Denetimin denetimi şart

Başbakan Bülent Ecevit`in, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer`e yönelik Denetimin denetimi yapılamaz. sözleri ile başlayan tartışmalar yeni boyut kazanırken, devletin zirvesinde yaşanan krizin esas nedeni olan yolsuzlukla mücadelenin, kriz tartışmalarıyla göz ardı edilmemesi gerektiği vurgulanıyor.

Mali Hukuk Derneği Başkanı Ayhan Z. Çağlayan, denetimin denetiminin anayasal bir zorunluluk olduğunu belirtirken, Ankara Yeminli Mali Müşavirler Odası Başkanı Mehmet F. Ökten, Türkiye`de siyasal krizlere neden olduğu için denetim sisteminin gözden geçirilmesinin şart olduğunu savundu. Devlet Denetleme Elemanları Derneği (DENETDE) Genel Başkanı Atılay Ergüven ise, devletin zirvesinde yaşanan krizin esas nedeni olan yolsuzlukla mücadelenin, kriz tartışmalarıyla gözardı edilmemesi gerektiğini vurguladı. Olayın çok boyutlu olduğuna dikkat çeken uzmanların konu ile ilgili görüşleri şöyle:

Ayhan Z. Çağlayan (Mali Hukuk Derneği Başkanı):

Sayıştay denetimine tabi harcamalar ve gelirler; Maliye ve diğer bakanlık teftiş kurulları tarafından da denetleniyor. Bunlar bir iç denetimdir ve yürütme organı adına yapılıyorlar. Bu hükümetin kendi kendini denetimidir ve sonuç Yürütme Organı`nın takdirine bağlıdır. Bu nedenle siyasi otorite etkisindeki teftiş kurullarının görevini gereği gibi yerine getirememesi, gereği yerine getirilse bile raporların işleme konulmaması son günlerin önemli konuları arasındadır.

Mehmet F. Ökten (Yeminli Mali Müşavirler Odası Başkanı):

Türkiye`de denetim sisteminin gözden geçirilmesi gerekir. Türkiye`de güncel olduğu için, belki de siyasal krizlere neden olduğu için denetim sorunu vardır. Türk toplumunda denetimin biraz gözden geçirilmesi gerekiyor. Türkiye`de aslında denetim yönetimi denetlemekten, yönetime yön göstermekten öte, yönetimi köstekleyici bir nitelik kazanmaya başlamıştır. Onun için Türk toplumu yönetimiyle beraber denetimini de gözden geçirmek, denetime temel fonksiyonlarını mutlaka vermek zorundadır. Bütün bunlar aslında Türkiye`de bütçemizin yapısal reformlarını radikal biçimde ele almasını zorunlu kılıyor..

Atılay Ergüven (Devlet Denetleme Elemanları Derneği Başkanı):

Tartışmaların gerçek gündemi değiştirmemesi gerekir. Türkiye`de yıkıcı, bölücü tüm unsurların geçim kaynağı yolsuzluktur. Son kriz de yolsuzluğun birinci tehdit olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur. Sosyal ve siyasal rant teminin de bir rant olarak görülmesi gerekir. En yoğun usulsüzlük ve yolsuzluk ise para ve finans sektöründe yaşanıyor. Üç kamu bankasının görev zararının 20 milyar dolar olmasının, hepsinin destekleme alımları, sübvansiyon ve esnaf kredilerinin zararlarından kaynaklanmıyor; batırılan kredilerin de bunda önemli bir yekün tutuyor. Bir diğer önemli ayrıntı ise kamu bankalarındaki yolsuzlukların bilgi ve belgelerinin BYDK`nın düzenlediği raporlarda bulunuyor.

Denetim karmaşık

Bakanlık, Başbakanlık müfettişleri, Hazine kontrolörleri, Devlet Denetleme Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, genel müdürlük müfettişleri ve kontrolörleri, bankalar yeminli murakıplarının da aralarında yer aldığı kamu denetimi hususunda görevli kişi ve kurumların listesinin uzunluğu denetim karmaşasının da sebebi. Türkiye`de toplam 120 teftiş ve denetim birimi var.

Dağınık ve birbirini çekemeyen birimlerin statülerinin ve ücretlerinin farklı görünümü sie husumet yaratıyor.