Elektrik özelleştirilmesinin yolu açıldı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 19, 2001 00:00
Elektrik sektörünün hızlı özelleştirilmesinin yolunu açacak elektrik piyasası yasa tasarısı kabul edildi.
-HABER BEKLİYORLAR-
Pamukçu`nun bunun nedenlerine ilişkin ısrarlı soruları üzerine Hazine Müsteşarlığı KİT Genel Müdürü Mehmet Rastgelener, IMF ile görüşmelerin sürdüğünü belirterek, Benden bilgi bekliyorlar dedi. Rastgelener, Niyet Mektubu`nda bunun yer aldığını, tasarı ile bu taahhütün yasa hükmü haline getirilmesinin amaçlandığını bildirdi. Bu söze tepki gösteren muhalefet milletvekilleri, bunun itiraf olduğunu söylediler. DYP Balıkesir Milletvekili İlyas Yılmazyıldız, hükümetin önceden verdiği bir taahhütün sonradan Meclis gündemine getirilmesinin vahim olduğunu söyledi. Bakan Ersümer, kendisi için devir işlemlerinin bir an önce yapılmasının önemli olduğunu, tasarıyla bir tarih belirlenmesinin bu işlemleri hızlandıracağına inandığını ifade etti. DYP`li Yılmazyıldız ise bu düzenleme ile taahhütlerini yerine getirmeyen şirketlerin tazminat ödemeden bu işten kurtulmalarının sağlanacağını kaydederek, Kötü niyetli şirketler ödüllendirilecek. Bundan zarar görecek olan Hazine`dir, Türk milletidir diye konuştu. Tartışmaların uzaması üzerine Başkan Hasan Kaya, komisyon çalışmalarına ara verdi. Verilen aradan sonra yapılan görüşmeler sonunda bu düzenlemenin yer aldığı geçici madde, ardından da tasarı komisyonda kabul edildi. Bu arada, tasarı üzerinde verilen değişiklik önergeleri kabul edilmedi. Yasa tasarısı 22 Ocak Pazartesi günü Plan ve Bütçe Alt Komisyonu`nda, bir gün sonra da komisyonda görüşülecek. Tasarının önümüzdeki hafta yasalaşması öngörülüyor.
-TASARI NE GETİRİYOR?-
Tasarıda, düzenlemenin amacı, Elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerji piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması olarak belirlendi. Bu amaç doğrultusunda oluşturulacak olan yeni elektrik piyasa yapısı, serbest rekabetin tüketicilere yansıyan fiyatlar bazında gelişmesinin sağlanmasını ve fiyatların gerçek maliyetleri yansıtmasını öngörüyor. Tasarı ile elektrik arzının, talebin üzerine çıkarılması ve bu yolla elektrik fiyatlarında gerileme olması amaçlanıyor.
-ELEKTRİK PİYASASI DÜZENLEME KURUMU-
Tasarı, piyasa faaliyetlerinin istenilen sonuçları vermesi için gerekli düzenlemelerin yapılmasından ve piyasanın izlenmesinden sorumlu, kamu tüzel kişiliği olan, idari ve mali özerkliğe sahip, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu kurulmasını öngörüyor. İdari bakımdan Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı ile ilişkili olan kurumun temsil ve karar organı olarak da Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu oluşturuluyor. 7 kişiden oluşacak olan kurul, enerji sektöründe koordinasyonu sağlayacak. Görev süresi 6 yıl olacak kurul üyelerinin üçte biri, iki yılda bir yenilenecek. Sistemin serbest ekonomik kurallara göre işletilmesini, yatırımların yapılmasını öngören yasa tasarısına göre, enerji alanında yatırım yapmak isteyen yatırımcılar Üst Kurul`a müracaat ederek izin, lisans alacak ve fiyatlar burada belirlenecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından Avrupa Birliği`nin standartlarına uygun olarak hazırlanan yasa tasarısı, özel sektörün devlet garantisi olmadan piyasaya etkin şekilde girmesine, rekabete yol açmasını amaçlıyor. Tasarı, başta üretim santralı yatırımları olmak üzere elektrik enerjisi piyasasında yapılacak yatırımların ve sürdürülecek faaliyetlerin basit, belli düzenleme ve denetim usullerine göre yapılabilmesine olanak sağlıyor. Tasarının yasalaşmasıyla, herhangi bir tüzel kişinin piyasada faaliyet gösterebilmesi ile kurumdan lisans alması yeterli olacak. Tasarının yasalaştığı tarihte piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin lisans alması gerekmeyecek.
-İLETİM KAPSAM DIŞI-
Tasarı ile piyasadaki her tür faaliyetin hem özel hem de kamu tüzel kişilerince yapılabileceği öngörülürken, sistem bütünlüğünün korunması için iletim faaliyeti kapsam dışında tutuldu. Bu görev, kamu tüzel kişiliği olan Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi`ne verildi.
-TEAŞ ÜÇE BÖLÜNECEK-
Tasarının yasalaşması durumunda Türkiye Elektrik Üretim ve İletim A.Ş (TEAŞ) üçe bölünecek. Elektrik Üretim Anonim Şirketi, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, TEDAŞ ile birlikte sistemin işleyişinde görev yapacak. Elektrik piyasasının yeniden yapılandırılmasını öngören düzenleme ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, makro ekonomik politikaları yürüteceği, düzenleyici ve denetleyici bir yapı içinde olacak.
-SANTRALLER ARASI HAKSIZ REKABET-
Yeni düzenlemeyle doğalgaza dayalı elektrik santralları ile diğer kaynaklarla çalışan santrallar arasındaki maliyet farkından doğacak haksız rekabetin önüne geçilmesi öngörülüyor. Bir fon oluşturularak, kömürle çalışan termik ve hidro elektrik santrallar ile doğalgazla çalışan santrallar arasındaki maliyet farklılığı giderilecek. Böylece doğalgaz santrallarının daha çok artmasının önüne geçilirken, yerli kaynaklar olan kömür ve suyun kullanımı teşvik edilebilecek. Öte yandan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, bu akşam bir TV kanalındaki haberlerde Beyaz Enerji Operasyonu kapsamında bazı siyasiler hakkında fezleke hazırlandığı yolundaki iddiaları soran gazetecilere, Bunu ilk defa sizden duyuyorum karışlığını verdi. İlk soruşturmaların gizli olması gerektiğini belirten Bakan Ersümer, Bu haberlerin yayılması da ayrı bir skandal diye konuştu. (