe fiyatlar yüzde 4.04 oranında düşerken, balıkçılık da ise yüzde 28.90 oranında artış oldu.
Tarım, avcılık, ormancılık sektörünün alt grubundan tarım, avcılıkta yüzde 4.65 fiyat gerilemesi, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 18.82 oranında fiyat artışı yaşandı.
ZAM ŞAMPİYONU PATATES
Haziran ayının zam şampiyonu, fiyatı bir önceki aya göre yüzde 38.27 artan patates oldu. DİE verilerine göre haziran ayında, yurtdışı kültür amaçlı turlarda aylık fiyat artışları yüzde 16.70, yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlarda 10.64, özel lise ücretinde 7.98, özel ilköğretim ücretinde 6.94, elmada 5.27, fırınlı ocaklarda 4.57, mazotta ise 4.44 oldu. Aynı dönemde fiyatlar, normal buzdolabında yüzde 3.77, çamaşır makinesinde yüzde 3.58, ceviz içinde yüzde 2.77, şehirlerarası otobüs ücretinde yüzde 2.23, çocuk ayakkabısında yüzde 1.53, çorbalarda yüzde 1.48, benzinde yüzde 1.42, uçak bileti ücretinde yüzde 1.39, makarnada yüzde 1.33, tavuk etinde yüzde 1.23, kebaplarda yüzde 1.02, pirinçte ise yüzde 0.44 oranında arttı.
Yumurt fiyatı geriledi
Yıllık bazda fiyatı en çok artan ürün yüzde 62.18`le yine patates oldu. Bunu 52.54 ile yurtdışı kültür amaçlı turlar ve 33.53 ile benzin izledi. Yıllık bazda fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 17.60 ile yumurta oldu. Bunu, yüzde 2.25 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar, 0.73 ile salça takip etti.
ÇİFTÇİYE MAZOT MÜJDESİ
Bakanlar Kurulu`nun dünkü toplantısından `çiftçiye mazot desteği` kararı çıktı. Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, yaklaşık 6.5 saat süren Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, petrol fiyatlarında son aylarda yaşanan yüksek artışa dikkat çekti. `Dünyada son aylarda petrol fiyatlarında yaşanan artış malum. Türkiye de petrol ithal eden bir ülke. Petrol fiyatlarından en çok etkilenen kesimlerin başında çiftçilerimiz geliyor` diyen Bakan Çiçek, iktidara geldiklerinde 22 dolar olan mazot fiyatlarının, bugün 63 dolara kadar çıktığını söyledi. Bu ortaya çıkan durum nedeniyle hükümet olarak çiftçiye destek olmaya karar verdiklerini anlatan Çiçek, açıklamalarını şöyle sürdürdü: `Bu noktada hükümet olarak çiftçilerimize dekar başına 5-15 litre arasında değişen oranlarda mazot desteği verilmesini kararlaştırdık. Buna göre litre başına 300 bin liralık bir destekleme yapılacak. Bu desteğin maliyeti yaklaşık 410 trilyon lira olacak. Böylece yüzde 15 indirim sağlanacak.` Bu arada Bakanlar Kurulu toplantısında TMO`nun hububat alımlarını da görüştüklerini söyleyen Bakan Cemil Çiçek, `TMO`nun bundan önceki hububat alımlarında limiti 30 tondu. Biz bunu 50 tona çıkardık. 50 tonluk limit hükümet tarafından yüzde 10 artırabilecek` diye konuştu. (ANKARA)
Petrol, TÜFE`yi vurdu
DİE`nin çekirdek enflasyon yerine açıkladığı özel kapsamlı TÜFE göstergelerine göre, haziranda artış, mevsimlik ürünler hariç binde 7.8, işlenmemiş gıda ürünleri hariç binde 6.8, enerji hariç onbinde 4 oldu. Geçtiğimiz ay içerisinde uluslararası borsalarda rekor seviyelere yükselen petrol fiyatlarının iç piyasaya zam olarak yansıması ise TÜFE`nin yükselmesindeki en büyük etken olarak gösteriliyor. Özellikle ulaştırma sektörünü vuran petrol fiyatlarının yükselmesi TÜFE`nin piyasa beklentilerinin üzerinde çıkmasına yol açtı.
Nitekim bazı kurumlar tarafından yapılan anketlerde TÜFE`deki artışın onbinde 4 oranında artış göstermesi bekleniyordu.
Tarımdaki fiyat artışı, TÜFE`nin mayıs ayında binde 9, ÜFE`nin ise binde 2 artmasına yol açmıştı. Ancak geçtiğimiz ay içerisinde Rusya ile yaşanan yaş meyve ve sebze ihracına yönelik sıkıntılar, tarım fiyatlarının gerilemesine böylece de ÜFE`nin aylık bazda gerilemesine yol açtı. Yıllık bazda TÜFE yüzde 8.7`ye çıkarken, ÜFE yüzde 5.59 olarak gerçekleşmişti. Hükümetin yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 8 düzeyinde bulunuyor. Geçen yılın haziran ayında 1994 baz yıllı eski endekse göre fiyatlarda, aylık yüzde 0.13 gerileme, yıllık ise yüzde 8.93 artış olmuştu. Bu arada, bu yılın haziran ayında endekste yer alan 423 maddeden, 86 maddenin ortalama fiyatı değişmezken, 192 maddenin fiyatlarında artış, 145 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. Geçen yılın haziran ayında üretici fiyatlarında aylık yüzde 1.05 gerileme görülürken, yıllık artış yüzde 10.53 seviyesinde gerçekleşmişti.
Öte yandan, haziran ayında endekste yer alan toplam 751 maddeden, 190 maddenin ortalama fiyatı değişmedi, 228 maddenin ortalama fiyatı arttı, 333 maddenin ortalama fiyatı ise düştü.
Sanayide yıllık artış yüzde 6.5 oldu
Haziran ayında ÜFE`ye göre yıllık bazda en fazla fiyat artışının yaşandığı ana sektör yüzde 6.50 ile sanayi sektörü oldu. Aynı dönemde,tarım sektöründe fiyatlar yüzde 3.30 oranında geriledi. Tarım sektörünün alt sektörlerinden tarım, avcılık, ormancılık sektöründe fiyatlar yüzde 4.04 oranında düşerken, balıkçılık da ise yüzde 28.90 oranında artış oldu.
Tarım, avcılık, ormancılık sektörünün alt grubundan tarım, avcılıkta yüzde 4.65 fiyat gerilemesi, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 18.82 oranında fiyat artışı yaşandı.
ZAM ŞAMPİYONU PATATES
Haziran ayının zam şampiyonu, fiyatı bir önceki aya göre yüzde 38.27 artan patates oldu. DİE verilerine göre haziran ayında, yurtdışı kültür amaçlı turlarda aylık fiyat artışları yüzde 16.70, yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlarda 10.64, özel lise ücretinde 7.98, özel ilköğretim ücretinde 6.94, elmada 5.27, fırınlı ocaklarda 4.57, mazotta ise 4.44 oldu. Aynı dönemde fiyatlar, normal buzdolabında yüzde 3.77, çamaşır makinesinde yüzde 3.58, ceviz içinde yüzde 2.77, şehirlerarası otobüs ücretinde yüzde 2.23, çocuk ayakkabısında yüzde 1.53, çorbalarda yüzde 1.48, benzinde yüzde 1.42, uçak bileti ücretinde yüzde 1.39, makarnada yüzde 1.33, tavuk etinde yüzde 1.23, kebaplarda yüzde 1.02, pirinçte ise yüzde 0.44 oranında arttı.
Yumurt fiyatı geriledi
Yıllık bazda fiyatı en çok artan ürün yüzde 62.18`le yine patates oldu. Bunu 52.54 ile yurtdışı kültür amaçlı turlar ve 33.53 ile benzin izledi. Yıllık bazda fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 17.60 ile yumurta oldu. Bunu, yüzde 2.25 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar, 0.73 ile salça takip etti.
ÇİFTÇİYE MAZOT MÜJDESİ
Bakanlar Kurulu`nun dünkü toplantısından `çiftçiye mazot desteği` kararı çıktı. Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, yaklaşık 6.5 saat süren Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, petrol fiyatlarında son aylarda yaşanan yüksek artışa dikkat çekti. `Dünyada son aylarda petrol fiyatlarında yaşanan artış malum. Türkiye de petrol ithal eden bir ülke. Petrol fiyatlarından en çok etkilenen kesimlerin başında çiftçilerimiz geliyor` diyen Bakan Çiçek, iktidara geldiklerinde 22 dolar olan mazot fiyatlarının, bugün 63 dolara kadar çıktığını söyledi. Bu ortaya çıkan durum nedeniyle hükümet olarak çiftçiye destek olmaya karar verdiklerini anlatan Çiçek, açıklamalarını şöyle sürdürdü: `Bu noktada hükümet olarak çiftçilerimize dekar başına 5-15 litre arasında değişen oranlarda mazot desteği verilmesini kararlaştırdık. Buna göre litre başına 300 bin liralık bir destekleme yapılacak. Bu desteğin maliyeti yaklaşık 410 trilyon lira olacak. Böylece yüzde 15 indirim sağlanacak.` Bu arada Bakanlar Kurulu toplantısında TMO`nun hububat alımlarını da görüştüklerini söyleyen Bakan Cemil Çiçek, `TMO`nun bundan önceki hububat alımlarında limiti 30 tondu. Biz bunu 50 tona çıkardık. 50 tonluk limit hükümet tarafından yüzde 10 artırabilecek` diye konuştu. (ANKARA)