Oluşturulma Tarihi: Kasım 02, 2004 09:50
Kızılırmak ve Yeşilırmak üzerinde toplam 1300 MW kurulu güç kapasiteli 4 adet hidroelektrik santralın faaliyet gösterdiği ve hiç enerji ihtiyacı bulunmayan Samsun`a 2000 yılında yapılan ihale ile iki mobil santral kuruldu. Ancak santraller `ihtiyaç yok` denerek hiç çalıştırılmadı. Sözleşme gereği santralleri yapan firmalara ise 43.8 trilyon lira tazminat ödendi. 5 yıl boyunca da ödeme devam edecek. Bu yüzden de Türk halkı daha pahalı ısınacak
Doğalgaza dün yüzde 6.5`e varan oranda zam yapıldı. Enerji Bakanı Hilmi Güler, bu zammı Son günlerde artan petrol fiyatlarının kaçınılmaz sonucu olarak halka anlatmaya çalışsa da bu zamların arkasında büyük bir işbilmezlik yatıyor. Doğalgaz çevrim santrallerinden Türkiye`nin pahalı elektrik satın almaya mahkum edildiğini defalarca kamuoyunun gündemine getiren VATAN, dün yapılan son doğalgaz zammının da aslında devleti bu tip zor durumda bırakan ve gereksiz bedel ödeten anlaşmaların sonucu olduğunu gözler önüne sermeye devam ediyor. Türkiye`nin hiç çalıştırmadığı ve belki de hiç çalıştırmayacağı iki mobil santrale 43.8 trilyon lira tazminat ödediği, toplam ödeme tutarının 5 yıl sonunda 454 milyon dolara yani 680 trilyona çıkacağı anlaşıldı.
Baraj zengini şehire iki mobil santral
Sınırları içinde yer alan Kızılırmak ve Yeşilırmak üzerinde toplam 1300 MW kurulu güç kapasiteli 4 adet hidroelektrik santralın faaliyet göstermesinden dolayı hiç enerji ihtiyacı bulunmayan Samsun`a 2000 yılında yapılan ihale ile iki mobil santral kuruldu. Tekkeköy İlçesi`nde inşa edilen ve çevreye zarar vereceği gerekçesiyle Samsun Barosu tarafından hakkında `yürütmeyi durdurma` davası açılan iki mobil santral, davanın hangi mahkemede görüleceği belirlenmeye çalışılırken tamamlanıp 14 Nisan 2003 tarihinde faaliyete geçti. Ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, enerji ihtiyacı olmadığı gerekçesiyle santrallerin faaliyetini durdurdu.
İki mobil santralın yapımcı firmaları Cengiz Enerji A.Ş. ve Aksa Enerji A.Ş`ye sözleşmedeki bir madde yüzünden üretim yapmadıkları halde 43 trilyon 800 milyar lira tazminat ödendi. Davanın açılışından 31 ay sonra da Danıştay 10. Dairesi mobil santralların `yasaya aykırı` olarak kurulduğuna karar verdi. Mobil santrallere karşı daha inşa aşamasında hukuk mücadelesi başlatan Samsun Barosu Başkam Ahmet Gürel, yargı kararlarına rağmen mobil santral yapımcılarına devletin halen trilyonlarca lira tazminat ödemesine sert tepki gösterdi. Gürel, Bu durum tam bir hukuk tanımamazlıktır. Mahkeme santralların iptaline karar vermiş, EÜAŞ ve firmaların itirazlarını da dikkate almamış. Buna karşın devlet nasıl oluyor da bu kadar yüklü miktarda tazminat ödemeye devam ediyor. Bu garip bir durum. Yapımcı firmaya tazminat ödenecekse santralın ihalesini kimler yaptıysa onlar ödesin. Devletin bunu yapacak gücü vardır dedi.
Çalıştırsak zarar daha da büyür
Keşke bu santrallar hiç yapılmasaydı da bu tazminat ödenmeseydi diyen TBMM Bayındırlık, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı AKP Samsun Milletvekili Mustafa Demir, devletin santrallardan enerji alması halinde zararının daha fazla olacağını vurgulayarak, Şu anda devlet hidroelektrik santrallerden daha ucuza enerji alıyor. Bu santrallardan eğer enerji alımı devam etseydi devletin zararı daha büyük olurdu. Santrallerin akibeti konusunda yatırımcı firma karar verecektir. Biz bu santralı kesinlikle fuel-oille çalıştırmayız diye konuştu.
TBMM Mobil Santral Araştırma Komisyonu üyeliği de yapan Cumhuriyet Halk Partisi Samsun Milletvekili Sezai Önder de kamu kurumlarına her yıl komik ödeneklerin aktarıldığını hatırlatarak, Bu tazminat eğer Samsun`a verilmiş olsaydı, kentte neler yapılırdı? Ama ne yazık ki bu parayı devlet olarak santralleri yapan firmalara ödedik ve tazminat ödemeye devam edilecek dedi.
Boş durdukça zarar yazıyor
Mobil Santrallar, dizel-jeneratör grupları veya gaz tribünleri ile çalışan ünitelerden oluşuyor. Bilinen klasik termik santrallardan tek farkı; seyyar ve taşınabilir olması. Enerji literatüründe tanımlanan mobil santrallerin en büyüğü 30 MW ve bunlar olağanüstü hallerde kalıcı olmaktan çok geçici enerji problemlerini gidermek için geliştirilmiş ve bu amaçla kullanılıyor. Samsun`da kurulan ancak çalıştırılmayan mobil santraller devlete zarar yazmaya devam ediyor.
Evlere verilen doğalgaza %6.5 zam
Botaş, dağıtım şirketlerine sattığı doğalgazın fiyatını, serbest tüketiciler için yüzde 5.4 oranında, konutlarda kullanılan için yüzde 6.5 oranında artırdı.
Dünden geçerli olmak üzere yapılan ayarlamayla, KDV ve dağıtan payı hariç, konutlara satılan doğalgazın metreküp fiyatı 235 bin 280 liradan 250 bin 770 liraya, serbest tüketicilere satılan doğalgazın metreküpü de 259 bin 900 liradan 273 bin 945 liraya yükseldi. İGDAŞ ise bugünden geçerli olmak üzere doğalgaz satış fiyatını 330 bin 211 lira, oto doğalgazın metreküpünü de 820 bin 230 lira olarak belirledi.