Dow teorisi ve İMKB uygulaması

DOW; hisse senetleri piyasasının belirli eğilimleri izlediğini, bu trendlerin piyasayı temsil eden hisse senetleri gruplarınca tanınabileceğini ve bu trendlerin izlenmesiyle de piyasanın gittiği yönün önceden tahmin edilebileceğini öne sürer.

DOW TEORİ’sine göre piyasanın üç çeşit hareketi vardır.

1-BİRİNCİL EĞİLİM: Tüm piyasanın aşağı veya yukarı çekildiği uzun dönemli(en az 4 yıllık) eğilimdir.

2-İKİNCİL EĞİLİM: Birincil eğilimin genel ortalamasından sapmaları düzelten nitelikteki kısa dönemli (2 haftadan-9 aya kadar)dalgalanmalardır. Bu dönemde piyasadaki önceki yükselme ya da düşmenin 1/3`ü ile 2/3`ü arasında zıt yönlü bir hareketle karşılaşılır.

3-ÖNEMSİZ SAPMALAR: Analitik değerleri düşük olan günlük dalgalanmalardır. DOW TEORİ’si, piyasanın genel hareketlerini zaman ve derece olarak tahmin yapılmadan göstermede yararlanılan bir enstrümandır.

Bu teorinin temel varsayımı; çok sayıda yatırımcının davranışlarını gösteren hisse senedi fiyat ortalamalarının  hisse senetlerinin arz-talebini etkileyebilen önemli ekonomik ve finansal faktörlerin etkisini azaltacağıdır. DOW`da yükselen piyasaya BOĞA, düşen piyasaya da AYI piyasası denir. Buna göre her iki piyasa da üç aşamadan geçer.

YÜKSELEN PİYASA

a- Fiyatlar çok düşük değerlerden yükselmeye başlar (tıpkı 2001 krizinden sonra bizdeki seçimleri takip eden süreçte olduğu gibi).

b- Uygun ekonomik şartlarda fiyatlar sürekli yükselir (seçimleri takip eden 4 yıl içinde İMKB`de yaşanan süreç)

c-Hisse fiyatları aşırı değerlenir ve tüm piyasa değer ölçülerinin önüne geçer. (7.000 endeks`ten,58.000 endekslere ulaşıldığı gibi).

DÜŞEN PİYASA

a- Aşırı düzeyde değerlenmiş hisselere tepki olarak fiyatlar düşmeye başlar.

b-Genel ekonomideki durgunluk ve belirsizlik sonucu fiyatlar tahminlerin dışında çok düşük değerlere düşer (2007 sonu, 2008 şubat ayını da içine alan bu süreç, her ne kadar ABD mortgage ve subprime bonoları, banka ve sigorta zararları nedeniyle (bizi fazlaca ilgilendirmeyen  nedenlerle başladıysa da).

c-Yatırımcıların hisse senetlerini hızlı bir şekilde  elden çıkarma paniği ile fiyatlar olması gerekenin çok altına İMKB-100 41000`li rakamlara inmiştir okazyon fiyatlara düşer.

d-Artık  bundan sonra yükselen piyasa koşullarının  birinci aşamasına  girilme hareketleri başlayacaktır. (bu süreç petrol,altın ve EUR/USD paritesinin en yükseldiği noktadan dönüş aşamasında başlama belirtileri verebilirse de mart ayı dış hareketleri dikkatle izlenmelidir.

DOW`a göre piyasa genel bir yükselme eğilimindeyken, büyüklü, küçüklü dalgalanmalarla fiyatlar yükselip düşecek ama her bir dalgalanmada erişilen zirve bir öncekinden yüksek olacaktır. Piyasa genel bir düşme eğilimindeyse bu defa fiyatlardaki her bir düşmeyi bir yükselme izleyecek, ama her yeni zirve bir öncekinden daha aşağıda oluşacaktır.

Buna göre; borsa yatırımcısının başarısı, bu önceden saptanması zor olan zirve ve alt noktaların kestirilmesi ve buna göre alım-satım yaparak kar edebilmesi ile belli olabilir. Tahmin edebileceğiniz gibi bu da en büyük uzmanlarca dahi zor uygulanan bir tahmin şeklidir. DOW`un en çok eleştirilen noktaları şöyledir;

a-Bu teoride yatırımcılara hangi türde ve sektörde hangi hisselerin alınıp satılacağı belirtilmez.

b-Piyasanın birincil veya ikincil hangi eğilimde olduğu uzmanlarca dahi tam olarak saptanamamaktadır (ani siyasi ve ekonomik olumlu veya olumsuz gelişmeler buna etkendir. Tıpkı ABD mortgage krizi ve sonrasında yaşananlar gibi).

c-Yatırımcılara en düşük seviyede alıp, zirvede satmakla, en yüksek getiriye ulaşacağı tahmini, uygulamalarda hiç elden çıkartılmamasının çok daha karlı olabileceği gerçeği ile genelde uyuşmamaktadır (2001 krizinde İMKB`ye yatırım yapanlar aralardaki çok büyük dalgalanmalara rağmen 2007 zirvelerine dek bekleyip satabildiyseler oldukça iyi kar etmiş olmalıdırlar.

Artık, aşırı satılmış  piyasaların yakından izlenerek düşük PD/DD ve F/K rasyolu, karlılığı artan, özelleştirme, iştirak satışı, sektör gelecek hikayesi olan hisselerin (benim tercihim Petro-kimya, cam ve leasing sektörleri olup bu, okurlar için bir alım-satım tavsiyesi içermez) alımı için düşmüş piyasadan yükselen piyasaya geçiş koşullarının oluşmasının ve  tekrar portföy yapılma zamanının kestirilmesi aşamasına geçileceği zamanın DOW TEORİSİNE GÖRE DÜNYADA BEKLENMEDİK OLAYLAR OLMAZ İSE, İMKB’DE 42000 endeks civarı (+-%3) olacağını mart ayı revize verileriyle öngörmekteyim.

Oluşturulacak portföyün en az 2008 sonuna dek taşınmak üzere(piyasalarda radikal yukarı çevrimin ilkinin ABD’de haziran ayında dağıtılacak bedava 152 milyar dolarlık yardım çekleri zamanı ile, ikincisinin ise başkanlık seçimi sonrasında tüm diğer dünya borsalarını yukarı zorlayacağı öngörüm nedeniyle) atıl, ihtiyaç dışı tasarruflarla olması gerekir ve düşen günlerde kademeli alımı bir aylık periota (MART-NİSAN) yaymak ortalama maliyet riskini de azaltabilir.

UNUTMAYALIM Kİ HİSSE SENETLERİ BORSALARI UZUN VADELİ YATIRIM YERLERİ OLUP, KISA VADELİ TERCİHLERDE İSTENEN SONUÇLAR VERMEYEBİLİR. BORSALARDA BİLGİ VE SABIR KAZANDIRIR TÜYÖLERLE HAREKET EDENLER İSE  HÜSRANA UĞRAYABİLİR.


NEHİR ER
FİNANSAL ANALİST-BROKER